2009: Đầu tư vào đâu?
(Vietstock) - 2009 sẽ là một năm khó khăn hơn so với 2008 khi nền kinh tế phải giải quyết những hậu quả nặng nề của cơn bão khủng hoảng. Tuy nhiên, ngạn ngữ có câu “trong nguy có cơ”, “trong muôn vàn gian khó còn đó những cơ hội”. Vậy cơ hội có thể ở đâu trong năm 2009?
Vào đầu năm 2009, Vietstock đã có một cuộc thăm dò đến các nhà đầu tư. Câu hỏi được đặt ra là “Theo bạn, kênh đầu tư nào sẽ hấp dẫn nhất trong năm 2009?”. Trong số kết quả thu được từ 887 nhà đầu tư, có đến 49.2% lựa chọn cho rằng cổ phiếu là kênh đầu tư hấp dẫn nhất. Tỷ lệ này vượt xa so với các lựa chọn tiếp theo là Vàng (14.43%), Bất động sản (13.87%), Ngoại tệ (10.37%).
Cổ phiếu
Kết quả thăm dò cho thấy nhiều nhà đầu tư kỳ vọng vào sự hồi phục của thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2009. Dù diễn biến giao dịch chứng khoán đầu năm vẫn khá ảm đạm, nhưng với 49.2% nhà đầu tư lựa chọn, một tỷ lệ áp đảo, thì chứng tỏ đây là một kênh đầu tư rất đáng quan tâm.
Cuộc khủng hoảng năm 2008 đã làm niềm tin của các nhà đầu tư đối với thị trường chứng khoán sụt giảm nghiêm trọng. Chỉ số VN Index, hàn thử biểu của nền kinh tế, mất đến 70% số điểm. Giá chứng khoán bị kéo xuống đến mức “không tưởng” khi nhiều cổ phiếu mất hơn 90% giá trị. Nhà đầu tư bị “sụp đổ” các kỳ vọng trước những biến chuyển trong nền kinh tế, đặc biệt là đối với những kênh đầu tư rủi ro cao như cổ phiếu. Tuy nhiên tâm lý bi quan và lo sợ của nhà đầu tư làm cho cổ phiếu sụt giảm một cách thái quá.
Cuộc chơi nào rồi cũng sẽ kết thúc. Một khi dấu hiệu về đáy cuộc khủng hoảng xuất hiện, nhà đầu tư sẽ nhận ra giá cổ phiếu đã ở mức “quá hấp dẫn”. Các rủi ro khi đó có thể đánh đổi khi cổ phiếu có giá rẻ và kỳ vọng lợi nhuận cao trong tương lai.
Diễn biến cuộc khủng hoảng trên thế giới cho đến nay còn phức tạp. Theo dự báo của các chuyên gia, kế hoạch kích thích kinh tế khổng lồ của các nước sẽ phát huy tác dụng. Kinh tế thế giới có thể bắt đầu hồi phục vào cuối năm 2009, đầu năm 2010. Tại Việt Nam, gói kích cầu 6 tỷ USD cũng hứa hẹn đem đến các chuyển biến tích cực cho nền kinh tế. Theo đó, thời điểm gần cuối năm 2009 có thể là đáy của cuộc khủng hoảng, và đầu tư vào cổ phiếu trong giai đoạn này là một lựa chọn hợp lý.
Tuy nhiên, nguy cơ phá sản của hàng loạt doanh nghiệp trong năm 2009 sẽ tăng cao do tác động từ cuộc khủng hoảng ngày càng “ngấm” sâu và rộng. Hiệu quả hoạt động kỳ vọng của các thành phần kinh tế nói chung có thể tiếp tục giảm mạnh do khả năng suy giảm tăng trưởng kéo dài.
Do vậy, nhà đầu tư cần thận trọng trong việc lựa chọn cổ phiếu để tăng khả năng bảo toàn vốn cũng như đem lại lợi nhuận cao khi nền kinh tế phục hồi. Một số tiêu chí có thể sử dụng để tìm ra các cổ phiếu tốt như tiềm năng tăng trưởng của sản phẩm, hiệu quả hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính, tính thanh khoản của cổ phiếu… và điều quan trọng, được các nhà đầu tư đề cao trong giai đoạn hiện nay, là mức độ minh bạch thông tin của doanh nghiệp.
Ngoại tệ
Với 10.4% sự lựa chọn là kênh đầu tư hấp dẫn nhất cho năm 2009 (xếp thứ 4 trong 8 khả năng), liệu đây có phải thực sự là kênh đầu tư tiềm năng?
Việt Nam hiện đang áp dụng chính sách tỷ giá hối đoái cố định neo theo USD và biến động tỷ giá USD/VND vẫn là mối quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư trên thị trường này. Do vậy ở đây chỉ bàn đến USD như là kênh đầu tư ngoại tệ phổ biến tại Việt Nam.
Các kế hoạch kích cầu, khơi thông tín dụng của chính phủ được công bố trong thời gian gần đây sẽ khiến khối lượng VND gia tăng trong lưu thông, gây áp lực tăng đối với tỷ giá USD/VND. Thêm vào đó, phá giá đồng nội tệ nhằm hỗ trợ cho xuất khẩu có thể được thực hiện để tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Với tình hình hiện tại, nguy cơ cạn kiệt các dòng vốn đầu tư nước ngoài và kiều hối trong năm 2009 làm thâm hụt cán cân thanh toán có khả năng trở thành hiện thực. Những vấn đề trên tạo ra “động lực” đẩy tỷ giá USD/VND tăng cao.
