|
Mua bán, sáp nhập doanh nghiệp: Không dễ ăn!
Trước khi diễn ra Diễn đàn M&A (mua bán, sáp nhập doanh nghiệp) VN 2010 tại TPHCM (ngày 25.5), Cty CP thực phẩm Kinh Đô đã làm thị trường này nóng lên bởi cùng lúc tuyên bố mua lại hàng loạt DN.
Năm ăn, năm thua…
Ông Andy Ho - GĐ đầu tư của VinaCapital - đặt câu hỏi: “50% việc mua lại được coi là không thành công... vậy tại sao lại xảy ra điều đó?”. Và chính ông trả lời: Vì phía mua sẽ có được thị phần, khách hàng, kênh phân phối, khả năng sản xuất, kỹ thuật, tài sản, đội ngũ chuyên gia v.v... Vì thế, M&A được cho là một quá trình tất yếu của quá trình phát triển của DN nói riêng và nền kinh tế nói chung, không chỉ đối với Cty tư nhân, cổ phần, mà cả đối với Cty xuất phát 100% vốn nhà nước.
Điển hình là Tập đoàn Dầu khí quốc gia VN (PVN). Theo ông Nguyễn Ngọc Sự - Phó TGĐ của tập đoàn, các thương vụ M&A của PVN gắn với quá trình tái cấu trúc, sắp xếp lại DN. Trong tương lai, PVN sẽ thoái vốn tại một số DN kinh doanh dịch vụ không hỗ trợ nhiều cho ngành nghề kinh doanh chính như bất động sản; giảm tỉ lệ nắm giữ trong lĩnh vực tài chính, bảo hiểm...
M&A đối với DN này là “năm thua”, nhưng đối với DN khác là “năm ăn” vì nhìn ra cơ hội để phát triển nếu thực hiện M&A. Trên thực tế, không ít trường hợp do quá “sốt ruột” thực hiện M&A, nhưng sau đó thấy không hiệu quả, hoặc do nửa chừng phải tái cấu trúc sau đợt suy thoái kinh tế toàn cầu, nên cũng thực hiện việc bán lại một phần hoặc toàn phần vốn trong DN.
Cũng theo ông Andy Ho, một số không nhỏ trong số 300 DN nước ngoài tại VN có nhu cầu thoái vốn trong những năm tới. Điều đó càng khiến cho thị trường M&A VN sôi động hơn. Dự báo được ông đưa ra, những ngành tập trung nhiều hoạt động M&A là bán lẻ, hàng tiêu dùng nhanh, dịch vụ tài chính, giải trí và truyền thông. Năm 2009 dù giá trị/mỗi vụ sáp nhập giảm so với 2008, nhưng sự quan tâm đến hoạt động này vẫn ở mức cao.
M&A "nhỏ giọt" trên sàn niêm yết
Xét về giá trị và số vụ M&A trên toàn cầu, năm 2007 đang giữ kỷ lục với hơn 17.000 vụ sáp nhập và gần 6.000 tỉ USD. Tuy nhiên năm 2010 hoạt động M&A nhìn chung đạt khá thấp. Theo GS Christopher Kummer - GĐ Viện Nghiên cứu và tư vấn chiến lược M&A, tại các nước đang phát triển ở Châu Á sẽ diễn ra hơn 2.500 vụ M&A với giá trị lên đến hơn 100 tỉ USD trong năm nay, cao hơn năm 2009 về cả số lượng và giá trị. Các lĩnh vực đứng đầu về hoạt động M&A là tài chính (20%), viễn thông, sản xuất nguyên liệu (15%), năng lượng và nhiên liệu (13%), công nghiệp (9%), công nghệ cao (8%)...
Trong khi tại những quốc gia phát triển sàn giao dịch chứng khoán là nơi diễn ra hoạt động M&A sôi động thì tại VN lại diễn ra “nhỏ giọt”. Ông Trần Đắc Sinh - TGĐ Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM (Hose) - cho biết: Trong mười năm (2000-2009) Hose từ 2 Cty niêm yết đã tăng lên hơn 230 Cty, mức vốn hóa của thị trường chứng khoán từ chỗ chỉ chiếm 0,28% GDP đã tăng lên chiếm 38% GDP (tương đương 620.000 tỉ đồng), tuy nhiên hoạt động M&A của các Cty niêm yết còn rất hạn hẹp cả về số lượng và giá trị, trong khi các vụ M&A có giá trị lớn lại diễn ra khá nhiều bên ngoài thị trường niêm yết.
Hoạt động M&A tại VN chủ yếu được thực hiện thông qua sự tư vấn của các Cty chứng khoán, nhưng chỉ tập trung ở khâu xây dựng hồ sơ và thực hiện các bước thủ tục với cơ quan chức năng, ít tư vấn về chiến lược phát triển, tổ chức sắp xếp DN sau sáp nhập.
Quá trình cổ phần hóa DN tại VN diễn ra chậm, chính vì thế, hoạt động M&A qua sàn chứng khoán phải là kênh đóng vai trò mở ra cơ hội thu hút vốn từ những nhà đầu tư trong và ngoài nước. Cty CP thực phẩm Kinh Đô là DN đã thực hiện nhiều vụ M&A. Bắt đầu thực hiện M&A vào năm 2003 Kinh Đô mua lại thương hiệu kem Wall’s trong 18 tháng, được đánh giá là thành công. Sau khi lên sàn, Kinh Đô mua lại cổ phần của Tribeco và mới đây công bố sáp nhập NKD, Kido... qua sàn niêm yết.
Thẩm Hồng Thụy
lao động
|
