Doanh nghiệp tranh mua cổ phiếu quỹ: Dao hai lưỡi

(Vietstock) - Thời gian gần đây, hàng loạt doanh nghiệp đăng ký mua cổ phiếu quỹ với số lượng lớn. Trước thực tế thị trường liên tục đi xuống, việc mua cổ phiếu quỹ của các doanh nghiệp là sự đầu tư vào cổ phiếu của chính mình hay doanh nghiệp đang cố gắng cứu giá chứng khoán?

”Mốt”  mua cổ phiếu quỹ

Ngày 26/05, CTCP Cơ điện lạnh (HOSE: REE) thông báo đăng ký mua 10 triệu cổ phiếu trên thị trường để làm cổ phiếu quỹ từ ngày 01/06. Cùng ngày, Tổng CTCP Xây dựng điện Việt Nam (HOSE: VNE) đăng ký mua 1 triệu cổ phiếu quỹ.

Mới đây, HĐQT CTCP Đầu tư Hạ tầng và Đô thị Dầu khí (HOSE: PTL) quyết định sẽ mua lại tối đa 10 triệu cp quỹ, tương đương 10% số cổ phiếu đang lưu hành trong thời gian từ 16/05 đến 17/08. Trước đó, CTCP Tập đoàn Thép Tiến Lên (HOSE: TLH) đăng ký mua 5 triệu cổ phiếu, tương đương 8.66% vốn với giá khoảng 12,200 đồng/cp từ 06/05 đến 06/08.

Tại sàn HNX, CTCP Xi măng Hoàng Mai (HNX: HOM) đăng ký mua 2 triệu cổ phiếu quỹ từ ngày 30/05 đến ngày 30/08. CTCP Kinh doanh Dịch vụ Cao cấp Dầu khí Việt Nam (HNX: PVR) cũng đăng ký mua 1.5 triệu cổ phiếu quỹ từ ngày 25/05 đến ngày 25/07.

Thống kê từ đầu tháng 05 đến nay có trên 30 giao dịch mua bán cổ phiếu quỹ, đa số là đăng ký mua (chỉ 3 giao dịch đăng ký bán). Ngoài các công ty trên, hàng loạt doanh nghiệp khác đăng ký mua từ 1 triệu cổ phiếu trở lên như PHR, SPM, UDC, TLH, KHA, PXL,… Nguyên nhân được hầu hết doanh nghiệp đưa ra là bình ổn giá thị trường cổ phiếu.

Đầu tư hay “tạo sóng”

Có thể thấy, các doanh nghiệp “đua nhau” mua cổ phiếu quỹ chắc chắn không phải là hiện tượng ngẫu nhiên. Để làm rõ hơn, Vietstock đã có những trao đổi cùng một số chuyên gia lâu năm trên thị trường chứng khoán.

Theo Tiến sĩ Đinh Thế Hiển - Giám đốc Viện Nghiên cứu tin học và Kinh tế ứng dụng, về mặt lý thuyết doanh nghiệp sẽ mua cổ phiếu quỹ trong hai trường hợp. Thứ nhất, doanh nghiệp đang có nguồn tiền mặt nhàn rỗi nhưng chưa có kế hoạch đầu tư kinh doanh nên sử dụng vào mua cổ phiếu quỹ như một cách đầu tư. Thứ hai, khi giá cổ phiếu xuống quá thấp, doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ để giảm lượng cung trên thị trường, qua đó trợ giá cho cổ phiếu.

Trong bối cảnh thị trường lao dốc 10 phiên như vừa qua, ông Hiển cho rằng “Có lẽ là đầu tư hơn là trợ giá”. Vì theo ông, trong bối cảnh suy thoái chung, dù doanh nghiệp có mua vào cũng không thể “kích giá” được.

Cùng quan điểm, ông Lê Văn Thanh Long – Giám đốc Phát triển kinh doanh CTCP Chứng khoán SME cũng cho rằng: “Khi thị trường xuống, doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ là chuyện bình thường. Động thái này là sự đầu tư dài hạn vào chính cổ phiếu của mình”.