Lãi suất cơ bản bằng VND đã giảm xuống mức thấp nhất trong lịch sử. Dù khó có khả năng tiếp tục giảm, nhưng mức lãi suất hiện nay đã làm cho việc nắm giữ VND trở nên kém hấp dẫn. Theo tâm lý thông thường, người dân sẽ chuyển sang đồng tiền ổn định hơn và điều này càng khiến VND mất giá mạnh hơn so với USD.
Như vậy lựa chọn đầu tư ngoại tệ trong năm 2009 của khá nhiều nhà đầu tư không phải là không có cơ sở, dù kinh doanh tiền tệ ở Việt Nam còn bị hạn chế do việc quản lý ngoại hối chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước.
Vàng
Đứng thứ hai trong các lựa chọn là vàng với 14.4% số phiếu. Thời gian qua, giá vàng thế giới liên tục biến động trong khoảng 700-1000 USD/ounce đã đem lại sự sôi động cho thị trường này. Tuy vậy, tại thời điểm hiện nay, giá vàng có vẻ đang ở mức cao nên khả năng tìm kiếm lợi nhuận đột biến sẽ ít xảy ra. Đặc biệt khi kinh tế hồi phục, dòng tiền có thể chuyển từ vàng sang các kênh đầu tư khác hấp dẫn hơn. Do vậy giá vàng khó có được tăng trưởng đột biến như giai đoạn trước đó. Nhà đầu tư với quan điểm thận trọng sẽ vẫn duy trì vàng là kênh đầu tư ưu tiên để tăng khả năng bảo toàn vốn trong giai đoạn khó khăn.
Bất động sản
“Theo sát” vàng là kênh đầu tư bất động sản với 13.9% nhà đầu tư lựa chọn. Giống như chứng khoán, nguyên nhân làm cho giá bất động sản “xì hơi” trong năm 2008 là do sự đầu cơ mạnh mẽ thời gian trước đó. Hiện nay, bất động sản đang giảm dần về giá trị thực của nó, và chỉ phục hồi khi nền kinh tế có những chuyển biến nhất định. Hàng hóa trên thị trường này tuy nhiều, đa dạng nhưng giá cũng không hề “rẻ” đối với thu nhập của đa số người dân Việt Nam. Thêm vào đó, đầu tư bất động sản trong năm 2009 sẽ kém thuận lợi hơn thời gian trước đó do việc thi hành thuế chuyển nhượng bất động sản (2% giá trị bất động sản chuyển nhượng hoặc 25% thu nhập từ chuyển nhượng).
Mặc dù hiện nay lãi suất đã giảm khá nhiều và các ngân hàng nới lỏng tín dụng cho những người vay tiền để mua nhà, nhưng những giao dịch nhà đất trong thời gian gần đây chủ yếu tập trung ở những người có nhu cầu mua nhà thực sự.
Về triển vọng dài hạn, bất động sản vẫn là một kênh đầu tư khá hấp dẫn, nhưng năm 2009 thị trường này sẽ khó sôi động trở lại.
Các kênh đầu tư khác
Theo cuộc thăm dò, gửi tiết kiệm đã không còn hấp dẫn trong giai đoạn hiện nay. Điều này cũng phù hợp khi lãi suất đang ở mức thấp (trên dưới 7% cho các kỳ hạn). Thêm vào đó, theo dự báo của các tổ chức nước ngoài như World Bank, IMF, HSBC... thì lạm phát dự kiến cho năm 2009 vào khoảng 6-8%. Tuy lãi suất tiền gửi khó giảm thêm nhưng đây vẫn là mức thấp và hầu như không đem lại thu nhập thực sự cho nhà đầu tư.
Lãi suất giảm mạnh thời gian qua cũng khiến trái phiếu mất đi tính hấp dẫn khi chỉ có 1.9% số phiếu bình chọn. Các kênh đầu tư an toàn và sinh lời thấp không được “ưa chuộng” trong năm 2009, điều này cũng cho thấy khuynh hướng “ngại” rủi ro bắt đầu giảm, và nhà đầu tư đang kỳ vọng khả năng sinh lời cao từ những kênh đầu tư rủi ro hơn.
Kết luận
Cuộc thăm dò tuy chỉ được thực hiện với đối tượng là những nhà đầu tư cá nhân nhưng nó cũng phần nào chỉ ra tâm lý lựa chọn các kênh đầu tư trong năm 2009 tại Việt Nam. Theo đó, cổ phiếu được lựa chọn nhiều nhất. Phân tích về các kênh đầu tư ở trên cho thấy dường như sự kỳ vọng này cũng là một điều hợp lý.
Như vậy nhà đầu tư có thể lựa chọn cổ phiếu nào, ngành nào để đầu tư? Hiện nay BCTC Q4 của các DN đã gần công bố hết, nhà đầu tư có thể căn cứ vào các kết quả công bố để lựa chọn các công ty “an toàn” và phù hợp với mục tiêu đầu tư của mình.
Theo khuyến nghị của Vietstock trong Báo cáo Tổng kết tình hình Kinh tế - Tài chính – Thị trường Chứng khoán năm 2008 và dự báo năm 2009, chúng tôi đưa ra quan điểm thận trọng với ngành Ngân hàng, Chứng khoán, Bất động sản, và đề cao cơ hội đầu tư vào các cổ phiếu tốt của ngành Điện và Bán lẻ.
Phạm Ngọc Hà
|