|
Thị trường chứng khoán: Điểm nhấn chính sách năm 2011
Một nghị định hướng dẫn thi hành Luật Chứng khoán sửa đổi bổ sung có hiệu lực từ 1/7 dự kiến đưa ra nhiều thay đổi, tác động mạnh đến cung hàng, tạo ra diện mạo rất mới cho TTCK đang được UBCK soạn thảo.
Đồng thời, một cơ chế giao dịch thông thoáng hơn cho các NĐT như được phép mua bán cùng một loại chứng khoán trong phiên, mở nhiều tài khoản… được nhiều thành viên thị trường kỳ vọng sớm được ban hành, thổi luồng gió mới cho TTCK Việt Nam.
Chống bệnh pha loãng
Một trong những nhức nhối của TTCK Việt Nam năm 2010 là tình trạng phát hành thêm ồ ạt, làm pha loãng giá cổ phiếu, trong khi cơ quan quản lý không thể hậu kiểm xuể khả năng đồng vốn được sử dụng đúng mục đích, hiệu quả. Trong dự thảo tờ trình Chính phủ về việc ban hành Nghị định nêu trên, Ban soạn thảo đưa ra nội dung đối với chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng, DN phải là công ty đại chúng theo Điều 25 Luật Chứng khoán, có hoạt động kinh doanh 2 năm liền trước năm đăng ký chào bán có lãi với tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu tối thiểu 5% và không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng.
Công ty đại chúng đang niêm yết trên Sở GDCK phải đáp ứng điều kiện hoạt động kinh doanh 2 năm liền trước năm đăng ký chào bán có lãi với lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) tối thiểu là 5%; không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng; phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán phải đảm bảo cùng lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh đăng ký trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của công ty; có báo cáo kết quả sử dụng vốn huy động từ đợt chào bán cổ phiếu ra công chúng lần trước liền kề; có cam kết bảo lãnh phát hành cổ phiếu ra công chúng kèm theo tài liệu chứng minh năng lực tài chính của tổ chức bảo lãnh phát hành (nếu có).
Đối chiếu với điều kiện phát hành cổ phiếu ra công chúng hiện nay, dự thảo quy định mới chặt chẽ hơn và đề cao những DN đã có lịch sử hoạt động tốt, quản trị vốn hiệu quả.
Dự thảo Nghị định mới cũng quy định chặt chẽ về chào bán chứng khoán riêng lẻ, tránh tình trạng nhiều ban lãnh đạo DN lợi dụng để tạo ra những lợi thế cho một bộ phận NĐT, ảnh hưởng tới quyền lợi của những NĐT nhỏ lẻ khác.
Điều kiện chào bán chứng khoán riêng lẻ lần đầu gồm tổ chức chào bán là DN, công ty cổ phần đại chúng, công ty đầu tư chứng khoán, công ty quản lý quỹ, CTCK chào bán riêng lẻ để chuyển đổi thành công ty cổ phần hoặc để tăng vốn điều lệ. DN phải đáp ứng các điều kiện như có phương án chào bán chứng khoán riêng lẻ và phương án sử dụng số tiền thu được từ đợt chào bán thông qua tại ĐHCĐ; phương án chào bán chứng khoán riêng lẻ phải xác định rõ đối tượng và số lượng NĐT được chào bán dưới 100 người và hạn chế chuyển nhượng tối thiểu trong vòng 1 năm kể từ ngày hoàn thành đợt chào bán; trừ trường hợp chào bán riêng lẻ theo chương trình lựa chọn cho người lao động trong công ty, chuyển nhượng giữa các NĐT chuyên nghiệp; giữa các thành viên góp vốn.
Trường hợp chào bán chứng khoán riêng lẻ cho các đối tác chiến lược tổ chức phát hành phải xây dựng rõ tiêu chí xác định lựa chọn đối tác chiến lược, những người có quyền lợi liên quan đến đợt chào bán riêng lẻ không được tham gia biểu quyết thông qua nghị quyết ĐHCĐ về việc này. Đặc biệt, các đợt chào bán chứng khoán riêng lẻ phải cách nhau ít nhất 6 tháng, nghiêm cấm việc tổ chức chào bán trong một đợt phát hành vừa chào bán chứng khoán ra công chúng kết hợp cả chào bán chứng khoán riêng lẻ.