Thạc sĩ Hồ Bá Tình - Trưởng nhóm Vĩ mô và Thị trường - Phòng Nghiên cứu Vietstock chia sẻ quan điểm, trong điều kiện bình thường, doanh nghiệp tuyên bố mua cổ phiếu quỹ đồng nghĩa với phát đi thông điệp “thị giá đang ở dưới giá trị thực”.  Điều này có thể trấn an cổ đông và thu hút các nhà đầu tư khác đễ giữ giá cổ phiếu. Ngoài ra, mua cổ phiếu quỹ chính là cách hỗ trợ giá trực tiếp cho cổ phiếu.

Con dao hai lưỡi

Bên cạnh các mặt tích cực, mua cổ phiếu quỹ cũng có những điểm cần cân nhắc. Theo ông Hiển, việc doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ với số lượng lớn là cách để họ  cho nhà đầu tư và đối thủ biết: “Chúng tôi đang có nguồn tiền mặt dồi dào, làm ăn tốt, không lo về vốn”. Tuy nhiên, điều này cũng có thể gây hiệu ứng ngược rằng, doanh nghiệp chưa có chiến lược phát triển, chưa sử dụng tốt nguồn vốn.

Trong khi đó, ông Long cho rằng về mặt đầu tư dài hạn thì rất tốt nhưng cũng rất vô chừng vì đầu tư có thể sai lầm hoặc đúng đắn.

Cùng chung quan điểm đó, ông Tình phân tích, việc mua cổ phiếu quỹ là một con dao hai lưỡi. Mua cổ phiếu quỹ tương tự như một khoản đầu tư. Nếu doanh nghiệp đang thiếu tiền mà mua cổ phiếu quỹ quá lớn có thể khiến dòng tiền bị suy kiệt, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất cao và nguồn tiền khan hiếm thì điều này càng rủi ro hơn.

Ngoài ra, trong trường hợp thị trường đang trong xu hướng giảm mạnh thì việc mua cổ phiếu quỹ nếu số lượng không đủ lớn sẽ không thể kìm được đà rớt giá của cổ phiếu. Điều này đồng nghĩa với việc mua cổ phiếu quỹ có thể gây thiệt hại cho chính doanh nghiệp, tức gây thiệt hại cho cổ đông.

Ông Tình cho biết thêm, việc giá nhiều cổ phiếu tăng trở lại trong hai phiên cuối tuần rồi không liên quan đến việc doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ. Đây là sự phục hồi chung của hầu hết các cổ phiếu sau khi đã giảm quá sâu. Thực tế, những doanh nghiệp có thông tin đăng ký mua cổ phiếu quỹ thì biến động giá cũng không khác biệt so với các cổ phiếu khác.

Thực tế cho thấy, nhiều cổ phiếu không bị tác động sau khi doanh nghiệp công bố thông tin mua cổ phiếu quỹ. Đơn cử như PVR, ngày 19/05 doanh nghiệp công bố thông tin mua cổ phiếu quỹ nhưng những phiên sau đó giá PVR vẫn giảm theo xu hướng chung của thị trường.

Trương Thơ

>   Thị trường ngày 27/05 dưới góc nhìn công ty chứng khoán (26/05/2011)

>   42% DNNY vi phạm quy định công bố thông tin về nộp BCTC (26/05/2011)

>   Dominic Scriven: Thị trường cần những cái “xắn tay” (26/05/2011)

>   Phó Chủ tịch UBCK: Thị trường chứng khoán kỳ vọng tháng 7 (26/05/2011)

>   Thị trường ngày 25/05 dưới góc nhìn công ty chứng khoán (24/05/2011)

>   Ông Fiachra Mac Cana: Chứng khoán có thể phục hồi nhẹ trong quí 3 (23/05/2011)

>   Thị trường ngày 24/05 dưới góc nhìn công ty chứng khoán (23/05/2011)

>   Thị trường ngày 20/05 dưới góc nhìn công ty chứng khoán (19/05/2011)

>   Vòng xoáy thoái trào của cổ phiếu chứng khoán (19/05/2011)

>   Thị trường ngày 19/05 dưới góc nhìn công ty chứng khoán (18/05/2011)