Giải pháp nào để đảm bảo quyền lợi cho chủ hộ kinh doanh bị thu sai Bảo hiểm xã hội?

Trả lời về hướng xử lý quyền lợi cho 4,240 chủ hộ kinh doanh bị thu sai Bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc trong thời gian dài mà đại biểu Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) đặt ra, ông Dung khẳng định cơ quan công quyền làm sai thì phải xin lỗi và xử lý theo quy định.

Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn

Sáng 6/6, tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV tiến hành chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội. Chịu trách nhiệm trả lời chính là Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung. 

Về vấn đề liên quan đến chủ hộ kinh doanh bị thu sai BHXH , Bộ trưởng cho biết, thời gian qua, cơ quan bảo hiểm xã hội có thu sai với một tỷ lệ không nhỏ các chủ hộ kinh doanh cá thể. Đây không phải là đối tượng được quy định đóng bảo hiểm bắt buộc. Việc thu sai này đã diễn ra từ năm 2003 đến năm 2016. Bộ trưởng nêu rõ, Bộ đã chấn chỉnh Bảo hiểm xã hội, về cơ bản, vấn đề này đã được giải quyết.

Bộ trưởng cho biết, đây là nội dung chưa được quy định trong Luật Bảo hiểm xã hội, do đó, cần đánh giá rất cụ thể, tuy nhiên, về quan điểm cá nhân, Bộ trưởng cho rằng cần đặt lợi ích của người lao động, của chủ hộ kinh doanh lên hàng đầu. Cơ quan công quyền làm sai thì phải xin lỗi và xử lý theo quy định. 

Về hướng giải quyết, Bộ trưởng cho biết Bộ đang đề xuất chuyển toàn bộ số hộ kinh doanh này sang bảo hiểm bắt buộc, để đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Với trường hợp không có nhu cầu có thể chuyển sang bảo hiểm tự nguyện. Trường hợp cả người lao động lẫn cơ quan đều không đồng ý thì cần thoái thu, tính lãi bằng tăng trưởng của Quỹ bảo hiểm.

Chưa phát hiện dấu hiệu trục lợi vụ thu sai BHXH

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Phó đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng việc thu bảo hiểm bắt buộc sai đối với chủ hộ kinh doanh cho thấy cơ quan bảo hiểm đã thực hiện không đúng quy định pháp luật, gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích người dân. "Việc thu sai đối tượng trong thời gian quá dài, có người đóng 20 năm. Vậy có tiêu cực trong thu BHXH không? Bộ trưởng cho biết trách nhiệm thuộc cơ quan nào, hướng xử lý sai phạm", đại biểu đặt câu hỏi.

Ông Dung khẳng định việc thu sai BHXH bắt buộc là sai về chủ trương. "Tôi đã báo cáo rất rõ là trách nhiệm thuộc về BHXH Việt Nam và đặc biệt BHXH các địa phương", ông nói, cho biết Bộ đã làm việc với BHXH VIệt Nam đề nghị chấn chỉnh. Thời gian qua, do còn vướng mắc, các trường hợp thu sai chưa được giải quyết. Các địa phương đã xử lý linh hoạt với chủ hộ kinh doanh.

Tám đoàn kiểm tra của Ban Kinh tế Trung ương cùng Bộ đến các địa phương, có nơi báo cáo 62 trường hợp, nhưng khi kiểm tra thực tế chỉ còn 8 trường hợp. Như vậy đã giải quyết về căn bản.

Về hướng xử lý quyền lợi cho hơn 206,400 lao động bị trốn đóng BHXH, Bộ trưởng cho hay đã hướng dẫn Bảo hiểm xã hội Việt nam giải quyết theo hướng thu đến đâu tính đến đó. Với những người chuyển doanh nghiệp thì tạo điều kiện chốt sổ để tiếp tục đóng BHXH.

Biện pháp căn cơ là phải sửa Luật Bảo hiểm xã hội sớm trình Quốc hội vào kỳ họp tháng 10 cuối năm 2023. Dự thảo đã bổ sung làm rõ hành vi chậm, trốn đóng vì hành vi trốn đóng trước đây được đưa vào Bộ luật Hình sự nhưng chưa xác định rõ. Vì vậy, TP HCM có 84 đơn thư, hồ sơ khởi kiện nhưng chưa xử lý được vụ nào.

"Cần áp dụng chế tài mạnh hơn với hành vi này như ngừng hóa đơn, cấm xuất cảnh bởi các biện pháp như hiện nay không có hiệu quả", Bộ trưởng nói.

Liên quan tiền chậm, trốn đóng BHXH của doanh nghiệp đã phá sản, chủ bỏ trốn khi nợ phải tính lãi hết năm 2022 hơn 8,560 tỷ đồng, đại biểu Trần Quốc Quân (Tỉnh đoàn Long An) đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp để thu hồi BHXH còn nợ?

Bộ trưởng Dung nói cho đến nay số chậm, trốn đóng thực tế còn khoảng hơn 3,000 tỷ đồng. Năm 2018, tỷ lệ chậm đóng 0.6% nhưng nay đã giảm xuống 0.29%. Để tình trạng doanh nghiệp chậm, trốn đóng kéo dài chủ yếu do công tác kiểm tra, thu chi của cơ quan chức năng "chưa đến nơi đến chốn". Đáng lẽ nợ một tháng là phải thanh kiểm tra để chấn chỉnh thì để tới ba tháng.

"Nhưng chậm nộp không sợ, có thể bị phạt lãi, trốn đóng mới sợ. Thời gian tới, Bộ cùng các cơ quan liên ngành sẽ chấn chỉnh việc này", ông Dung cho hay.

Nhật Quang

FILI

>   Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu 5 giải pháp để hạn chế rút bảo hiểm xã hội 1 lần (03/06/2023)

>   ĐBQH kiến nghị Bộ Tài chính tiến hành thanh tra toàn diện hoạt động bảo hiểm nhân thọ (31/05/2023)

>   Bộ trưởng Tài chính: 'Bảo hiểm tăng nhanh về lượng nhưng chưa tương xứng về chất' (31/05/2023)

>   4 trường hợp được rút BHXH một lần ngay không cần chờ 1 năm dừng đóng (26/05/2023)

>   Đề xuất thay đổi tuổi nghỉ hưu – chùn chân khi chưa đi tới một nửa lộ trình? (23/05/2023)

>   Mua bán, cầm cố sổ bảo hiểm xã hội – góc nhìn pháp lý (23/05/2023)

>   3,5 tỷ đồng bảo hiểm bị thu sai trong năm 2021 (18/05/2023)

>   Manulife xuống nước sau thông báo 'cứng' với khách hàng (16/05/2023)

>   Cả trăm khách hàng đến trụ sở Manulife đòi hủy gói "Tâm an đầu tư" (15/05/2023)

>   Manulife lên tiếng: Không phải ai mua bảo hiểm qua SCB cũng được hoàn tiền 100% (15/05/2023)