|
Bình luận Kinh tế Vĩ mô: Tuần 21 – 25/11
(Vietstock) – Xu hướng giảm giá bất động sản lan rộng có thể khiến cho người mua và nhà đầu tư có tâm lý chờ đợi giảm giá thêm, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất vẫn còn đứng ở mức cao.
* Vietstock Weekly 21 - 25/11: Thận trọng để nhận diện tâm lý “bi quan cùng cực”
I. KINH TẾ TÀI CHÍNH THẾ GIỚI
Mỹ: Lo ngại rủi ro tăng cao từ cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu và có khả năng lây lan thành khủng hoảng trên hệ thống ngân hàng, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang lên kế hoạch tiến hành đợt thanh tra ngân hàng (stress tests) thứ 4 trong các tuần tới nhằm đánh giá tình hình sức khỏe và có biện pháp ổn định hệ thống này.
Hiện Fed đang giám sát các ngân hàng lớn nhất của Wall Street bao gồm Citigroup, Bank of America, JPMorgan Chase và Wells Fargo.
Trong khi đó, theo số liệu của Bộ Tài chính Mỹ vào ngày 16/11, nợ công của quốc gia này đã chính thức vượt ngưỡng 15,000 tỷ USD, tương đương với 99% tổng quy mô ước tính của nền kinh tế Mỹ trong năm 2011.
Tuy vậy, nhu cầu toàn cầu đối với cổ phiếu, trái phiếu và các tài sản tài chính của Mỹ vẫn liên tục tăng cao khi các nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn trong bối cảnh khủng hoảng nợ công châu Âu đang tiếp diễn.
Theo Bộ Tài chính Mỹ, trong tháng 9, nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng 68.8 tỷ USD tài sản dài hạn của Mỹ như cổ phiếu, tín phiếu và trái phiếu – mức cao nhất kể từ tháng 11/2010 và cao hơn nhiều so với mức 58 tỷ USD trong tháng 8. Trung Quốc, Nhật Bản và Anh cũng gia tăng nắm giữ trái phiếu kho bạc Mỹ.
Nền kinh tế Mỹ tiếp tục đón nhận những chỉ số kinh tế vĩ mô tích cực. Bộ Lao động Mỹ thông báo số người lần đầu nộp đơn xin nhận trợ cấp thất nghiệp trong tuần kết thúc ngày 12/11 tại Mỹ giảm 5,000 xuống 388,000, mức thấp nhất kể từ đầu tháng 4 và thấp hơn so với dự báo tăng lên 395,000 của các nhà kinh tế. Số người nộp đơn xin nhận trợ cấp thất nghiệp bình quân trong 4 tuần qua giảm 4,000 xuống 396,750, cũng là mức thấp nhất kể từ đầu tháng 4.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 10 giảm 0.1% do giá xăng dầu giảm nhưng lạm phát cơ bản (trừ năng lượng và thực phẩm) lại tăng 0.1%. So với cùng kỳ năm ngoái, CPI tăng 3.5%, nhẹ hơn so với mức 3.9% trong tháng 9.
Chỉ số giá sản xuất (PPI) tháng 10 giảm 0.3% do giá xăng giảm mạnh 1.4% và là mức giảm mạnh nhất trong 22 tháng. PPI cơ bản không đổi, thấp hơn dự báo tăng 0.1% của các nhà kinh tế. So với cùng kỳ năm ngoái, PPI tăng 5.9%, PPI cơ bản tăng 2.8%.
Doanh số bán lẻ tăng tăng 0.5% trong tháng 10, cao hơn so với dự báo tăng 0.4% nhưng thấp hơn mức 1.1% trong tháng trước. Trừ mặt hàng ô tô, doanh số bán lẻ tháng 10 tăng 0.6%, cao hơn nhiều so với dự báo tăng 0.1%. So với cùng kỳ năm ngoái, doanh số bán lẻ tăng 7.2%.
