|
Giải Nobel Kinh tế cho bài toán thất nghiệp
 |
| Ban tổ chức giải Nobel công bố giải Nobel kinh tế thuộc về ba nhà nghiên cứu Peter A. Diamond, Dale T. Mortensen và Christopher A. Pissarides. Ảnh: AP | Hai giáo sư người Mỹ và một giáo sư người Anh đồng sở hữu giải Nobel Kinh tế 2010 ngày 11.10.2010. Đó là Peter Diamond (sinh 1940) của Học viện MIT, Mỹ; Dale Mortensen (sinh 1939) của Đại học Northwestern, Mỹ và Christopher Pissarides, sinh 1948, của trường Khoa học chính trị & kinh tế London, Anh, được trao giải thưởng này vì đã cùng phát triển được một lý thuyết phân tích thị trường bằng những phương pháp đối chiếu kết quả tìm kiếm (search frictions).
Trong nhiều thị trường, người bán và người mua không phải lúc nào cũng tiếp xúc với nhau được ngay. Cụ thể nhất là trường hợp người tuyển dụng tìm kiếm nhân viên và người lao động tìm kiếm việc làm. Quy trình tìm kiếm tốn thời gian và tài nguyên này sẽ tạo ra những xung đột thị trường. Nhiều yêu cầu của người mua sẽ không được đáp ứng và nhiều người bán sẽ không bán được nhiều như mong đợi. Tương tự, thị trường lao động sẽ tồn tại những việc làm không có nhân sự trong khi vẫn có người thất nghiệp.
Peter Diamond đã xây dựng được lý thuyết cơ bản về các thị trường tìm kiếm. Dale Mortensen và Christopher Pissarides triển khai lý thuyết này và áp dụng vào thị trường lao động. Lý thuyết của ba nhà Nobel này đã giải thích được tác động của những chính sách vả quy định kinh tế đối với vấn đề thất nghiệp, tuyển dụng và tiền lương. Một trong những kết luận từ lý thuyết này là chính các chế độ bảo hiểm thấtnghiệp ưu đãi đã khiến tình trạng thất nghiệp tăng cao và thời gian tìm việc kéo dài thêm.
Không chỉ ứng dụng vào thị trường lao động, lý thuyết tìm kiếm này còn nhiều áp dụng khác, đặc biệt là trong thị trường nhà ở, và nhiều vấn đề liên quan đến lý thuyết tiền tệ, kinh tế công, kinh tế tài chánh và nhiều ngành kinh tế khác.
Giải Nobel Kinh tế chỉ xuất hiện từ năm 1969 khi ngân hàng quốc gia Thụy Điển Sveriges Riksbank nhân kỷ niệm 300 năm thành lập vào năm 1968 đã tặng tiền cho Hội đồng giải Nobel thiết lập một giải thưởng khoa học kinh tế. Từ đó, giải thưởng này đã được trao tặng 42 lần cho 67 nhà kinh tế học. Hơn 40 người trong số này là người Mỹ.
Trần Ngọc Đăng
SÀI GÒN TIẾP THỊ
|
