Lãi suất “ảo” sẽ hết đất sống?
Thống đốc Ngân hàng (NH) Nhà nước vừa yêu cầu 12 NH lớn chiếm 85% thị phần tín dụng thiết kế các chương trình giảm lãi suất (LS) cho vay các doanh nghiệp và báo cáo việc giải ngân cho NH Nhà nước thông qua Vụ Chính sách tiền tệ.
Theo các chuyên gia, quy định này sẽ dẹp được tình trạng NH công bố một đằng, áp dụng lãi suất (LS) một nẻo như hiện nay.
Ưu đãi để lấy... tiếng
Ông Trần Văn Dương, giám đốc Công ty An Thái Dương - chuyên xuất khẩu các mặt hàng nông sản, cho biết khi thấy NH công bố giảm LS, công ty đã liên lạc với các NH để vay nhưng NH viện ra rất nhiều lý do để từ chối. NH soi mói hồ sơ từng tí để bắt bẻ các lỗi sai và từ chối cho vay nếu chưa đạt. Khi hồ sơ hoàn chỉnh, nhân viên lại cho biết dư nợ đã đủ chỉ tiêu nên phải chờ xin ý kiến... chỉ đạo mới trả lời. “Chúng tôi là doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, thuộc diện được ưu tiên cho vay LS thấp hơn. Thấy có gói LS 17% của một NH cổ phần nhưng đăng ký đến nay chưa được” - ông Dương cho hay.
Ông Nguyễn Văn Lành - phó giám đốc Công ty TNHH Phúc Thịnh Vina, đơn vị còn một khoản vay với LS 23,5%/năm và đáo hạn vào tháng 6-2012 - cho biết đã thăm dò nhiều NH với hi vọng vay được vốn với LS rẻ hơn. Tuy nhiên NH yêu cầu phải thanh toán hết nợ cũ. “Giữa tháng 2 vừa qua, sau khi trả nợ một khoản vay với LS 20,6%/năm, công ty đã làm hồ sơ vay mới nhưng đến nay vẫn chưa tiếp cận được vốn. Nhân viên NH cho biết có nghe LS giảm nhưng chưa nhận thông báo chính thức từ hội sở” - ông Lành nói.
Theo ông V. - giám đốc một công ty sản xuất đồ gỗ tại Bình Dương, nhiều NH công bố các gói cho vay với LS hấp dẫn nhưng khi đặt vấn đề vay thì đều bị từ chối, đến nay các khoản vay của công ty có LS từ 19-22%...
“Dụ” khách bằng khoản vay ngắn hạn LS thấp
Thời gian qua, nhiều NH đã tung chiêu để kích thích doanh nghiệp, cá nhân vay tiền, phổ biến nhất là giảm LS cho vay trong ba tháng đầu tiên. Tuy nhiên theo các chuyên gia, rủi ro về LS rất lớn do các NH chỉ cố định lãi suất trong ba tháng đầu, từ tháng thứ tư áp dụng theo LS công bố của các NH, thường là LS huy động 12 tháng cộng biên độ 6-8%/năm, tính ra vượt 20%/năm. Chính các NH cũng thừa nhận điều này.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, phó tổng giám đốc một NH cổ phần lớn tại TP.HCM cho biết NH lãi nhiều chính là ở những khách hàng cũ, do sau ba tháng LS cho vay sẽ tự động điều chỉnh lên. Trường hợp LS cho vay trên thị trường đi xuống, NH chỉ giảm LS cho người vay mới, còn người vay cũ vẫn phải chịu lãi vay cao do vướng ràng buộc về biên LS. “Tất nhiên NH sẽ cố giữ khách hàng bằng cách giảm lãi chút ít, nhưng mức giảm không đáng bao nhiêu” - vị phó tổng giám đốc này cho biết. Một số NH khác lại công bố “lấp lửng” rằng LS cho vay thấp hơn 1-1,5%/năm so với LS cho vay thông thường, nhưng LS thực tế chẳng những không giảm mà còn lại tăng.
Nhận định về các chương trình cho vay tái cấu trúc tài chính được nhiều NH công bố gần đây, ông Đỗ Minh Toàn - phó tổng giám đốc NH ACB - cho rằng thực chất là tái tài trợ khoản vay cho doanh nghiệp, với thời hạn dài hơn nhằm giảm bớt áp lực trả nợ. Ngoài việc giúp doanh nghiệp tái cơ cấu lại khoản vay, theo ông Toàn, đây cũng là hướng để đẩy vốn ra thị trường, do cửa tăng tín dụng hiện nay khá hẹp.
Lãi suất huy động sẽ giảm
Tại hội thảo “Giải pháp về vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa VN - góc nhìn từ ngân hàng” do Phòng Thương mại và công nghiệp VN phối hợp với Trường đại học quốc tế Bắc Hà tổ chức ngày 6-4 ở Hà Nội, bà Đỗ Thị Nhung - vụ phó Vụ Chính sách tiền tệ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) - cho biết thời gian tới NHNN sẽ loại thêm một số đối tượng ra khỏi diện “không khuyến khích”.
Bà Nhung cho biết: “Đầu năm, NHNN mới chỉ loại trừ các đối tượng vay mua nhà ở thu nhập thấp, xây nhà công nhân và các đối tượng chính sách. Sắp tới, NHNN sẽ loại trừ thêm một số đối tượng khác. Đây là một trong những dự kiến của NHNN, nếu xét thấy hợp lý sẽ sớm công bố cho thị trường. Đặc biệt là về hạn mức tín dụng, NHNN tiếp tục nghiên cứu các tỉ lệ cho vay phù hợp đối với các đối tượng không khuyến khích như cho vay tiêu dùng, vay mua nhà ở”.
Bên cạnh đó, NHNN sẽ tiếp tục cung ứng vốn qua nghiệp vụ thị trường mở và nghiệp vụ tái cấp vốn để hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng thương mại, điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt để điều tiết vốn từ nơi thừa đến nơi thiếu với chủ trương tạo điều kiện tối đa để những doanh nghiệp nhỏ và vừa là những đối tượng được ưu tiên về vốn vay.
Bà Nhung cho biết nếu điều kiện kinh tế vĩ mô tiếp tục diễn biến theo xu hướng hiện nay thì lộ trình của NHNN từ nay đến cuối năm là mỗi quý giảm 1% lãi suất và đến cuối năm lãi suất huy động sẽ khoảng 10-11%.
H.Giang - Lê Thanh |
Ánh Hồng - Bạch Hoàn
tuổi trẻ
|