Kết quả cuộc khảo sát của Cục Dự trữ bang Philadelphia cho thấy hoạt động sản xuất tại khu vực bất ngờ giảm tốc từ 8.7 điểm trong tháng 10 xuống 3.6 điểm trong tháng 11, trái với dự báo tăng lên 10 điểm của các nhà kinh tế.
Châu Âu: Bất chấp sự kêu gọi của cộng đồng quốc tế về việc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) sẽ can thiệp các thị trường trái phiếu nhằm chống chọi với cuộc khủng hoảng nợ, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Đức (Bundesbank) đã dứt khoát từ chối những lời đề nghị này.
Theo ông, việc các chính phủ Eurozone liên tục thay đổi kế hoạch đối phó với cuộc khủng hoảng đã khiến niềm tin của các thị trường tài chính suy giảm; và chỉ có các chính trị gia mới có thể giải quyết được cuộc khủng hoảng nợ công này, chứ không phải các ngân hàng trung ương.
Đồng tình với quan điểm trên, Chủ tịch mới của ECB Mario Draghi và Thủ tướng Đức Angela Merkel phản đối bất kỳ sức ép nào đòi ECB giữ vai trò lớn hơn trong nỗ lực giải quyết khủng hoảng nợ công với lý do các hiệp ước của EU không có phép ECB hành động như vậy. Điều này đồng nghĩa với việc ECB không có nhiệm vụ hành động như một nhà cho vay cuối cùng.
Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nợ công tại Eurozone đang dần vượt khỏi tầm kiểm soát nhưng các chính phủ vẫn bế tắc, không tìm được tiếng nói chung cho kế hoạch giải cứu thì việc liên minh tiền tệ này phải đối mặt với nguy cơ sụp đổ hoặc một sự thu hẹp có chủ ý chỉ còn là vấn đề thời gian.
Cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu đang chuyển sang giai đoạn nguy kịch hơn và tác động đến hầu hết các nước thành viên khu vực.
Cụ thể, lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Pháp đang tăng cao (cao hơn Đức 190 điểm cơ bản vào ngày 15/11); và mức bảo hiểm rủi ro và lãi suất trái phiếu chính phủ các nước Áo, Hà Lan và Phần Lan đều tăng lên.
Với vai trò đầu tàu của khu vực, Đức vẫn đang nỗ lực đưa ra các kế hoạch khẩn cấp trong trường hợp Hy Lạp phải rời khỏi khu vực đồng tiền chung EUR. Song song đó, Thủ tướng Đức Angela Merkel kiên định cho rằng cách tốt nhất để khôi phục lòng tin thị trường là thực hiện các cải cách kinh tế và xây dựng một EU liên kết chính trị chặt chẽ hơn thông qua việc điều chỉnh Hiệp ước EU.
Lo ngại ảnh hưởng nghiêm trọng của làn sóng hạ bậc tín nhiệm lên cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu, Chủ tịch Ủy ban Dịch vụ Tài chính EU vừa công bố đề xuất chấn chỉnh hoạt động của các công ty xếp hạng tín dụng (CRA) nhằm giảm sự phụ thuộc quá mức vào các công ty này cũng như cải thiện chất lượng của quy trình xếp hạng. Hơn nữa, dự thảo này sẽ làm gia tăng sự cạnh tranh trong lĩnh vực xếp hạng tín nhiệm.
Tuy nhiên, đề xuất này vấp phải sự phản đối gay gắt của cả ba công ty xếp hạng tín dụng hàng đầu là S&P, Fitch và Moody’s; vì cho rằng điều này sẽ làm suy giảm chất lượng cũng như tính độc lập của quá trình xếp hạng.
Theo thông tin mới nhất, S&P có kế hoạch cập nhật xếp hạng tín nhiệm của 30 ngân hàng lớn nhất thế giới trong 3 tuần tới. Hồi đầu tháng 11, S&P đã công bố các tiêu chuẩn cuối cùng. Dự báo sẽ có khoảng 60% số ngân hàng sẽ duy trì được xếp hạng tín nhiệm như hiện nay, 20% được nâng lên một bậc, 15% sẽ bị hạ một bậc và ít nhất 5% sẽ bị hạ hai hoặc ba bậc.
