Giao dịch ký quỹ: Ai xong trước làm trước
Trao đổi với ĐTCK, một lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) cho biết, điều quan trọng nhất khi triển khai giao dịch ký quỹ (GDKQ) là phải đảm bảo thiết lập được hệ thống giao dịch an toàn, giám sát chặt chẽ, nhằm đảm bảo quy định mới được thực thi minh bạch, công bằng. Việc hoàn chỉnh hệ thống công nghệ này mất khá nhiều thời gian, nên có khả năng khó triển khai GDKQ từ 1/8 như quy định tại Thông tư 74/2011/TT-BTC.
Giám sát chặt
Lãnh đạo UBCK cho biết, yêu cầu số 1 của hệ thống công nghệ GDKQ là tự thân hệ thống phải có khả năng phát hiện tức thời các giao dịch sai phạm, để giúp cơ quan quản lý kịp thời có hình thức xử lý chuẩn xác, công bằng. Với yêu cầu khá phức tạp này, cộng với đòi hỏi tính đồng bộ của hệ thống công nghệ từ các CTCK cho đến các sở GDCK và Trung tâm lưu ký (VSD), nên việc thiết lập hệ thống giao dịch, giám sát GDKQ mất khá nhiều thời gian.
UBCK đã chỉ đạo các thành viên thị trường khẩn trương chuẩn bị hệ thống công nghệ, để sớm đưa vào thử nghiệm. Trong khi các sở GDCK được UBCK giao nhiệm vụ sớm hoàn tất hệ thống giao dịch, giám sát, thì trách nhiệm chính của VSD là bổ sung công nghệ để quản lý minh bạch, chuẩn xác chứng khoán GDKQ. Các chuyên gia đang bắt đầu giúp VSD bổ sung tính năng quản lý chứng khoán GDKQ vào hệ thống.
Lãnh đạo VSD cho biết, việc thiết lập tài khoản riêng biệt để quản lý chứng khoán GDKQ trên một hệ thống hoàn toàn mới thì không có gì phức tạp, nhưng nếu tích hợp chúng vào hệ thống hiện tại khi vẫn phải đảm bảo hệ thống vận hành bình thường lại không đơn giản. Do đặc thù này, nên mất khá nhiều thời gian để hoàn chỉnh giải pháp công nghệ quản lý chứng khoán GDKQ. Quá trình này đòi hỏi các thành viên thị trường phải chuẩn bị kỹ lưỡng giải pháp công nghệ trước khi đưa vào vận hành chính thức.
Theo ông Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc môi giới, CTCK FPT, để triển khai GDKQ, không cần phải xây dựng hệ thống công nghệ đồng bộ. Bản chất của giao dịch ký quỹ là các CTCK cho nhà đầu tư vay tiền để mua chứng khoán nên vấn đề chỉ là của các CTCK. Quy định đặt ra thì mọi đối tượng trong phạm vi điều chỉnh phải tuân thủ. Nếu có phát hiện vi phạm thì có biện pháp xử lý thích đáng. Không nên đặt vấn đề là cơ quan quản lý phải ngăn chặn trước 100% vi phạm hay mặc định là các CTCK luôn vi phạm quy định. Việc tăng tỷ lệ ký quỹ để lôi kéo khách hàng gây rủi ro lớn đầu tiên cho chính các CTCK. Chắc chắn là không có CTCK nào muốn gây rủi ro, thua lỗ cho chính mình. Để tránh rủi ro của các CTCK ảnh hưởng đến thị trường, dự thảo hướng dẫn giao dịch ký quỹ đã có các quy định về: tỷ lệ ký quỹ, danh mục chứng khoán GDKQ, hạn mức GDKQ của CTCK, của mỗi khách hàng và mỗi loại chứng khoán.
Do hệ thống giao dịch, giám sát giao dịch của các sở GDCK hiện vẫn còn những điểm chưa đồng bộ, nên lãnh đạo UBCK cho biết, việc hoàn chỉnh hệ thống giao dịch, giám sát tại các đơn vị này cũng mất không ít thời gian. Các sở GDCK đang tìm kiếm giải pháp tối ưu cho triển khai hệ thống công nghệ phục vụ GDKQ. Yêu cầu mấu chốt đối với giải pháp công nghệ là phải thiết lập được tính năng giám sát tự động, để đảm bảo phát hiện kịp thời các giao dịch sai phạm.
Công nghệ tốt được triển khai sớm
Trên cơ sở yêu cầu của hệ thống giao dịch được thiết lập tại các sở GDCK và VSD, các CTCK cần chủ động phối hợp tham gia, để đảm bảo hệ thống công nghệ của các công ty được kết nối nhanh, an toàn. Theo UBCK, việc hoàn thiện hệ thống giao dịch tại các CTCK cũng không đơn giản, bởi công nghệ giao dịch của mỗi CTCK rất đa dạng do được trang bị bởi nhiều nhà cung cấp khác nhau. Đó là chưa kể mặt bằng công nghệ của các CTCK cũng không đồng đều, nên mức độ sẵn sàng của hệ thống giao dịch chắc chắn có sự khác nhau.
Vậy phải chăng thị trường phải đợi tất cả các CTCK hoàn chỉnh công nghệ thì mới triển khai GDKQ? Trả lời câu hỏi này, lãnh đạo UBCK cho biết, mặc dù Thông tư 74, quy định về giao dịch ký quỹ có hiệu lực từ 1/8, nhưng chừng nào hệ thống công nghệ chưa được thiết lập hoàn chỉnh, để khi đưa vào vận hành đảm bảo an toàn hệ thống, thì chưa thể vội triển khai nghiệp vụ này. "Riêng đối với các CTCK, khi hệ thống giao dịch kết thúc giai đoạn vận hành thử nghiệm, công ty nào đáp ứng được yêu cầu về vận hành thông suốt, an toàn, thì UBCK sẽ cho phép triển khai trước, mà không đợi tất cả các CTCK hoàn chỉnh công nghệ mới triển khai GDKQ", lãnh đạo UBCK nói.
Cũng theo lãnh đạo UBCK, Thông tư hướng dẫn về GDKQ sắp kết thúc việc lấy ý kiến các thành viên thị trường lần cuối, nên để đảm bảo quy định mới dễ hiểu, dễ thực hiện, cơ quan quản lý mong nhận được ý kiến đóng góp của các thành viên thị trường, để dự thảo sớm hoàn chỉnh trước khi ban hành.
Hữu Đạo
đầu tư chứng khoán
|