Tỷ giá, lạm phát và mối lo nhập siêu
Nhập siêu của cả nước hiện ở mức 10,65 tỷ USD, bằng 16,6% kim ngạch xuất khẩu thấp hơn chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, đằng sau con số này vẫn đang ẩn giấu nhiều mối lo.
Trên thực tế, nếu chỉ xét theo kế hoạch, nhiều khả năng xuất khẩu năm 2010 sẽ vượt xa chỉ tiêu đề ra (sau 11 tháng đã đạt 64,281 tỷ USD, tăng 24,5% so với cùng kỳ năm trước, trong khi kế hoạch chỉ là tăng 6%), thì nhập siêu đã được kiềm chế tương đối tốt. Tuy vậy, sau năm ngoái, khi thâm hụt cán cân thanh toán tổng thể ở mức 8,8 tỷ USD và năm nay dự kiến khoảng 4 tỷ USD, việc giá trị tuyệt đối của nhập siêu cho tới nay vẫn trên 10 tỷ USD đang tiếp tục gây áp lực lên tỷ giá VND/USD.
Nói vậy là bởi, riêng tháng 11 năm nay, giá USD so với VND đã tăng 3% so với tháng trước. Còn nếu so với cùng kỳ 2009, mức tăng này là 10,03%; so với tháng 12/2009, tăng 6,63%. Một khi cung - cầu ngoại tệ trên thị trường từ nay tới cuối năm còn căng thẳng, thì áp lực lên tỷ giá sẽ càng lớn.
Lâu nay, tỷ giá vẫn được nhìn trên ba khía cạnh tác động. Đó là xuất khẩu, nhập khẩu và nợ nước ngoài. Khi đồng tiền Việt Nam mất giá, nợ nước ngoài tính theo VND tăng lên; khi tỷ giá USD/VND tăng, về lý thuyết, sẽ có lợi cho xuất khẩu và góp phần kiềm chế nhập siêu. Nhưng trên thực tế, do phải nhập khẩu lớn nguyên vật liệu cho sản xuất trong nước, nên càng xuất khẩu sẽ càng phải nhập khẩu nhiều. Hệ quả là, nhập siêu càng lớn và kéo theo đó là nhập khẩu lạm phát.
Lạm phát của Việt Nam sau 11 tháng hiện đang ở mức 9,58%. Môt trong những nguyên nhân mà giới phân tich kinh tế thường nhắc tới là do giá cả thị trường thế giới tăng cao. Giá thế giới tăng, kéo theo giá nhập khẩu tăng, lại cộng hưởng thêm việc tiền Việt mất giá, càng ảnh hưởng tới giá hàng hóa nhập khẩu và ảnh hưởng lớn tới lạm phát.
Có một thông tin gần đây rất được giới chuyên gia quan tâm. Đó là Trung Quốc đang đối mặt với lạm phát cao (4,4%) và điều này được cho là sẽ tác động đáng kể đến lạm phát, nhập siêu của Việt Nam. Đã có thực tế là, các mặt hàng xuất khẩu sang Trung Quốc gần đây được trả giá cao hơn. Điều này có thể mang lại lợi ích cho Việt Nam, nhưng cũng khiến giá nhiều mặt hàng trong nước biến động và hiển nhiên sẽ tác động tới lạm phát.
Hơn thế, nếu căn cứ vào số liệu của Tổng cục Thống kê, Trung Quốc vẫn luôn là thị trường lớn nhất cung cấp hàng cho Việt Nam (với tổng kim ngạch 15,87 tỷ USD sau 11 tháng, chiếm 23,6% tổng kim ngạch nhập khẩu) và Việt Nam đang nhập siêu rất lớn (chủ yếu từ Trung Quốc), thì rõ ràng, chúng ta cũng đang "nhập khẩu" cả lạm phát từ Trung Quốc. Đó là chưa kể tác động kép của tỷ giá USD/NDT, khiến giá hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc quy ra đồng Việt Nam tăng thêm vài phần.
Biết và lường trước điều đó, nhưng đây lại là thực tế khó tránh, bởi nền kinh tế Việt Nam còn phụ thuộc nhiều vào nguyên vật liệu nhập khẩu từ nước ngoài, trong đó Trung Quốc là thị trường lớn nhất, kéo theo đó là áp lực lên tỷ giá, áp lực lên lạm phát. Với chiều tác động ngược lại, cũng có rất nhiều điều đáng quan ngại. Chính vì vậy, trong mối tương quan tỷ giá - lạm phát và nhập siêu sẽ còn rất nhiều điều cần đề cập.
Nguyên Đức
đầu tư
|