Mặc dù đã tạo điều kiện để chuẩn bị tâm lý cho sự thay đổi này, nhưng theo dự báo, động thái của S&P có thể khiến các thị trường trái phiếu toàn cầu ngạc nhiên.
Theo số liệu của Cơ quan thống kê Liên minh châu Âu (Eurostat), nền kinh tế của 17 nước khu vực đồng tiền chung EUR chỉ tăng trưởng 0.2% trong quý 3; trong đó, tốc độ tăng trưởng kinh tế Đức và Pháp lần lượt đạt 0.5% và 0.4% nhờ vào nhu cầu trong nước gia tăng.
II. KINH TẾ TÀI CHÍNH TRONG NƯỚC
4 nhóm dư nợ bất động sản ra khỏi phi sản xuất: Giảm sức ép cho tỷ trọng 16%, nhưng tác động tích cực không đáng kể
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tuần qua đã ban hành Công văn 8844/NHNN-CSTT, cho phép loại trừ 4 nhóm đối tượng dư nợ bất động sản khi tính tỷ trọng tín dụng phi sản xuất.
3 nhóm đối tượng đầu tiên tập trung vào những khoản vay sửa chữa nhà cửa, mua nhà có nguồn gốc trả nợ bằng tiền lương, tiền công và những dự án nhà ở dành cho người có thu nhập thấp. Thông điệp “nới lỏng” các khoản vay này mặc dù không có nhiều ảnh hưởng lên tỷ trọng dư nợ phi sản xuất; nhưng cũng giúp giảm bớt áp lực trong việc kéo giảm dư nợ phi sản xuất về 16% tại ngày 31/12/2011.
Tuy nhiên, có một thực tế là các dự án đã có hay đang tiến hành phần lớn đều nằm ngoài các đối tượng thuộc nhóm này. Và không quá khó để hiểu rằng số doanh nghiệp có thể hưởng lợi là rất ít.
Trong khi đó, việc đưa dư nợ tín dụng của nhóm còn lại, nhóm cho vay xây dựng các công trình - dự án phát triển nhà ở sắp hoàn thiện, ra khỏi đối tượng phi sản xuất tuy được đánh giá là có mục đích “giải cứu”; nhưng với thời hạn bàn giao, đưa vào sử dụng trước ngày 01/01/2012 thì tín hiệu “nới lỏng” này cũng không mang lại nhiều ý nghĩa.
Chuyển động mới trên thị trường bất động sản
Sau động thái “đại hạ giá” ở các dự án Petro Vietnam Landmark và Hoàng Anh Gold House, chúng tôi đã nghe nói đến xu hướng giảm giá bán căn hộ tại hàng loạt các dự án khác. Đến lúc này thì gần như không ai có thể phủ nhận sự khó khăn trên thị trường bất động sản.
Sau Công văn 8844/NHNN-CSTT về tín dụng phi sản xuất vừa được NHNN ban hành, tâm điểm chú ý hiện nay của thị trường bất động sản là các giải pháp từ Bộ Xây dựng và NHNN. Hiện vẫn chưa có thông tin chính thức nào được công bố rộng rãi, dù hai cơ quan này phải báo cáo với Chính phủ trước ngày 15/11.
Trong lúc này, điều đáng ngại là xu hướng giảm giá có thể khiến cho người mua và nhà đầu tư có tâm lý chờ đợi giảm giá thêm, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất vẫn còn đứng ở mức cao. Động thái này, đến lượt, có thể khiến cho nhiều doanh nghiệp có tiềm lực tài chính yếu tiếp tục gặp khó trong thời gian tới.
Tiếp tục “nóng” trên thị trường vàng, ngoại tệ
Sau khi tranh huy động vốn bằng VND, USD tạm lắng xuống (sau biện pháp hành chính áp trần lãi suất huy động VND, USD), các NHTM tiếp tục “tất bật” với các kênh huy động vàng, ngoại tệ ngoài USD. Theo đó, lãi suất huy đồng vàng và các loại ngoại tệ được đẩy lên cao bất ngờ.
