|
Bài toán khó của Trung Quốc trong năm 2022: Thúc đẩy người dân chi tiêu
Chi tiêu tiêu dùng ảm đạm đã làm kinh tế Trung Quốc chững lại kể từ khi đại dịch ập đến và đây tiếp tục là bài toán khó của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trong năm 2022
Cùng với thị trường bất động sản, tiêu dùng là một trong 2 lĩnh vực mà các chuyên gia kinh tế quan ngại nhất về triển vọng tăng trưởng Trung Quốc. Chi tiêu tiêu dùng cũng là lĩnh vực mà các doanh nghiệp và nhà đầu tư đặt cược vào khi kỳ vọng sức mạnh chi tiêu của tầng lớp trung lưu Trung Quốc sẽ tăng trong những năm tới.
Các nhà lãnh đạo hàng đầu ở Bắc Kinh đã cảnh báo trong tháng này rằng tăng trưởng sẽ phải đối mặt với “áp lực từ 3 phía”: Nhu cầu ngày càng giảm, cú sốc nguồn cung và kỳ vọng suy yếu.
“Vấn đề cốt lõi vẫn là nhu cầu suy yếu hay nhu cầu không đủ”, Wang Jun, Chuyên gia kinh tế trưởng tại Zhongyuan Bank, nhận định. “Nếu nhu cầu cải thiện, thì kỳ vọng sẽ cải thiện”.
Ông Wang nói lý do chính khiến sự phát triển kinh tế không thể duy trì được phản ánh ở nhu cầu suy yếu, đặc biệt lưu ý đến tác động tiêu cực của đại dịch đến thu nhập của người dân. Ông Wang cũng chỉ ra rằng sự suy giảm nhu cầu đến từ việc chính quyền địa phương giảm chi tiêu cho các dự án cơ sở hạ tầng và việc áp quy định đối với các doanh nghiệp dạy thêm sau giờ học.
Liên quan đến áp lực từ cú sốc nguồn cung, ông Wang cho biết điều này chủ yếu liên quan đến đại dịch Covid-19 và các biện pháp giảm lượng khí thải carbon quyết liệt. Những biện pháp kiểm soát dịch Covid-19 đã góp phần dẫn đến gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, bao gồm thiếu hụt các thành phần quan trọng như chất bán dẫn.
Nhìn chung, những bất ổn về việc làm và thu nhập làm giảm mức độ sẵn sàng chi tiêu của người dân. Việc Bắc Kinh kiểm soát chặt chẽ hoạt động vay nợ của các nhà phát triển bất động sản cũng ảnh hưởng đến nhận thức của các hộ gia đình về sự giàu có, vì phần lớn đều gắn chặt với bất động sản.
Jianguang Shen, Chuyên gia kinh tế trưởng của công ty thương mại điện tử Trung Quốc JD.com, cho biết: “Mức độ tiêu dùng phục hồi trong năm tới sẽ có tác động rất lớn đến nền kinh tế”.
Ông Shen cho biết các nhà chức trách có thể thúc đẩy tiêu dùng bằng cách làm theo mô hình của Hồng Kông trong việc cung cấp voucher mua hàng. Điều đó sẽ kích thích chi tiêu của người tiêu dùng vào các ngành nghề như khách sạn, khuyến khích chi tiêu nhiều hơn bởi hình thức sẽ không dùng được các phiếu mua hàng tiếp theo cho đến khi phiếu mua hàng đầu tiên hết hạn hoặc được sử dụng hết.
Doanh số bán lẻ của Hồng Kông đã suy giảm trong năm 2019 và 2020 khi các cuộc biểu tình làm gián đoạn kinh tế khu vực này, ngay cả trước khi đại dịch khiến khu vực bán tự trị không tiếp cận được với khách du lịch nước ngoài và đại lục. Chính quyền địa phương đã tung ra chương trình phiếu mua hàng mới nhất vào tháng 8 và doanh số bán lẻ trong năm đến tháng 10 tăng 8.45% so với cùng kỳ năm 2020.
Doanh số bán lẻ của Trung Quốc đại lục đã giảm vào năm ngoái mặc dù nền kinh tế vẫn tăng trưởng. Với nền so sánh đó đã giúp doanh số bán lẻ trong quý đầu tiên năm 2021 tăng vọt, nhưng tốc độ tăng đã chậm lại, đặc biệt kể từ mùa hè. Doanh thu bán lẻ 11 tháng đầu năm vẫn tăng 13.7% so với cùng kỳ năm 2020.
Theo ước tính của các chuyên gia phân tích Goldman Sachs, người tiêu dùng Trung Quốc đã tăng chi tiêu cho thực phẩm và quần áo nhiều hơn là các dịch vụ như giáo dục và giải trí. Họ kỳ vọng rằng khoảng cách giữa chi tiêu hàng hóa và chi tiêu cho dịch vụ sẽ thu hẹp trong năm tới.
