|
Năm 2010: Kiểm toán phải theo mẫu
90% công ty kiểm toán (CTCK) của Việt Nam sẽ thực hiện kiểm toán theo một chương trình mẫu do Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) ban hành. Quy trình này được kỳ vọng sẽ hạn chế những sai sót trong quá trình kiểm toán.
Lý do phải có "mẫu"
Theo VACPA, hiện Việt Nam có trên 150 CTKT đang hoạt động với 7.000 người làm việc, 1.100 kiểm toán viên hành nghề. Để thực hiện hoạt động kiểm toán độc lập trên cơ sở hệ thống chuẩn mực kiểm toán do Bộ Tài chính ban hành, nhiều công ty tự xây dựng cho mình một bộ chương trình kiểm toán. Tuy nhiên, chất lượng và quy mô các chương trình kiểm toán này rất khác nhau và không phải công ty nào cũng xây dựng cho mình một chương trình riêng.
Ông Melvyl George Crowle, Tổng giám đốc Grant Thorton Việt Nam cho biết, các CTKT quốc tế lớn đều đã tự thiết kế và phát triển phần mềm kiểm toán dùng trong mạng lưới hãng thành viên của mình nhằm tạo ra và quản lý các chương trình kiểm toán. Tuy nhiên, đối với CTKT quy mô nhỏ thì việc tự tạo ra các phần mềm tương đương là rất khó khăn. Trong khi đó, các CTKT lớn coi phần mềm của họ là tài sản riêng và không trao quyền sử dụng ngoài công ty. Trên thị trường có bán phần mềm, nhưng chất lượng không cao bằng phần mềm của các CTKT này. Vì thế, chương trình kiểm toán mẫu được thiết kế nhằm giúp các DN quy mô nhỏ có thể sử dụng khi tiến hành kiểm toán. Nó được áp dụng cho tất cả các cuộc kiểm toán DN sản xuất, thương mại và dịch vụ, bao gồm cả việc kiểm toán cho các công ty niêm yết.
Cần sự chủ động của CTCK
Chương trình kiểm toán mẫu được xây dựng dựa trên các chuẩn mực kiểm toán quốc tế hiện được chấp thuận tại Việt Nam. Chương trình kiểm toán mẫu bao gồm: lập kế hoạch kế toán, kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ, các thủ tục kiểm toán chi tiết, các thủ tục hoàn thành và quản lý chất lượng kiểm toán.
Ông Bùi Văn Mai, Tổng thư ký VACPA cho rằng, sẽ có công ty ngại thực hiện theo chương trình kiểm toán mẫu, vì nó mất thời gian, tốn nhiều nhân lực và yêu cầu khắt khe hơn. Tuy nhiên, đây là yêu cầu tối thiểu mà các CTKT phải thực hiện.
Theo ông Mai, kết quả kiểm toán liên quan đến quá trình làm việc của kiểm toán viên, còn quy trình chỉ là phương tiện để thực hiện. Trong quá trình thực hiện, có công ty coi trọng, có công ty lại không, bởi xã hội chưa đòi hỏi và việc xử phạt cũng chưa nghiêm. Vì thế, sẽ có một số công ty cảm thấy nặng nề nếu áp dụng chương trình kiểm toán mẫu.
Ông Nguyễn Thanh Lâm, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán Horwath DTL nhận xét, quy trình kiểm toán mẫu sẽ chỉ cho các CTKT một quy trình mạch lạc từ đầu đến cuối. Vấn đề là tính kỷ luật của các CTKT, họ có tuân thủ theo các quy trình đó hay không và đạo đức của kiểm toán viên như thế nào. Nếu làm tốt hai điều này sẽ giúp cho chất lượng kiểm toán được nâng lên rất nhiều.
Đại diện một CTKT có quy mô nhỏ nhận định, việc áp dụng các quy chuẩn trong quá trình kiểm toán mẫu chắc chắn tốt hơn so với không thực hiện. Tuy nhiên, một số quy trình vẫn rườm rà, cần lược bớt cho gọn. Nếu không, trong quá trình thực hiện, các công ty có thể bỏ qua.
Mùa kiểm toán 2008 - 2009 đặt ra không ít vấn đề khi CTKT vì nhiều lý do đã không tuân thủ đầy đủ các quy trình kiểm toán, dẫn đến chất lượng báo cáo kiểm toán bị ảnh hưởng. Mùa kiểm toán 2009 - 2010, với một quy trình mới, hy vọng chất lượng kiểm toán sẽ nâng được nâng lên. Nhưng mọi việc vẫn nằm trong sự chủ động của các CTKT, nhất là khi áp dụng chương trình kiểm toán mẫu, phí kiểm toán sẽ tăng lên (vì phải thực hiện nhiều thủ tục hơn), công ty có thể cân nhắc giữa việc tăng phí hay giữ quy trình cũ để giữ khách hàng.
VACPA với sự tài trợ của Ngân hàng Thế giới đã thành lập dự án "Tăng cường năng lực VACPA" để tiến hành xây dựng bộ Chương trình kiểm toán mẫu. Ngày 27/10, VACPA đã khởi động CTKT mẫu khi thực hiện tập huấn cho các công ty về dự thảo nội dung, sau đó sẽ thực hiện thử nghiệm kiểm toán theo quy trình mới. Dự kiến, sang năm 2010, các CTCK sẽ thực hiện theo CTKT mẫu trên diện rộng.
Đông Hải
ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN
|
