|
Kinh tế Việt Nam từ dự báo của EIU và thực tế
(Vietstock) - Hiện nay, kinh tế trong nước đang có những diễn biến tích cực, các chỉ số vĩ mô những tháng gần đây khả quan hơn. Tuy vậy, kinh tế vẫn còn tiềm ẩn nhiều khó khăn. Vào trung tuần tháng 6 vừa qua, EIU (Economist Intelligence Unit – một cơ quan của tạp chí Economist của Anh) tiếp tục có báo cáo cập nhật về tình hình kinh tế Việt Nam và dự báo đến năm 2013. Báo cáo của EIU được nhiều người quan tâm và có tầm ảnh hưởng nhất định đối với Chính phủ và cộng đồng. Báo cáo tháng 6 của EIU đánh giá về tình hình kinh tế Việt Nam khả quan hơn báo cáo trước đó, nhưng những dự báo còn khá bi quan so với các tổ chức khác. Vậy chúng ta thấy gì qua báo cáo của EIU và liệu một số dự báo có đáng tin cậy?
Báo cáo cập nhật vào tháng 3/2009, EIU dự báo kinh tế Việt Nam chỉ tăng trưởng lần lượt 0.1%, 1.1% cho năm 2009 và 2010. Báo cáo tháng 6, EIU nâng mức dự báo lên lần lượt là 2.1% và 4.9%. Mức tăng trưởng 2.1% mà EIU dự báo thấp hơn nhiều so với con số của một số tổ chức vừa đưa ra.
Dự báo của EIU về tăng trưởng khu vực nông nghiệp là 2.1%, khu vực công nghiệp và xây dựng là 5%, trong khi đó khu vực dịch vụ giảm 0.9%. Những con số dự báo này dường như không sát với thực tế khi chúng ta biết rằng trong quý 1, được xem là thời kỳ tồi tệ nhất của nền kinh tế tăng trưởng GDP đã đạt 3.1%, trong đó dịch vụ có tốc độ tăng trưởng là 5.4%, nông nghiệp và công nghiệp chỉ lần lượt là 0.4 và 1.5%. Tăng trưởng dịch vụ có tương quan chặt chẽ với tăng trưởng doanh số bán lẻ. Tính theo giá hiện hành, doanh số bán lẻ trong 5 tháng đầu luôn duy trì tăng trưởng trên 21% so với cùng kỳ năm 2008, điều này cho thấy ngành dịch vụ khó có khả năng suy giảm nhiều như EIU dự báo.
Tình hình sản xuất công nghiệp 5 tháng đầu năm đã được cải thiện đáng kể, từ mức - 4.4% vào tháng 1, SXCN hồi phục dần và đã đạt 6.8% vào tháng 5. Tăng trưởng sản xuất công nghiệp 6 tháng đầu năm được ước tính lên tới 6%. Ngành xây dựng trong năm nay cũng đang dần được phục hồi, các gói kích cầu của chính phủ đang hướng vào ngành xây dựng. Ngoài ra những tín hiệu về tăng trưởng tiêu thụ xi măng sắt thép cũng cho thấy ngành xây dựng sẽ có một tốc độ tăng trưởng khả quan vào năm nay. Vậy, tăng trưởng của công nghiệp và xây dựng trong năm nay có nhiều khả năng vượt qua con số 5% như dự báo của EIU.
