|
Trái phiếu doanh nghiệp vô duyên!
Hiện có nhiều hình thức giúp doanh nghiệp huy động vốn như phát hành cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) hoặc vay vốn ngân hàng. Thế nhưng, trong ba hình thức huy động vốn trên, TPDN được biết đến như một công cụ còn khá mới mẻ đối với thị trường Việt Nam nói chung và giới đầu tư nói riêng.
Vào giữa năm 2006, Chính phủ đã ban hành Nghị định 52/2006/NĐ-CP về phát hành TPDN nhằm tạo công cụ cho doanh nghiệp trực tiếp huy động vốn từ công chúng, giới đầu tư phục vụ việc phát triển của mình. Tuy nhiên, tính đến nay, số lượng doanh nghiệp Việt Nam phát hành TPDN rất ít và chủ yếu được thực hiện bởi doanh nghiệp nhà nước. Duy chỉ có công ty cổ phần là CII (Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP.HCM) vừa mới phát hành thành công 500 tỷ đồng TPDN dưới sự bảo lãnh của Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB Bank) và CTCK Quốc tế (VISecurities).
Theo đánh giá của các chuyên gia ngành tài chính - chứng khoán, nguyên nhân khiến TPDN chưa thực sự hấp dẫn các công ty và nhà đầu tư là công cụ huy động vốn này không phổ biến. Trên thực tế, khi có nhu cầu về vốn, doanh nghiệp thường nghĩ đến việc vay mượn ngân hàng hoặc huy động qua TTCK nếu đã niêm yết. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, nếu đã có thâm niên và kinh nghiệm trong hoạt động, doanh nghiệp không nhất thiết phải nhờ đến nguồn vốn của ngân hàng, mà có thể phát hành TPDN để huy động vốn từ công chúng đầu tư, giúp hỗ trợ các dự án cũng như mở rộng quy mô phát triển. Vì TPDN thực chất là một loại chứng khoán ghi nợ và doanh nghiệp phải xác nhận nghĩa vụ trả cả gốc lẫn lãi cho người sở hữu trái phiếu hay còn gọi là trái chủ và được xem là một công cụ có lợi cho doanh nghiệp trong huy động vốn, thay vì phải đến ngân hàng. Đơn cử như CII sau khi phát hành thành công 500 tỷ đồng trái phiếu, số vốn này sẽ được đầu tư vào các dự án cao ốc tại TP.HCM, dự án Khu dân cư Tân An Hội và Khu tái định cư Tam Tân.
Ông Nguyễn Đình Tùng, Phó tổng giám đốc VIB Bank cho biết, so với lãi suất ngân hàng thì lãi suất phát hành TPDN thấp hơn. Khi doanh nghiệp huy động vốn thông qua phương thức phát hành trái phiếu sẽ không qua trung gian là ngân hàng. Có nghĩa, vốn huy động của doanh nghiệp được thực hiện trực tiếp với các tổ chức, công chúng đầu tư nên lãi suất sẽ thấp hơn khi vay qua ngân hàng. Cụ thể, trái phiếu của CII vừa phát hành cho 7 nhà đầu tư có tổ chức (BIDV, Quỹ đầu tư cân bằng Prudential, Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Prudential, Ngân hàng Quân đội, CTCK SSI, Công ty TNHH một thành viên Quản lý quỹ đầu tư chứng khoán Bảo Việt, PCA International Funds SPC) có mức lãi suất 10,3%/năm, trong khi vay vốn ngân hàng, doanh nghiệp phải trả mức lãi suất cao hơn khoảng 1 - 1,5%/năm. Nếu doanh nghiệp am hiểu được những lợi ích này sẽ có nhiều cơ hội huy động vốn, với lãi suất thấp. Thế nhưng, trên thị trường hiện nay TPDN vẫn còn rất sơ khai. Một phần, do người dân chưa quen với sản phẩm khá mới mẻ này.
Giám đốc Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (VCB) - Chi nhánh TP.HCM, ông Nguyễn Phước Thanh cho rằng, so với cổ phiếu, TPDN sẽ hạn chế được rủi ro nhiều hơn, bởi trái phiếu cũng như một loại hình tiết kiệm ghi sổ. Lãi suất TPDN luôn được đảm bảo theo cam kết giữa doanh nghiệp phát hành và trái chủ. Trường hợp công ty tuyên bố phá sản, TPDN sẽ được thanh lý trước, trong khi đầu tư vào cổ phiếu, nhà đầu tư có thể thu lời nhanh hơn nhưng khó có thể trở tay kịp. Tuy nhiên, ông Thanh cũng thừa nhận, không phải đầu tư vào TPDN nhà đầu tư sẽ hoàn toàn loại bỏ được rủi ro khi doanh nghiệp kinh doanh không hiệu quả.
Theo đánh giá của ông Đặng Doãn Kiên, Tổng giám đốc VISecurities, thị trường TPDN Việt Nam còn non trẻ và nhiều tiềm năng. Do vậy, để giúp doanh nghiệp Việt Nam nhận biết được lợi ích của việc phát hành TPDN phải có sự tác động của thị trường để thu hút nhà đầu tư. Có như vậy, thị trường TPDN mới được nhà đầu tư quan tâm, hưởng ứng và bỏ vốn. Ông Tùng cũng cho rằng, hiện nhiều doanh nghiệp vẫn còn e ngại khi phát hành trái phiếu ra công chúng vì nhiều lý do khác nhau. Nhưng nhiều khả năng trong 1 - 2 năm tới, thị trường TPDN sẽ sôi động vì nhiều doanh nghiệp bắt đầu nhận biết được lợi ích của nó và nhà đầu tư cũng mặn mà với việc đầu tư vào TPDN giống như đầu tư vào cổ phiếu hiện nay. Mặt khác, đến thời điểm đó, việc huy động vốn từ các kênh truyền thống sẽ không đáp ứng được nhu cầu phát triển của doanh nghiệp, chắc chắn hình thức phát hành TPDN sẽ chiếm ưu thế hơn so với hiện nay.
ĐTCK
|
