|
Không cần thiết mở rộng đối tượng áp trần lãi vay
Nhiều khả năng lãi suất sẽ tiếp tục được điều chỉnh giảm kể từ tháng 6 tới.
Xu hướng lạm phát đi xuống cũng là điều kiện tốt để điều chỉnh lãi suất và nếu điều kiện thích hợp có thể bỏ luôn mức trần. Vì thế, theo nhiều chuyên gia ngân hàng, không cần thiết mở rộng đối tượng áp trần lãi vay.
Trần lãi suất cho vay 15%/năm đối với VND được áp cho 4 đối tượng là DN sản xuất - xuất khẩu, DNVVN, nông thôn và phát triển phụ trợ kể từ ngày 8/5. Nhưng hiện tại, tiến độ giải ngân vốn cho 4 nhóm DN trên vẫn còn hạn chế. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đưa ra mức trần lãi suất cho vay, nhưng bộ tiêu chí phân loại DN thuộc về ngân hàng, nên cho vay hay không là quyền của nhà băng.
Chuyên gia kinh tế Lê Xuân Nghĩa cho rằng, nhiều ngân hàng chỉ giả vờ “cứu” DN và thực tế không phải nhà băng nào cũng muốn cho DN vay với mức trần lãi suất 15%/năm. Bởi bản thân ngân hàng cũng là DN nên phải đảm bảo lợi nhuận trong hoạt động. Đồng thời, các nhà băng đang khá thận trọng với rủi ro nợ xấu nên dù thừa vốn khả dụng, ngân hàng vẫn chấp nhận mua trái phiếu chính phủ lãi suất 8 - 9%/năm để đảm bảo an toàn, thay vì chấp nhận rủi ro mở rộng tín dụng. Trong khi đó, vốn huy động vẫn trả mức lãi suất trần 12%/năm.
Về phía DN, trước bối cảnh thị trường khó khăn, khả năng trả nợ cũng yếu dần khiến ngân hàng e ngại trao thêm vốn mới. để có thể vay được vốn, các DN phải đáp ứng các điều kiện tín dụng khắt khe của nhà băng.
Thực tế trên cho thấy, việc áp dụng trần lãi suất cho vay có tác dụng hay không còn tùy thuộc vào điều kiện của các nhà sản xuất - kinh doanh, chứ không phải mở rộng đối tượng áp trần lãi suất là DN nào cũng có thể tiếp cận được vốn vay giá rẻ.
Mặt khác, ông Nghĩa cho rằng, với thành phần các DN Việt Nam hiện nay chủ yếu có quy mô vừa và nhỏ, 4 nhóm đối tượng khách hàng được hưởng mức trần lãi vay 15%/năm đã bao quát hầu hết các DN. Vì vậy, không cần thiết phải mở rộng đối tượng DN áp trần lãi vay. Điều quan trọng là làm thế nào để DN tiếp cận được vốn. Bởi rất ít DN còn tài sản để thế chấp cho ngân hàng, trong khi nhà băng rất thận trọng với nợ xấu.
Theo chỉ đạo mới đây của NHNN, các ngân hàng được phép giãn nợ cho DN. Tuy nhiên, các DN đang gặp khó khăn và rất khó có khả năng trả nợ cũ cho ngân hàng, nên dù được giãn nợ, DN cũng không thể mở rộng, đầu tư mới. Do đó, các chuyên gia tài chính cho rằng, để cứu DN, cần phải giải quyết nợ xấu, ngân hàng mới có thể tiếp tục rót thêm vốn.
Song cái khó nhất nhất hiện nay, theo ông Nghĩa, ai sẽ đứng ra mua những khoản nợ xấu đó để có thể làm tan băng tín dụng. Tăng trưởng dư nợ tín dụng tính đến cuối tháng 4 đã bớt âm so với cuối tháng 3, nhưng tính chung trong 4 tháng đầu năm nay, tín dụng toàn ngành ngân hàng vẫn âm 0,66%.
Vẫn theo ông Nghĩa, để cứu được DN, lãi suất sẽ phải giảm thêm khi xu hướng lạm phát tiếp tục giảm, nhất là khi NHNN giải quyết xong 9 ngân hàng yếu kém và tiến hành xử lý nợ xấu. Mặt khác, thanh khoản của các ngân hàng thương mại hiện đã được cải thiện nhiều so với trước, thậm chí dư thừa. Điều này được chứng minh qua lãi suất trên thị trường liên ngân hàng thời gian gần đây giảm mạnh, các nhà băng cho NHNN vay với lãi suất chỉ còn 3 - 4%/năm.
PSG. TS Trần Hoàng Ngân, Phó hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cũng cho rằng, không cần thiết phải mở rộng phạm vi áp dụng trần lãi suất, vì có thể đến tháng 6/2012, trần lãi suất sẽ được gỡ bỏ.
“Khả năng trong tháng 5 này, NHNN sẽ xử lý xong 9 nhà băng yếu kém nằm trong danh sách kiểm soát đặt biệt. Khi đó, mặt bằng lãi suất sẽ dần ổn định, vì không còn tình trạng ngân hàng yếu kém, thiếu thanh khoản chạy đua huy động vốn bằng mọi giá, gây xáo trộn thị trường như thời gian qua”, ông Ngân nói.
Ông Ngân đánh giá, vốn khả dụng ở các nhà băng lớn đang dôi dư khá nhiều, nhưng rất khó để cho vay. Bởi lúc này, những DN có sức khỏe tốt và dự án kinh doanh khả thi chưa muốn sử dụng vốn vay, chủ yếu là do đầu ra của sản phẩm hạn chế. Với những khách hàng có nhu cầu vốn, nhưng khả năng trả nợ kém, thì ngân hàng không dám cho vay. Mặt khác, với các DN hiện nay, ngành nghề hoạt động rất đa dạng nên khó có thể phân loại được một cách rạch ròi cho từng nhóm đối tượng khi áp trần lãi suất cho vay.
“Vì thế, trần lãi suất cho vay sẽ sớm được gõ bỏ. Phía NHNN cũng cho biết, sẵn sàng tái cấp vốn, tái chiết khấu cho các ngân hàng nằm ngoài 9 nhà băng nói trên khi có nhu cầu về vốn để bù đắp thanh khoản”, ông Ngân nói.
Về lãi suất huy động, theo chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành, xu hướng lạm phát đang đà đi xuống và khả năng kiểm soát ở mức kỳ vọng dưới 9% trong năm nay là khả thi. Do vậy, lãi suất huy động sẽ khó duy trì ở mức cao.
Thùy Vinh
Đầu tư chứng khoán
|