Về xuất nhập khẩu, báo cáo mới của EIU cho rằng năm 2009 xuất khẩu hàng hóa dịch vụ giảm 20%, nhập khẩu giảm 28.7%. Liệu dự báo này của EIU có sát với thực tế? Số liệu thống kê trong những tháng đầu năm 2009 cho thấy tăng trưởng xuất khẩu đang giảm dần từ mức tăng 6.7% trong quý 1/2009, số liệu mới nhất cho thấy xuất khẩu 6 tháng đầu năm đã giảm 10%. Tình hình nhập khẩu đang diễn biến ngược lại, quý 1/2009, xuất khẩu giảm 41%, ước tính 6 tháng đầu năm nhập khẩu chỉ còn giảm 30%. Điều đáng lưu ý, EIU dự báo thâm hụt thương mại năm 2009 chỉ 1.6 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với dự báo của chính tổ chức này vào tháng 12/2008 là 15 tỷ USD. Trong khi đó Chính phủ Việt Nam cũng dự kiến thâm hụt thương mại năm nay vào khoảng 10-12 tỷ USD. Con số thâm hụt 10-12 tỷ USD là có cơ sở khi mà nhập khẩu liên tục tăng cao trong những tháng gần đây, còn tình hình xuất khẩu vẫn tiếp tục suy giảm.
Vấn đề khác được rất nhiều người quan tâm trong thời gian gần đây liên quan đến chính sách tiền tệ và lạm phát. Nhận định của EIU cho rằng, NHNN Việt Nam sẽ giữ nguyên lãi suất cơ bản 7% trong thời gian tới. Trong khi đó, lạm phát vào cuối năm chỉ 3.4%. Lạm phát do EIU dự báo có thể quá thấp so với con số thực tế. Theo số liệu của Tổng cục thống kê ước tính lạm phát 6 tháng đầu năm đã xấp xỉ 3%. Chính phủ cũng đặt mục tiêu kiểm soát lạm phát năm 2009 từ 7- 7.5%. Ngoài ra, chúng ta đều biết, trong những tháng cuối năm, lạm phát cũng đang có xu hướng tăng cao do chính sách tiền tệ đang được nới lỏng, tăng trưởng tín dụng cao cùng với sự tăng giá của nhiều mặt hàng.
Về tỷ giá EIU dự báo VND chỉ mất giá khoảng 8% trong năm nay và tiếp tục mất giá ít hơn vào năm 2010. Như vậy tỷ giá USD/VND vào cuối năm 2009 khoảng 18,142 VND/USD. Đặc biệt, từ năm 2011, EIU dự báo, tỷ giá USD/VND lại giảm dần và còn 17,491 VND/USD vào năm 2013. Nếu thực sự kịch bản về tỷ giá đúng như EIU dự báo thì vấn đề tỷ giá không còn đáng lo ngại đối với nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư vào Việt Nam. Tuy nhiên, trên thực tế, kịch bản tỷ giá này liệu có xảy ra? Cơ sở cho dự báo trên của EIU là thâm hụt cán cân thương mại của Việt Nam khá thấp, trong khi đó các dòng tiền bên ngoài đổ vào Việt Nam dự báo khá cao dẫn đến thặng dự cán cân thanh toán làm VND lên giá. Quan điểm của chúng tôi cho rằng thặng dư cán cân thanh toán khó có thể đủ lớn để làm tăng giá trị VND, ngoài ra tỷ giá hối đoái thực sẽ ngày càng tăng do lạm phát tại Việt Nam cao hơn lạm phát của Mỹ rất nhiều gây sức ép lên tỷ giá hối đoái danh nghĩa. Như vậy, tỷ giá hối đoái danh nghĩa USD/VND nhiều khả năng sẽ dần tăng lên trong một số năm tới.
Trên đây chúng ta vừa xem xét dự báo của EIU về một số yếu tố trong nền kinh tế và xem xét tính thực tế của những dự báo này. Chúng ta đều biết, dự báo kinh tế hay thị trường tài chính là một vấn đề khó khăn, đặc biệt trong tình hình kinh tế có nhiều biến động như hiện nay. Dự báo của các tổ chức khác nhau cũng thường rất khác và thường sai lệch so với thực tế. Việc tham khảo các báo cáo về kinh tế là cần thiết nhưng chúng ta cũng nên cẩn trọng với con số mà các báo cáo này đưa ra.
Bá Tình – Ngọc Hà
|
