CPI bình quân năm 2023 tăng so với năm trước do một số nguyên nhân chủ yếu sau:

(i) Chỉ số giá nhóm giáo dục tăng 7.44% (tác động làm CPI chung tăng 0.46 điểm phần trăm) do một số địa phương tăng học phí năm học 2023-2024 theo lộ trình của Nghị định số 81/2021/NĐ-CP.

(ii) Chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 6.58% (tác động làm CPI chung tăng 1.24 điểm phần trăm), do giá xi măng, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào, cùng với đó giá thuê nhà ở tăng cao.

(iii) Chỉ số giá nhóm lương thực tăng 6.85% (tác động làm CPI chung tăng 0.25 điểm phần trăm). Trong đó, giá gạo tăng 6.77% theo giá gạo xuất khẩu (tác động làm CPI chung tăng 0.17 điểm phần trăm). Chỉ số giá nhóm thực phẩm tăng 2.33% (tác động làm CPI chung tăng 0.5 điểm phần trăm), chủ yếu do nhu cầu tiêu dùng tăng trong các dịp Lễ, Tết.

(iv) Chỉ số giá nhóm điện sinh hoạt tăng 4.86% (tác động làm CPI chung tăng 0.16 điểm phần trăm) do nhu cầu sử dụng điện tăng cùng với từ ngày 04/5/2023 và ngày 09/11/2023, Tập đoàn Điện lực Việt Nam điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân.

(v) Chỉ số giá nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 3.29% (tác động làm CPI chung tăng 0.09 điểm phần trăm), do nguyên liệu sản xuất và chi phí nhân công tăng.

(vi) Chỉ số giá nhóm thuốc và dịch vụ y tế năm 2023 tăng 1.23% do giá dịch vụ y tế được điều chỉnh theo Thông tư số 22/2023/TT-BYT của Bộ Y tế từ ngày 17/11/2023.

(vii) Chỉ số giá nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 4.65% (tác động làm CPI tăng 0.16 điểm phần trăm), chủ yếu do từ tháng 7/2023, dịch vụ bảo hiểm y tế tăng theo mức lương cơ sở mới.

Bên cạnh đó, có một số yếu tố góp phần kiềm chế tốc độ tăng CPI năm 2023:

(i) Chỉ số giá nhóm xăng dầu trong nước năm 2023 giảm 11.02% so với năm 2022 theo biến động của giá thế giới, làm CPI chung giảm 0.4 điểm phần trăm; dầu hỏa giảm 10.02%.

(ii) Chỉ số giá nhóm gas giảm 6.94% so với năm 2022, làm CPI chung giảm 0.1 điểm phần trăm.

(iii) Chỉ số giá nhóm bưu chính, viễn thông giảm 0.81% so với năm trước do giá điện thoại di động thế hệ cũ giảm. (iv) Để chủ động ứng phó với những thách thức trước áp lực lạm phát gia tăng, trong thời gian qua Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp bình ổn giá, hạn chế những tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội và qua đó giúp kiềm chế lạm phát của năm 2023.