|
Xung quanh kế hoạch cắt giảm hỗ trợ kinh tế của Mỹ
Kinh tế Mỹ đã tăng trên 4% trong quý 4/2009, nhưng sẽ chỉ tăng khoảng 2% trong năm 2010, việc cắt giảm các gói hỗ trợ tài khóa và tiền tệ có thể tăng nguy cơ đẩy kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái, nhất là từ mùa thu năm 2010.
Trong nỗ lực chống khủng hoảng tài chính, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) đã sử dụng nhiều biện pháp khẩn cấp để hỗ trợ nền kinh tế. Theo đó, FED đã chi khoảng 2.200 tỷ USD theo 7 chương trình hỗ trợ thanh khoản, kể cả mua 1.250 tỷ USD chứng khoán cầm cố. Ngoài ra, lượng tiền mặt dự trữ tại các ngân hàng cũng tăng lên quá mức để đảm bảo an toàn tiền gửi. Lượng tiền quá nhiều đang gây lo ngại về khả năng lạm phát cao, nhất là khi kinh tế Mỹ đang phục hồi vững chắc, đòi hỏi phải giảm lượng tiền nêu trên nhằm ổn định giá cả tiêu dùng dưới mức cho phép.
Trên thực tế, FED đã chuẩn bị những biện pháp liên quan đến việc cắt giảm các chương trình hỗ trợ kinh tế và thắt chặt chính sách tiền tệ để trình Quốc hội vào cuối tháng 12/2009, trước mắt là bán tiền gửi kỳ hạn cho các ngân hàng để rút khoảng 1.000 tỷ USD dự trữ quá mức trong hệ thống ngân hàng Mỹ. Đây là những lý do dẫn đến nhiều phán đoán khác nhau về thời điểm FED bắt đầu thắt chặt tiền tệ, tác động đến thị trường tài chính quốc tế với những phản ứng khác nhau, nhất là từ đầu tháng 12/2009.
Theo đó, USD đã tăng trở lại so với hầu hết những đồng tiền khác, giá vàng giảm xuống, mặc dù mối quan hệ giữa USD với vàng và dầu mỏ dường như đã bị phá vỡ từ quý 3 khi USD giảm mạnh và nhiều NHTW phải điều chỉnh cơ cấu dự trữ theo những thiên hướng khác nhau.
Tuy nhiên, kết quả thăm dò ý kiến 62 nhà kinh tế học của Bloomberg News cho thấy, FED không muốn tăng lãi suất trước quý 3/2010 do FED giám sát tiền gửi kỳ hạn và biện pháp này thường chỉ được áp dụng sau khi thực hiện các hợp đồng mua lại, việc tăng lãi suất còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác.
Việc thắt chặt tiền tệ có thể cản trở tiêu dùng và tốc độ cải thiện thị trường tài chính do kinh tế phục hồi chưa vững chắc và thất nghiệp giảm rất chậm, nguy cơ suy thoái kinh tế còn rình rập kinh tế Mỹ.
Liên quan đến vấn đề này, kinh tế Mỹ đã tăng trên 4% trong quý 4/2009, nhưng sẽ chỉ tăng khoảng 2% trong năm 2010, việc cắt giảm các gói hỗ trợ tài khóa và tiền tệ có thể đẩy kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái, nhất là từ mùa thu năm 2010. Khi đó, USD sẽ mất giá trở lại, tiếp tục có tác động điều chỉnh cơ cấu dự trữ ngoại hối của các quốc gia, tăng dần vị thế của những đồng tiền khác và tạo thế cân bằng thích hợp cho nền kinh tế thế giới.
Về cân đối tiền tệ, các ngân hàng Mỹ đang chịu áp lực kép là phải cho vay để tạo thêm việc làm đồng thời với yêu cầu sớm hoàn trả các khoản cứu trợ đã nhận hồi năm ngoái, tăng lãi suất sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp nhưng lợi nhuận ngân hàng tăng không đáng kể.
Vì thế, trong kế hoạch cắt giảm hỗ trợ kinh tế, FED đã đưa ra chương trình “tiền gửi kỳ hạn,” cho phép các định chế tài chính thu lãi suất cho vay dài hơn khi cho FED vay, trả lãi suất dự trữ qua đêm (trên thị trường liên ngân hàng). Trong đó, tiền gửi kỳ hạn là một trong số các công cụ mà FED có thể khai thác để giảm dự trữ để hỗ trợ cho việc thực hiện chính sách tiền tệ hiệu quả. Các khoản vay có thời hạn từ 1-6 tháng và không vượt quá 1 năm, có thể được ấn định thông qua đấu giá, và chỉ dành cho những định chế tài chính thích hợp với bảo hiểm tiền gửi liên bang, mà không đấu giá rộng rãi ngoài công chúng.
Với những lý do nêu trên, theo một số chuyên gia, FED sẽ không sớm tăng lãi suất mà chỉ chuẩn bị các công cụ để giảm bớt lượng tiền đã cung ứng quá mức, USD sẽ tiếp tục thăng trầm sau khi động thái này lan truyền tới các quốc gia, ảnh hưởng đến hành vi của các ngân hàng trung ương và nhà đầu tư trên toàn cầu.
Văn Thanh
Chính phủ
|