Tuy nhiên, ngay cả với dự đoán của giới phân tích về mức tăng trưởng 7% trong tiêu dùng thực tế của hộ gia đình vào năm tới, nó “sẽ vẫn thấp hơn xu hướng trước đại dịch vào cuối năm 2022”, các nhà phân tích cho biết. Họ chỉ ra những “cơn gió ngược” từ chính sách "triệt tiêu Covid-19" của Trung Quốc và sự suy giảm của lĩnh vực bất động sản.
Goldman Sachs dự báo tăng trưởng GDP của Trung Quốc sẽ giảm từ 7.8% xuống 4.8% vào năm tới.
Bất động sản cần người mua nhà
Những rắc rối trên thị trường bất động sản của Trung Quốc đã thu hút sự chú ý của giới đầu tư toàn cầu vào mùa hè này khi các tập đoàn bất động sản nặng nợ như Evergrande đứng trước bờ vực vỡ nợ, tạo ra rủi ro lan truyền tới các lĩnh vực khác. Những nỗ lực của Chính phủ trong việc kiềm chế mức nợ cao của ngành bất động sản và giá nhà tăng vọt đã dẫn đến các điều kiện tài chính thắt chặt hơn đối với các công ty bất động sản. Đồng thời, doanh số bán nhà ở và giá cả đều giảm.
Bất động sản đặt ra “rào cản tăng trưởng lớn nhất vào năm 2022”, Chuyên gia kinh tế trưởng Larry Hu tại Macquarie cho biết trong báo cáo triển vọng. Ông kỳ vọng xây dựng nhà ở mới và diện tích sàn được bán sẽ giảm với tốc độ thậm chí còn nhanh hơn trong năm tới và đầu tư vào bất động sản sẽ giảm 2%, sau khi dự kiến tăng 4.8% trong năm nay.
Ông Hu nói: “Chính sách tài sản nên chuyển từ thắt chặt sang nới lỏng vào năm tới, vì chúng tôi kỳ vọng các nhà hoạch định chính sách sẽ cố gắng đạt được mức tăng trưởng GDP 5%. Rủi ro là họ có thể phản ứng quá trễ, do sự miễn cưỡng của chính quyền trong việc sử dụng bất động sản làm công cụ để kích thích kinh tế”.
Cuộc họp lập kế hoạch kinh tế cấp cao nhất của Trung Quốc trong tháng này không báo hiệu nhiều thay đổi trong chính sách về bất động sản. Bắc Kinh vẫn giữ quan điểm “nhà để ở, không phải để đầu cơ”.
Ông Wang của Ngân hàng Zhongyuan cho biết có thể sẽ mất vài năm để giải quyết các vấn đề của ngành bất động sản. Trong khi đó, ông hy vọng chính quyền trung ương sẽ cần phát hành trái phiếu và chi tiêu nhiều hơn để giúp chính quyền các địa phương vượt qua tác động ảnh hưởng đến nguồn thu của họ.
Theo Moody’s, các chính quyền địa phương và khu vực thu được ít nhất 20% từ việc bán đất cho các nhà phát triển bất động sản.
Một thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách là giảm mức nợ liên quan đến bất động sản, đồng thời đảm bảo thị trường bất động sản không bị giảm tốc quá mạnh.
Fitch cho biết trong một báo cáo vào tuần trước: “Tâm lý thị trường suy yếu cũng đang ảnh hưởng đến doanh số bán nhà ở, vì người mua trì hoãn mua nhà với kỳ vọng giá sẽ giảm hơn nữa”. Công ty dự kiến doanh số bán nhà sẽ giảm 15% trong năm tới, điều này có thể khiến 5/40 chủ đầu tư trong phạm vi xếp hạng của mình bị siết tiền.
“Chúng tôi dự báo việc giảm hoạt động xây dựng bất động sản sẽ ảnh hưởng đến các lĩnh vực liên quan, chẳng hạn như thép, quặng sắt và than cốc, làm giảm tốc độ đầu tư tài sản cố định tổng thể và thậm chí gây căng thẳng cho các tổ chức tài chính,” Fitch chia sẻ.
Đối với chính sách kinh tế trong năm tới, Bắc Kinh đã nhấn mạnh sự ổn định là ưu tiên. Các nhà chức trách cũng nêu rõ trong năm nay rằng chất lượng tăng trưởng ngày càng quan trọng hơn số lượng.
Viện Trái đất của Đại học Columbia, Trung tâm Trao đổi Kinh tế Quốc tế Trung Quốc và Viện Nghiên cứu Ali đã cố gắng đo lường các bước tiến bằng chỉ số phát triển bền vững quốc gia. Ngoài GDP, chỉ số này kết hợp các yếu tố như doanh thu của các doanh nghiệp công nghệ cao, và chi tiêu cho giáo dục, phúc lợi xã hội và xử lý ô nhiễm.
Chỉ số này đã tăng từ 59 (năm 2015) lên 82.1 vào năm 2019, theo báo cáo mới nhất trong tháng này.
An Trần (theo CNBC)
FILI
|
