|
Nhu cầu vốn cho than mỗi năm khoảng 18.000 tỷ đồng
Theo ông Nguyễn Văn Biên, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin), muốn tăng sản lượng lên thì cần phải có đầu tư, xây dựng các mỏ mới và cụ thể hơn là cần có năng lực tài chính để đứng ra thu xếp được các nguồn vốn.
 Xung quanh những vấn đề của ngành than hiện nay như tồn kho, xuất khẩu và nhu cầu vốn..., phóng viên Vietnam+ đã có buổi phóng vấn với ông Nguyễn Văn Biên để tìm hiểu rõ hơn những nội dung này.
Nhu cầu vốn lớn
- Xin ông cho biết bức tranh của ngành than trong 10 tháng đầu năm và dự kiến kết quả cả năm 2012 sẽ như thế nào?
- Ông Nguyễn Văn Biên: Tình hình sản xuất trong năm 2012 rất khó khăn khiến lợi nhuận của ngành giảm mạnh. Dự kiến tiêu dùng ở trong nước của các hộ như điện, giấy, xi măng, đạm... năm 2012 chỉ đạt 24 triệu tấn, so với kế hoạch ban đầu 32 triệu thì lượng tiêu thụ giảm 8 triệu tấn. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất kinh doanh của Tập đoàn, chủ yếu do các hộ không cân đối nhu cầu sát với thị trường.
Hơn nữa, sau khi điều chỉnh từ 15/9 thì hiện giá than bán cho điện mới bằng 70% giá thành, trong khi theo lộ trình thì năm 2013 để đảm bảo bù đắp được chi phí cần tiến tới thống nhất một giá giữa than trong nước và xuất khẩu. Tập đoàn đã có nhiều kiến nghị với Chính phủ và các bộ ngành, tới đây, theo đề án của Bộ Công Thương trình Chính Phủ thì giá than cho điện cần điều chỉnh sao cho có thể bù đắp được chi phí.
Số liệu 10 tháng thì Tập đoàn mới bán được 30,8 triệu tấn (cả trong nước và xuất khẩu). Như vậy, để đạt được mức tối thiểu là 39 triệu tấn mà hội đồng thành viên Tập đoàn đặt ra thì hai tháng cuối năm phải tiêu thụ trên 8 triệu tấn nữa, theo đó mới duy trì công ăn việc làm và ổn định đời sống cho thợ mỏ. Riêng về chỉ tiêu xuất khẩu thì dự kiến cả năm sẽ hoàn thành 14,5 triệu tấn.
Nếu theo quy hoạch đến 2015 thì sản lượng tiêu thụ than sạch đạt 55 triệu tấn. Nhưng thực tế chỉ có thể được xấp xỉ 45 triệu tấn, giảm hơn 10 triệu tấn so với kế hoạch. Do vậy, muốn tăng sản lượng lên thì cần phải có đầu tư, xây dựng các mỏ mới và cần có năng lực tài chính để đứng ra thu xếp được các nguồn vốn.
- Vậy nhu cầu vốn để đầu tư cho giai đoạn tới cần bao nhiêu và Tập đoàn đã có những bước chuẩn bị ra sao để hoàn thành các chỉ tiêu đề ra thưa ông?
- Ông Nguyễn Văn Biên: Việc tăng giá than theo cơ chế thị trường đã có chủ trương của Chính phủ và được cụ thể hóa tại nhiều văn bản của Chính phủ gửi liên bộ Tài chính-Công thương nhằm giải quyết và tháo gỡ cơ chế giá bán đang thấp hơn giá thành, qua đó giúp ngành than có thể sớm bù đắp được chi phí, tiến tới có lãi để đầu tư phát triển.
Tính giai đoạn từ 2011-2015 thì nhu cầu vốn cho than cần khoảng trên 3 tỷ USD, tương đương 65.000-70.000 tỷ đồng. Như vậy, mỗi năm cần 17.000-18.000 tỷ đồng. Theo quy định, vốn đối ứng 30% là cần phải có, ít nhất là 5.500 tỷ đồng để tập đoàn đầu tư.
