|
Nỗi lo thiếu nguồn lao động
Từ cuối năm 2008 đầu năm 2009, nhiều doanh nghiệp trong các khu công nghiệp sản xuất linh kiện điện tử, da giầy, dệt may còn đau đầu trong việc giảm nhân lực vì thiếu việc làm và giảm giờ, giảm ca hoặc cho người lao động nghỉ luân phiên, thậm chí đóng cửa một bộ phận dây chuyền sản xuất…là thực trạng chủ yếu của các doanh nghiệp này. Nhưng giờ đây, trong số những doanh nghiệp ấy giờ lại đang lo lắng thiếu nguồn nhân lực .
Thời khủng hoảng...
Trên thực tế, cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã có tác động mạnh tới thị trường lao động. Ở Trung Quốc có hơn 7.000 DN bị đóng cửa, khoảng 30 triệu người bị mất việc làm. Còn ở Việt Nam có khoảng 300.000 công nhân bị mất việc làm. Riêng ở Hải Phòng thì ngành da giầy, dệt may, sản xuất linh kiện điện tử trong các KCN tỷ lệ lao động mất việc chiếm một tỉ lệ rất lớn. Thành phố hiện có trên dưới 15.000 doanh nghiệp, sử dụng khoảng 40 vạn lao động, ngành da giầy, dệt may, KCN chỉ có hơn trăm doanh nghiệp nhưng sử dụng trên 50% số lao động công nghiệp toàn thành phố.
3 tháng đầu năm 2009, nền kinh tế Việt Nam bị tác động trực tiếp của khủng hoảng toàn cầu đã khiến nhiều doanh nghiệp phải thực hiện sắp xếp lại lao động, như: Cty da giầy Hải Phòng đã giải thể XN giày Hoa Kiên, cả một dây chuyền ở XN Khải Hoàn Môn và toàn bộ XN Huajian với khoảng 600 lao động, các XN khác cũng thực hiện nghỉ luân phiên nhiều kỳ. Hầu hết, các Cty trong KCN Nomura giảm biên chế 30% số lượng lao động.
Vẫn nan giải bài toán lao động
Tuy nhiên, từ đầu tháng 6 đến nay, các đơn hàng mới được khởi động, nhu cầu sử dụng lao động của Cty da giầy hiện cần khoảng 8.000, nhưng số lao động thực tế chỉ được hơn 7.000 người; các KCN cần khoảng 3.000 – 5.000 người, trong khi đó số lượng tuyển lại được khoảng 40%.
Theo ông Phạm Hoài Châu - Chủ tịch Công đoàn một công ty, Cty da giầy đang thiếu từ 800 đến 1.000 lao động có tay nghề, trong đó: XN găng tay vì may hàng đặc chủng nên lúc nào cũng thiếu thợ lành nghề; XN Hải Thất thiếu khoảng 300 người, XN giầy nữ Niệm Nghĩa thiếu 200 người, các XN khác như Khải Hoàn Môn, Lê Lai 2… Ở Cty Kai-Nan, đơn vị liên doanh giữa Cty da giầy Hải Phòng với đối tác Đài Loan, nhu cầu cần khoảng 1.200 lao động; NM giầy Liên Dinh trên địa bàn phường Hải Thành (Dương Kinh) thuộc Cty Đỉnh Vàng, với năng lực sử dụng khoảng 10.000 lao động, hiện tại cũng thiếu xấp xỉ 1.000 người; Cty Sao Vàng, hiện có 4 nhà máy lớn nằm trên địa bàn An Lão, Tiên Lãng (Hải Phòng), Ninh Giang (Hải Dương), Uông Bí (Quảng Ninh) với công suất cần tới trên 12.000 lao động, số cần tuyển thêm không dưới 1.000 người. Riêng Nhà máy Sao Vàng An Lão cần trên 5.000 thì hiện mới có 4.600 người, Nhà máy Sao Vàng Tiên Lãng cần 2.000 cũng mới “tạm ổn” ở mức 1.600 người.
Mặc dù các công ty đưa ra mức lương và chế độ ưu đãi hấp dẫn để thu hút nguồn lao động nhưng vẫn chưa làm cho tình hình khả quan hơn được. Trong KCN Nomura đăng băng rôn tuyển người với chế độ đãi ngộ rất hấp dẫn nhưng vẫn thiếu trầm trọng; Cty may Liên Doanh ở phường Anh Dũng (Dương Kinh), nay chuyển thành 100% vốn nước ngoài và đổi tên là Cty Yen of London, mức thu nhập bình quân khoảng 1,9 triệu đồng/ người/ tháng, đăng tuyển lao động liên tục mà vẫn thiếu hơn 200 người, số lao động đang có chỉ gần 1.000 người. Vừa qua do sợ thiếu lao động nên vừa qua Cty đã phải chuyển 4 dây chuyền sản xuất vào phía Nam; Cty may Việt Hàn (100% vốn nước ngoài); Cty cổ phần dệt may xuất khẩu Hải Phòng; Sinjobo; Thiên Nam… cũng đôn đáo khắp nơi tìm lao động.
Ông Giang Tiến Bộ - Chủ tịch công đoàn Cty Kai – Nan cho biết, cái khó của các nhà máy gia công trong nội thành là các khu cụm công nghiệp ngoại thành cũng nhiều việc làm, nên lượng lao động vào ra gần như ngang nhau, nghĩa là số tuyển vào cũng được nhiều, còn số thất thoát về địa phương cũng chẳng ít. Ông Long - một cán bộ của NM Sao Vàng Tiên Lãng cho biết: “Đơn hàng NM đã ký gối sang đến năm 2010, nhưng bài toán lao động lại là vấn đề nan giải nhất”.
Khó khăn về việc thiếu lao động tại các doanh nghiệp nếu nhìn theo một chiều hướng khác thì đây lại là tin vui, báo hiệu sự phục hồi của nền kinh tế thành phố. Tuy nhiên cũng giống như mọi năm, những vấn đề liên quan đến lao động thường rất phức tạp và nhạy cảm. Bên cạnh đó, việc nâng cao chất lượng lao động, thực hiện các chế độ chính sách cũng như quản lý lao động như thế nào để tránh bị chảy máu nguồn nhân lực là điều không thể lơ là đối với các DN. Việc thiếu nguồn lao động cũng đã tạo ra một tiền lệ xấu trong việc tuyển chọn lao động, đó là phát sinh hiện tượng DN đưa ra các thông tin tuyển chọn “bong bóng”, trong đó nêu về điều kiện thu nhập cao khác thường ở một số thị trường, khiến một số lao động đã đăng ký với doanh nghiệp khác phá hợp đồng để chạy theo các hợp đồng “hấp dẫn” này.
Minh Huệ
Diễn đàn Doanh nghiệp
|