Diễn biến này là chỉ dấu cho thấy sự bất ổn và méo mó vẫn đang tiếp tục tồn tại trên thị trường tài chính.
III. TIN TỨC VĨ MÔ TRONG NƯỚC NỔI BẬT
• Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về phân bổ ngân sách Trung ương năm 2012. Theo đó, tổng số thu cân đối ngân sách trung ương năm 2012 là 493,675 tỷ đồng, tổng số thu cân đối ngân sách địa phương là 269,225 tỷ đồng.
Tổng số chi cân đối ngân sách trung ương năm 2012 là 633,875 tỷ đồng; trong đó có 151,633 tỷ đồng bổ sung cân đối, bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương.
• Ngày 14/11, Thủ tướng Chính phủ vừa có văn bản yêu cầu Bộ Tài chính công khai tình hình tài chính và hoạt động của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước. Ngoài ra, Chính phủ sẽ công khai kết quả hoạt động của DNNN, và đặt các doanh nghiệp này vào môi trường cạnh tranh bình đẳng với các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác.
• Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có Công văn số 7055 /BKHĐT-TNN, yêu cầu các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài báo cáo tình hình vay vốn tại các tổ chức tín dụng hoạt động tại Việt Nam.
Trong một động thái tương tự, ngày 15/11/2011, NHNN cũng đã có Công văn số 8848/NHNN-CSTT yêu cầu các TCTD báo cáo số liệu cho vay đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và gửi về trước ngày 30/11/2011.
• Kết quả kiểm toán 10 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu đã hoàn tất và sẽ được Bộ Tài chính công bố vào tuần tới. Trọng tâm của đợt kiểm toán lần này là Petrolimex, đơn vị chiếm thị phần lớn nhất tại Việt Nam. Ngoài ra, Bộ Tài chính sẽ kiểm toán thêm 10 doanh nghiệp đầu mối khác kinh doanh xăng dầu và sử dụng Quỹ bình ổn.
• Bộ Tài chính khẳng định việc đánh thuế môi trường 1,000 đồng mỗi lít xăng dầu không ảnh hưởng đến người tiêu dùng và giá xăng, dầu sẽ không bị đội lên vì thuế.
Luật Thuế bảo vệ môi trường có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2012 quy định xăng dầu thuộc đối tượng chịu thuế bảo vệ môi trường 1,000 đồng/lít. Tuy nhiên, khi thu thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu sẽ bỏ thu phí xăng dầu hiện đang ở mức thu 1,000 đồng/lít. Xét về tổng thể, việc đánh thuế môi trường này không ảnh hưởng đến giá bán lẻ xăng dầu, vì mức thuế ngang bằng với phí xăng dầu.
• Theo dự thảo về vận hành thị trường phát điện cạnh tranh của Bộ Công thương, nhà máy điện có giấy phép hoạt động điện lực trong lĩnh vực phát điện, có công suất đặt lớn hơn 30 MW đấu nối vào hệ thống điện quốc gia đều phải tham gia thị trường phát điện cạnh tranh.
• Hiệp định Thương mại Tự do trong lĩnh vực hàng hóa (FTA) Việt Nam – Chile đã chính thức được ký kết bên lề Hội nghị cấp cao APEC sau 3 năm đàm phán.
Theo đó, Chile cam kết xóa bỏ thuế quan đối với 99.62% số dòng thuế trong thời gian 10 năm. Ngược lại, Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế quan đối với 87.8% số dòng thuế trong vòng 15 năm.
• Thông tin liên quan đến vụ Vinashin bị kiện, một ngân hàng lớn ở Việt Nam sẵn sàng mua lại toàn bộ khoản nợ của Vinashin với giá bằng 35% mệnh giá, tức 210 triệu so với giá gốc 600 triệu USD và sẽ trả tiền ngay.
Thân Hoàng Dung, Phòng Nghiên cứu VIETSTOCK
|
