|
Khi nhà giàu mắc nợ
Cùng với mớ bòng bong khủng hoảng tài chính, nước Mỹ đang chìm ngập trong núi nợ quốc gia khổng lồ. Các nhà kinh tế học cảnh báo nợ quốc gia có thể dễ dàng trở thành một cuộc khủng hoảng kinh tế mới nếu chính quyền Washington không hành động ngay từ bây giờ.
Hãng tin AP dẫn nguồn Bộ Tài chính Mỹ cho biết nợ quốc gia Mỹ hiện đã leo đến con số chóng mặt: 11.400 tỉ USD - đồng nghĩa với việc mỗi công dân Mỹ hiện đang nợ khoảng 37.000 USD. Số tiền nợ này tăng thêm hơn 1.000 tỉ USD mỗi năm. Như vậy, tổng số nợ của Mỹ đã cao hơn 80% GDP hằng năm. Trong năm 2008, chỉ riêng tiền thanh toán lãi suất các khoản nợ đã lên đến 452 tỉ USD, khoản chi liên bang lớn thứ tư sau các khoản chi cho y tế, bảo hiểm xã hội và quốc phòng.
Một số tổ chức nghiên cứu tài chính cho rằng con số này chưa phản ánh đúng số tiền nợ mà nước Mỹ đang gánh. Tổ chức tài chính Peter G. Peterson cho rằng cần phải tính gộp thêm khoảng 45.000 tỉ USD các khoản nợ không niêm yết và những cam kết chi phí hưu trí, y tế. Theo cách tính này, tổng số nợ của nước Mỹ lên đến 56.000 tỉ USD - tương đương việc mỗi người Mỹ ôm 184.000 USD nợ.
AP dẫn lời các nhà kinh tế lo ngại hậu quả không thể tránh khỏi của núi nợ khổng lồ này sẽ là mức thuế tăng vọt hoặc chi phí cho dịch vụ an sinh xã hội sụt giảm nghiêm trọng, hoặc cả hai. “Trừ khi có hành động mạnh mẽ, chúng ta sẽ không thể có được sự ổn định về tài chính hay tăng trưởng kinh tế lành mạnh” - chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ Ben Bernanke phát biểu trước quốc hội. Còn giám đốc ngân sách Nhà Trắng Peter Orszag cảnh báo: “Chúng ta đang ở trên con đường tài khóa cực kỳ không bền vững”.
Giới quan sát nhận định núi nợ quốc gia đang khiến Tổng thống Barack Obama và Quốc hội Mỹ gặp nhiều khó khăn trong việc đối phó với tình trạng suy thoái bằng các biện pháp kích thích kinh tế, chi tiền giải cứu và giảm thuế. Ông Obama đã cam kết sẽ cắt giảm thâm hụt ngân sách xuống 50% vào cuối nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên. Tuy nhiên, thâm hụt ngân sách chỉ có nghĩa là sự khác biệt giữa thu và chi của nhà nước trong một năm. Bộ Tài chính Mỹ ước tính thâm hụt ngân sách năm 2009 lên đến 1,85 tỉ USD.
Theo AP, Mỹ chủ yếu vay nợ qua việc bán các trái phiếu và hối phiếu của Bộ Tài chính cho những nhà đầu tư cá nhân và các quốc gia khác. Hiện Trung Quốc, Nhật và các nước xuất khẩu dầu mỏ vùng Vịnh là chủ nợ lớn nhất của Mỹ. Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế cho biết do Mỹ đang chi hàng ngàn tỉ USD để ổn định lại nền kinh tế đang điêu đứng vì suy thoái, các loại trái phiếu và hối phiếu này đã trở thành những khoản đầu tư ít hấp dẫn hơn. Một số đối tượng cho vay nước ngoài bắt đầu hạn chế việc mua chứng khoán của Mỹ.
Nếu các chủ nợ chính của Mỹ “bỏ chạy”, sóng chấn động sẽ lan khắp nền kinh tế toàn cầu và đẩy tỉ lệ lãi suất của Mỹ tăng vọt. Nền kinh tế Mỹ sẽ điêu đứng kể cả khi suy thoái chấm dứt, bởi khi đó ngày càng có thêm nhiều người đến tuổi về hưu và bắt đầu lấy tiền bảo hiểm xã hội và y tế. Hiện Tổng thống Obama vẫn đạt tỉ lệ ủng hộ cao, nhưng các cuộc khảo sát cho thấy tỉ lệ người lo ngại với các gói kích thích và núi nợ của chính phủ đang gia tăng nhanh chóng.
HIẾU TRUNG
Tuổi Trẻ
|