Năm nay, lương chung của toàn ngành cũng giảm bình quân 12%-15% so với năm 2011 (tùy từng đơn vị). Tuy vậy, cố gắng để lương của thợ lò giảm ít hơn, vì đội ngũ này phải duy trì việc làm cho hầm lò trong bối cảnh khó khăn vất vả do điều kiện làm việc.
Hơn nữa, việc tuyển dụng cũng rất khó, còn việc đào tạo gìn giữ đội ngũ thợ lò này phục vụ cho sản xuất hiện tại và tương lai cũng rất quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến sự phát triển bền vững của tập đoàn. Vì vậy, trong khó khăn tập đoàn vẫn phải khắc phục, tìm mọi biện pháp để làm sao đội ngũ này ít bị ảnh hưởng nhất.
Trong đó, các biện pháp mà tập đoàn triển khai liên tục từ đầu năm đến giờ, từng nấc từng nấc một để vượt qua khó khăn, đầu tiên là chủ động đánh giá tình hình nhằm đưa ra các biện pháp điều hành ngay từ đầu năm. Tiếp đến là liên tục thực hiện Nghị quyết 01 của Chính Phủ, Tập đoàn đã phải tiết giảm 5% chi phí trên tất cả các lĩnh vực.
Sau đó giảm tiếp xuống đến các chỉ tiêu công nghệ tạm thời phải lùi lại chưa thực hiện ngay, bởi vì thực hiện ngay sẽ làm cho giá thành tăng rất cao. Dù đó là quy trình bắt buộc nhưng vẫn phải lùi sang năm tiếp theo và điều đó có nghĩa là giá thành chỉ tăng trong năm sau thôi.
Đơn cửa, cần phải bóc mười khối đất (thậm chí là 11,5 khối) để lấy được 1 tấn than, nhưng tập đoàn tạm thời bóc 9 khối thôi để lấy đã và để sang năm khi điều kiện thị trường tốt lên sẽ bóc để bù lại. Đấy là các biện pháp tăng cường quản lý để làm sao cho giá thành tiết giảm tối đa nhất để có thể bán được than trên thị trường và duy trì công ăn việc làm.
- Trên cơ sở đó thì kế hoạch trong năm 2013 được đặt ra như thế nào thưa ông?
- Ông Nguyễn Văn Biên: Hai tháng cuối năm thị trường cũng dần ổn định rồi, tuy nhiên theo nhận định sang năm 2013 vẫn còn nhiều khó khăn, cụ thể là kinh tế vĩ mô, sản xuất của các hộ sử dụng than cũng chưa thể tăng trưởng nhanh được.
Lường trước vấn đề trên thì tập đoàn cũng xác định, năm 2013 ở trong nước tuy một số nhà máy điện đưa vào hoạt động và nhu cầu tiêu thụ than tăng lên một ít nhưng các ngành khác chưa tăng nhiều. Dự tính, việc cân đối tiêu thụ trong nước chỉ tăng khoảng 10% so với năm 2012.
Cụ thể là năm 2013 sản lượng tiêu thụ đặt ra mục tiêu là 43 triệu tấn, trong đó tiêu thụ trong nước là 27 triệu tấn và xuất khẩu là 16 triệu tấn. Tuy nhiên, trong trường hợp cần thiết có thể cân đối và đề nghị xem xét xuất khẩu tăng hơn một chút để có thể ổn định việc làm và có mức tăng trưởng hợp lý.
