|
Đề án điều hành giá xăng dầu mới: 17.000 đồng/lít xăng?
* Tàu cá nằm bờ vì giá dầu cao
* Giới đầu tư Mỹ khẳng định: "Giá dầu sẽ lên đến trên 110 USD/thùng"
Cả thế giới nháo nhào vì giá dầu tăng chóng mặt. Cách đây đúng một tháng khi giá dầu lên đến 84 USD/thùng, tất cả đều điêu đứng vì vật giá leo thang. Vậy mà ngày 2-1-2008, giá dầu thế giới đã chạm đến cột mốc ba chữ số: 100 USD/thùng! Với tình hình này, các chuyên gia dự báo giá xăng trong nước có khả năng sẽ tăng lên 17.000 đồng/lít!
Một đề án về điều hành giá cả và bình ổn thị trường xăng dầu đang được Bộ Tài chính hoàn thiện để trình Chính phủ xem xét. Theo tinh thần của đề án này, giá xăng dầu sẽ đi sát thị trường, giá có thể cao hơn nhiều nhưng mức độ ổn định sẽ dài hơn.
Hiện nay theo nghị định 55, giá xăng nói là doanh nghiệp (DN) tự quyết nhưng thực chất DN chỉ được quyền đề xuất, thực hiện hay không vẫn phải thông qua liên bộ Tài chính - Công thương định hướng. Còn giá dầu vẫn hoàn toàn theo định hướng của Nhà nước. Mức định hướng tăng giảm giá hằng năm trong khoảng 10%.
Tuy nhiên theo cơ chế mới, DN sẽ được nới lỏng thêm một bước là được quyền đưa ra mức giá định hướng cho cả năm trên cơ sở giá cả các hợp đồng nhập khẩu xăng dầu và đăng ký liên bộ Tài chính - Công thương để áp dụng cho cả năm.
Các chuyên gia cho biết theo cơ chế mới, DN gần như được trao quyền định giá theo thị trường. Trong tình hình này, tất yếu giá xăng dầu sẽ tăng cao hơn hiện nay. Nếu so với giá dầu thô trên thị trường thế giới và tương quan giá cả các nước trong khu vực thì giá xăng có thể lên đến 15.000-17.000 đồng/lít.
Điều này bước đầu có thể gây sốc và tạo ra nhiều xáo trộn cho thị trường, nhưng khi giá cả tiếp cận với giá thế giới sẽ tạo ra được sự bình ổn tương đối, Nhà nước sẽ tránh được bao cấp và điều hành lên xuống liên tục đối với giá xăng dầu.
Để đối phó với sự biến động liên tục của giá xăng dầu thế giới và duy trì sự ổn định của giá bán lẻ dài hạn, trong đề án mới Bộ Tài chính đề xuất xây dựng một quĩ bình ổn giá xăng dầu. Quĩ này sẽ hoạt động theo cơ chế: khi DN có lãi phải trích ra một khoản đóng góp, số tiền này được dùng để bù lỗ cho DN khi giá dầu lên cao để ổn định giá định hướng.
Chỉ khi nào giá thế giới tăng quá mức dự báo giá cả năm của DN trên 10% thì mới được xem xét điều chỉnh. Một chuyên gia Bộ Tài chính cho biết nếu áp dụng, hi vọng giá xăng dầu sẽ ổn định trong dài hạn, ít nhất 3-6 tháng mới điều chỉnh một lần.
Nhìn nhận về cơ chế này, các chuyên gia đều tỏ ra đồng ý về ý tưởng, nhưng lo ngại vì giá xăng dầu có thể tăng lên theo mặt bằng giá thế giới, đồng thời phải chịu thêm nhiều chi phí khiến giá sẽ tăng cao.
Bên cạnh đó, việc cho DN tự điều hành giá hoàn toàn trong một thị trường cạnh tranh chưa hoàn chỉnh rất có thể nảy sinh nhiều vấn đề như liên kết để độc quyền nhóm nhằm tăng giá và chậm trễ trong giảm giá. Điều này cần một cơ chế giám sát mạnh nhưng vấn đề này lại đề cập chưa đủ trong đề án.
Còn hiện tại, theo các DN kinh doanh xăng dầu, khi giá xăng nhập khẩu vượt mốc 97 USD/ thùng, DN bắt đầu lỗ. Lãnh đạo một DN cho rằng với tình hình thị trường xăng dầu trong nước chưa được "thả” theo đúng nghĩa "kinh tế thị trường", các DN tham gia thị trường kỳ hạn sẽ có nhiều rủi ro.
"Chúng tôi đã cử người đi học nghiệp vụ này nhưng hiện tại chưa thể áp dụng" - vị lãnh đạo này chia sẻ. Theo ông, chỉ khi nào thị trường xăng dầu được "thả” lúc đó DN mới tính tới chuyện mua theo phương thức kỳ hạn.
Theo ông Bùi Ngọc Bảo - tổng giám đốc Tổng công ty Xăng dầu VN, việc mua theo hợp đồng kỳ hạn DN không thể muốn là được mà phải có qui định rõ ràng của Nhà nước vì đây là mặt hàng Nhà nước còn quản lý giá.
Hiện tại hầu hết các đầu mối nhập khẩu xăng dầu đều mua theo chuyến hoặc hợp đồng theo từng quí.
TT
|