Chào bán thêm cổ phiếu, trái phiếu chuyển đổi, chứng chỉ quỹ riêng lẻ bao gồm công ty cổ phần là công ty đại chúng chào bán cho một số đối tượng NĐT là đối tác chiến lược hoặc chào bán cho số lượng không bị hạn chế dưới 100 NĐT như chào bán cho người lao động theo chương trình lựa chọn, chi trả cổ tức bằng cổ phiếu; công ty đại chúng chào bán thêm cổ phiếu riêng lẻ để thực hiện thâu tóm sáp nhập DN; CTCK, công ty đầu tư chứng khoán chào bán thêm cổ phiếu riêng lẻ để tăng vốn điều lệ.
Chuẩn hóa điều kiện niêm yết
Nghị định sẽ quy định khá chi tiết về điều kiện niêm yết chứng khoán tại Sở GDCK trong nước, phân loại theo các bảng I, bảng II, bảng III và bảng IV. Đối với bảng I, điều kiện niêm yết áp dụng đối với tổ chức đăng ký niêm yết có vốn điều lệ thực góp theo giá trị ghi trên sổ kể toán tại thời điểm đăng ký niêm yết từ 150 tỷ đồng trở lên, hoạt động kinh doanh 3 năm liền trước năm đăng ký niêm yết phải có lãi với tỷ lệ ROE của năm liền trước năm đăng ký niêm yết tối thiểu là 5% và không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký niêm yết; không có các khoản nợ quá hạn chưa được dự phòng theo quy định của pháp luật; tối thiểu 20% cổ phiếu có quyền biểu quyết của công ty do ít nhất 500 cổ đông không phải là NĐT chứng khoán chuyên nghiệp, cổ đông lớn nắm giữ.
Đối với bảng II, điều kiện niêm yết chứng khoán áp dụng đối với tổ chức đăng ký niêm yết có vốn điều lệ thực góp tại thời điểm đăng ký niêm yết từ 80 tỷ đồng đến dưới 150 tỷ đồng tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán. ROE năm liền trước năm đăng ký niêm yết là 5%; cổ phiếu có quyền biểu quyết của công ty do ít nhất 300 cổ đông nắm giữ…
Điều kiện niêm yết tại bảng III áp dụng đối với tổ chức đăng ký niêm yết có vốn điều lệ thực góp từ 10 tỷ đồng đến dưới 80 tỷ đồng tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán. Hoạt động kinh doanh của năm liền trước năm đăng ký niêm yết phải có lãi; không có các khoản lỗ quá hạn trên 1 năm; cổ phiếu có quyền biểu quyết của công ty do ít nhất 100 cổ đông nắm giữ.
Điều kiện niêm yết tại bảng IV áp dụng đối với niêm yết trái phiếu chính phủ, niêm yết trái phiếu DN. Điều kiện đăng ký giao dịch trên UPCoM duy trì như hiện nay.
Cơ chế giao dịch linh hoạt
Ban soạn thảo đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng Nghị định để dự kiến cuối tháng 2 có thể đưa ra bản dự thảo đầu tiên lấy ý kiến rộng rãi các thành viên thị trường. Ông Hoàng Đức Long, Vụ trưởng Vụ Pháp chế UBCK cho hay, kỳ vọng của những nhà tạo lập chính sách là tạo ra khung cơ sở pháp lý đồng bộ, xuyên suốt tạo thuận lợi cho TTCK vận hành tốt hơn.
Trong Luật Chứng khoán sửa đổi bổ sung có một điểm nhấn: Giao cơ quan quản lý hướng dẫn luật và các nội dung cần thiết khác. Trên thực tế, TTCK rất linh hoạt và đòi hỏi việc điều hành chính sách nhanh, nhạy bén, chính sách đi trước thị trường. Theo Luật Chứng khoán, Bộ Tài chính là cơ quan hướng dẫn các nghiệp vụ, cơ chế giao dịch. UBCK là cơ quan theo sát thị trường nhưng khó có quyền chủ động hướng dẫn những vấn đề thị trường nảy sinh và đòi hỏi được giải quyết. Giới đầu tư đang băn khoăn liệu trong thế hệ khung pháp lý chứng khoán thứ hai có trao cho UBCK quyền chủ động ban hành những quy định mang tính hướng dẫn nghiệp vụ?
Sẽ không đơn giản và nhanh chóng để cho ra đời một "siêu" nghị định (với trên 80 điều) tạo ra những thay đổi lớn trên thị trường. Các thành viên thị trường đang chờ đợi một cơ chế giao dịch thông thoáng như NĐT được mở nhiều tài khoản, được cùng mua cùng bán một mã chứng khoán trong cùng phiên… đã được UBCK soạn thảo và trình Bộ Tài chính trong dự thảo Thông tư hướng dẫn giao dịch có sớm được ban hành để TTCK Việt Nam không lạc điệu với khu vực và thế giới.
Anh Việt
Đầu tư chứng khoán
|