Nếu so với kế hoạch 5 năm (2011-2015) mà Thủ tướng đã phê duyệt thì năm 2013 tổng số tiêu thụ là 46 triệu tấn, trong đó nhu cầu trong nước là 34,5 triệu tấn và xuất khẩu chỉ còn 11,5 triệu tấn. Nhưng thực tế, do tiêu thụ trong nước giảm 7-8 triệu tấn thì phải đề nghị xuất khẩu tăng lên nhằm bù đắp mức giảm này, nhằm đảm bảo công ăn việc làm của người lao động.
Tháo gỡ từ cơ chế chính sách
- Mới đây, Hiệp hội năng lượng đã có báo cáo gửi Trung ương về việc ngành than đang lỗ kép, cụ thể là giá bán than cho điện chỉ bằng 70% giá thành, còn giá điện của TKV bán cho EVN cũng thấp, vậy ông bình luận gì về vấn đề này?
- Ông Nguyễn Văn Biên: Giá than cho điện nhiều năm nay vấn do Chính Phủ chỉ đạo và nằm trong cân đối an ninh năng lượng và giá năng lượng, thực tế cũng đã được điều chỉnh dần từng bước. Vấn đề tồn tại chủ yếu hiện nay trong việc bán điện của TKV cho EVN vẫn là lỗ do chênh lệch tỷ giá. Năm 2011 ước tính số lỗ khoảng hơn 900 tỷ đồng còn năm 2012 ước khoảng 400-500 tỷ đồng.
Chủ trương giá năng lượng theo thị trường cũng đã được thể hiện trong quy hoạch của ngành điện và ngành than. Gần đây đã có cả chỉ đạo của Chính Phủ về vấn đề này và chắc chắn tới đây sẽ từng bước được tháo gỡ.
- Than lậu đã làm nhức nhối dư luận trong suốt một thời gian dài, vậy xin ông cho biết sự phối hợp của Tập đoàn với các địa phương được thực hiện thế nào nhằm ngăn chặn vấn đề này?
- Ông Nguyễn Văn Biên: Tập đoàn đã có nhiều biện pháp phối hợp với Chính quyền địa phương để ngăn chặn việc khai thác kinh doanh than trái phép. Nếu so với 2008 thì hiện tình hình này đã giảm rất nhiều và cơ bản trong những mỏ của Tập đoàn quản lý thì hiện tượng trên cơ bản đã được dẹp bỏ.
Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số điểm ở vùng sâu vùng xa, những khu vực nằm trong nhà dân như vườn, nhà dân trong các dự án, các đơn vị ở ngoài tập đoàn không trong phạm vi các mỏ... thì việc kiểm soát vẫn gặp nhiều khó khăn. Nhưng nói chung tình trạng đó không còn phổ biến, việc trộm cắp chỉ diễn ra lẻ tẻ và tập đoàn cùng các địa phương đã có nhiều biện pháp ngăn chặn không để tái diện.
- Ông đánh giá thế nào về mức tồn kho của Than hiện nay và các biện pháp tháo gỡ trong thời gian tới ra sao thưa ông?
Ông Nguyễn Văn Biên: Thời điểm hiện nay (nếu so với cách đây 3 tháng) thì tồn kho đã giảm được khoảng 1 triệu tấn. Hiện than sạch (loại có thể bán ngay cho khách hàng) còn tồn 6 triệu tấn; còn than đang trong quá trình chế biến, nguyên khai bán thành phẩm thì còn cỡ 2,5 triệu tấn. Như vậy, tổng mức tồn kho hiện khoảng 8,5 triệu tấn.
Hai tháng còn lại, nếu tình hình tiêu thụ than tốt lên thì khả năng tồn kho năm 2012 sẽ ở mức 7,5-8 triệu tấn, thậm chí thấp hơn nữa nếu thị trường chuyển biến tích cực, điều này sẽ giúp vốn huy động giảm thấp hơn. Nhưng với điều kiện hiện nay thì việc giữ mức tồn kho ở mức trên là sự cố gắng rất lớn, nếu giảm nữa thì sản xuất sẽ bị ảnh hưởng.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
Đức Duy
Vietnam+
|
