Việt Nam sẽ đứng đầu thế giới về xuất khẩu gạo?
Trung tâm Tư vấn Chính sách nông nghiệp (CAP) thuộc Viện Chiến lược chính sách phát triển nông nghiệp nông thôn vừa đưa ra bốn nhóm kịch bản về lúa gạo Việt Nam. Theo kịch bản tươi sáng nhất, đến năm 2030, diện tích đất lúa vẫn giữ được 3,8 triệu ha, sản lượng đạt gần 9 triệu tấn, vươn lên thành nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.
Thành viên nhóm nghiên cứu của CAP, ông Nguyễn Ngọc Quế khẳng định: “Ngay cả kịch bản xấu nhất mà chúng tôi dự báo trên cơ sở tham vấn các chuyên gia lúa gạo trong và ngoài nước là 3 triệu ha đất lúa cho năm 2030 thì VN vẫn có một lượng gạo dư thừa để XK là khoảng 2 triệu tấn, tổng sản lượng khoảng 7 triệu tấn. Nếu tỉ lệ tổn thất sau thu hoạch được giảm từ 10% xuống 7% như dự báo của Bộ NN&PTNT thì lượng gạo dư thừa sẽ cao hơn”.
Đại diện Tổ chức nông lương Liên hiệp quốc (FAO) tại Việt Nam, ông Holger Matthey cũng cho rằng, Việt Nam có khả năng vượt Thái Lan để nắm giữ vị trí hàng đầu về lượng gạo xuất khẩu vì Thái Lan sẽ không tăng lượng xuất khẩu những năm tới. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có rất nhiều thuận lợi để tăng vụ lúa từ 2 lên 3 vụ ở một số vùng nhờ đẩy mạnh KHCN, áp dụng các giống lúa ngắn ngày cho năng suất, chất luợng cao….
Dù vậy, cũng có ý kiến cho rằng, kịch bản trên quá lạc quan. Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT) Phạm Huy Thông cho rằng, kịch bản trên cũng chưa tính đến những rủi ro mà ngành lúa gạo sẽ đối mặt như thiếu nước ngọt, sự phức tạp của thiên tai, dịch bệnh… Đặc biệt, dòng Mekong – nguồn nước ngọt chính cung cấp cho toàn vùng lúa ĐBSCL- đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi các công trình thủy điện. Hiện tượng thiếu nước và ngập mặn đang trở thành nguy cơ đáng ngại đến vựa lúa Việt Nam.
Ông Thông cũng lo ngại về khả năng giữ đất của Việt Nam trong vòng 10 – 20 năm tới. Theo ông Thông, phương án giữ đất lúa ít nhất 3 triệu ha đến 2030 chỉ đạt xác suất 50% bởi có quá nhiều yếu tố cản trở dù Đề án xây dựng an ninh lương thực quốc gia được Chính phủ phê duyệt đã quyết định giữ vững quỹ đất lúa khoảng 3,8 triệu ha.
“Giữ đất lúa hoàn toàn khác với việc giữ diện tích gieo trồng bởi khi đất lúa đã bị chuyển đổi mục đích sử dụng thì vĩnh viễn không bao giờ lấy lại được chất đất vốn có cho việc trồng lúa” – ông Thông nói.
Thùy Liên
đầu tư
|