|
Facebook có đáng giá 50 tỷ USD?
(Vietstock) - Sau thương vụ đầu tư của Goldman Sachs, nhiều người đặt câu hỏi là liệu Facebook có đáng giá lên tới 50 tỷ USD và làm thế nào để định giá một công ty như Facebook.
Một trong những câu chuyện đình đám trên phương tiện truyền thông thế giới đầu năm 2011 là giá trị cổ phần của Facebook.
Goldman Sachs (Goldman) đã đầu tư 500 triệu USD để mua 1% cổ phần của Facebook. Như vậy, có thể ngoại suy giá trị cổ phần công ty của Facebook lên tới 50 tỷ USD, một con số khổng lồ.
Tuy vậy, có một vài câu hỏi phát sinh từ giao dịch này: (1) Liệu chúng ta có thể ngoại suy giá trị cổ phần công ty từ một giao dịch đơn lẻ như vậy không? (2) Liệu Facebook có đáng giá 50 tỷ USD hay không? và (3) Làm thế nào để định giá một công ty chưa niêm yết/chưa giao dịch như Facebook?
(1) Có thể ngoại suy giá trị công ty từ một giao dịch đơn lẻ?
Câu trả lời là có, miễn là giao dịch được thực hiện theo giá thị trường và đổi lại là cổ phần của công ty. Nếu có lợi ích hay chi phí “bên lề”, việc suy luận như vậy có thể không chính xác.
Trong trường hợp thương vụ của Goldman, có lẽ chúng ta nên cẩn trọng vì ngoài cổ phần, Goldman còn có nhiều lợi ích khác như:
(a) Facebook là một công ty hấp dẫn và khách hàng của Goldman có thể có nhiều đặc quyền khi đầu tư vào cổ phiếu của Facebook.
(b) Goldman sẽ có nhiều lợi thế để giành hợp đồng tư vấn/bảo lãnh IPO cho Facebook trong tương lai.
(c) Goldman sẽ có cơ hội cung cấp dịch vụ tư vấn và quản lý tài sản cho các tỷ phú ở Facebook. Sau khi Facebook trở thành công ty đại chúng, Mark Zuckerberg có thể muốn bán bớt cổ phần và sẽ cần nhà tư vấn để thực hiện. Lợi nhuận và phí thu được từ dịch vụ này có thể đã được tính toán trong giao dịch mua cổ phần nói trên.
(2) Facebook có đáng giá 50 tỷ USD hay không?
Dựa trên doanh thu hiện tại là 2 tỷ USD thì đó là một mức định giá khá cao, bằng 25 lần doanh thu (hàm ý định giá dựa trên Price/Sales per share) và chúng ta không có thông tin bằng bao nhiêu lần thu nhập (hàm ý định giá Price/Earnings per share).
Các luận cứ cho việc định giá cao này là:
(a) Một mô hình chưa có tiền lệ: 500 triệu người sử dụng sẽ là nền tảng cho việc doanh thu và lợi nhuận tăng cao hơn trong tương lai. Tuy vậy, có rất nhiều rất nhiều thứ phải thực hiện để biến điều này thành hiện thực, đặc biệt là việc triển khai hoạt động kinh doanh và đối phó với tình hình cạnh tranh (hãy nhớ lại trường hợp của Myspace).
(b) Goldman biết rõ nhất giá trị: Nhà đầu tư thông minh (như Goldman) nghĩ rằng Facebook có giá trị 50 tỷ USD, vì thế nó phải trị giá 50 tỷ USD. Điều này khá phi lý và không đáng để theo đuổi.
Sẽ là một sai lầm lớn nếu nghĩ rằng Goldman không định giá sai. Những gì Goldman làm tốt là cắt lỗ khi phát hiện ra sai lầm. Chúng ta thì không có lựa chọn đó.
(c) Một câu chuyện thành công: Đối với những ai tin vào câu chuyện thành công này thì trong tương lai tất cả mọi người đều sẽ sử dụng mạng xã hội. Nếu như vậy, chúng ta phải trả thặng dư (premium) cho giá cổ phiếu.
Chúng ta sẽ cẩn trọng hơn nếu đã từng nghe về những điều tương tự khi giải thích các hiện tượng “bong bóng” dotcom, viễn thông, máy tính…
Tất cả chúng ta sẽ là một phần của các mạng xã hội trong 10 năm tới, nhưng liệu tất cả các mạng xã hội như Facebook, Twitter, Groupon… đều có lợi nhuận? Sẽ có ít người chiến thắng và nhiều người thất bại, trước khi phần cuối của câu chuyện được viết ra.
(3) Làm thế nào để định giá cổ phần công ty tư nhân như Facebook?
Giả định là một trong những người may mắn có cơ hội đầu tư vào Facebook, làm thế nào để chúng ta xác định được giá trị của công ty này?
(a) Dữ liệu tài chính: Chúng ta đã có trong tay một vài số liệu của Facebook. Tất cả còn lại chỉ là tin đồn: Facebook sẽ tạo ra 2 tỷ USD doanh thu năm nay, và không có bất cứ thông tin nào về lợi nhuận. Chúng ta không thể định giá công ty chỉ dựa trên những thông tin “cũ rích” như vậy, mà phải có báo cáo tài chính đầy đủ hơn.
(b) Dự phóng kết quả kinh doanh: Sau khi có thông tin, chúng ta phải làm dự phóng kết quả kinh doanh cho tương lai, theo cách định giá của một công ty đại chúng mới được thành lập và có tốc độ tăng trưởng cao.
Thông thường, với loại hình công ty tư nhân chúng ta phải chiết khấu giá trị do tính thanh khoản thấp; nhưng có lẽ đối với cổ phiếu Facebook thì đây không phải là điều đáng lo ngại.
(c) Bảo vệ quyền sở hữu: Chúng ta cần chắc chắn rằng có đầy đủ sự bảo vệ cho cổ đông hiện hữu, trong trường hợp công ty tăng vốn hay IPO.
Ngọc Anh (Theo Aswath Damodaran)
|
