|
Sẽ đến lúc công ty ứng dụng đặt xe là một loại hình ngân hàng mới?
Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả Adam Minter trên Bloomberg
Ngành dịch vụ ngân hàng di động đang được đón nhận theo một cách hoàn toàn mới ở Đông Nam Á, Bloomberg cho hay.
Tuần trước, Grab, công ty chuyên về ứng dụng đặt xe hàng đầu của khu vực Đông Nam Á, thông báo rằng những người sử dụng ứng dụng của họ có thể bắt đầu chuyển credit – điểm tín dụng của dịch vụ GrabPay – cho người khác. Và vào cuối năm 2017, họ sẽ có thể sử dụng lượng điểm tín dụng này tại hơn 1,000 nhà hàng và nhà bán lẻ. Và nếu mọi thứ diễn ra suôn sẽ thì một ngày nào đó, Grab sẽ được biết đến nhiều hơn với vai trò là một nền tảng thanh toán điện tử và có cung cấp thêm dịch vụ Taxi.
Đây là một cuộc cách mạng rất triệt để, nhưng cũng phần nào hợp lý trong bối cảnh có đến 2 tỷ người không có khả năng tiếp cận đến các dịch vụ tài chính truyền thống trên toàn thế giới. Trong đó, đa số đều tập trung vào các quốc gia đang phát triển với nền kinh tế phụ thuộc chủ yếu vào tiền mặt – nơi các ngân hàng từ lâu đã hạn chế cung cấp các dịch vụ như cho vay, kiểm tra tài khoản và thẻ tín dụng. Khi thu nhập ở những quốc gia này gia tăng, sự phát triển của công nghệ đang hình thành thêm các phương thức kinh doanh mới dành cho các công ty. Cụ thể hơn, điện thoại di động đã cho phép họ phát triển một hệ thống tài chính song song với một số kết quả rất đáng khích lệ.
Xu hướng trên khởi nguồn từ Kenya. Trong năm 2007, Safaricom đã cho ra đời M-Pesa – một dịch vụ cho phép người sử dụng chuyển tiền thông qua tin nhắn điện thoại. Chỉ trong một khoảng thời gian ngắn ngủi, M-Pesa đã phát triển thành một hệ thống thanh toán và dịch vụ ngân hàng đầy đủ có thể được vận hành trên chiếc điện thoại di động của mỗi người. Trong năm 2016, M-Pesa đã xử lý 6 tỷ giao dịch cho 30 triệu khách hàng ở 10 quốc gia. Hiện châu Phi đã có nhiều tài khoản “di động” hơn là tài khoản ngân hàng.
Tại châu Á, quá trình chuyển đổi trên còn diễn ra dữ dội hơn. Các dịch vụ thương mại và mạng xã hội hàng đầu ở Trung Quốc như – Alibaba và WeChat – đã hình thành nên các nền tảng thanh toán điện tử. Sau đó, các nền tảng này trở nên quá phổ biến đến nỗi khiến tiền mặt gần như không được sử dụng ở một số nơi tại quốc gia này. Trong năm 2016, người dân ở Trung Quốc đã thực hiện các giao dịch lên tới 5.5 ngàn tỷ USD thông qua thanh toán điện tử. Ở Ấn Độ, có khoảng 20% người dân hiện đang sử dụng thanh toán điện tử, đa phần là thông qua các startup như Paytm E-commerce Pvt.
Kế đó, dịch vụ thanh toán điện tử sẽ thâm nhập vào khu vực Đông Nam Á, và xét ở một vài khía cạnh, có lẽ đây là khu vực thú vị nhất. Cụ thể, với quy mô 640 triệu dân và khả năng tiếp cận tới internet và điện thoại di động ngày càng tăng, thì rõ ràng đây là một mảnh đất màu mỡ dành cho các startup về tài chính. Trong vòng 3 năm vừa qua, các startup tài chính liên tục xuất hiện từ một ngành rất đỗi ngạc nhiên: Ngành đặt xe taxi. Đây sẽ là một mô hình kinh doanh rất lạ thường nếu như chúng ta sử dụng ở những nơi mà đa phần người dân đều sử dụng thẻ tín dụng và và tài khoản ngân hàng.
Tuy nhiên, ở những quốc gia như Indonesia – nơi chỉ có 36% người dân sở hữu một tài khoản ngân hàng và có ít hơn 5% người sử dụng thẻ tín dụng – việc áp dụng dịch vụ thanh toán điện tử sẽ là một cách tuyệt vời để thu hút người sử dụng và đem lại một nền tảng thanh toán tiện dụng hơn. Hơn 200,000 tài xế – những người làm việc cho công ty dịch vụ đặt xe hàng đầu ở Indonesia Go-Jek – có thể sử dụng ví điện tử để lưu trữ thu nhập hoặc chi tiêu vào những dịch vụ khác. Khách hàng có thể sử dụng ví điện tử đê thanh toán cho mọi thứ từ mua thức ăn cho tới dịch vụ massage và ngay cả dịch vụ dọn dẹp nhà cửa.
Ở một đất nước giàu có hơn là Singapore, Grab cũng đưa ra ý tưởng tương tự. Chưa hết, công ty này còn mở rộng việc sử dụng ví điện tử cho các doanh nghiệp nhỏ như các cửa tiệm cà phê, những người bán hàng rong và chợ thực phẩm tươi sống (wet market). Bằng cách cho phép những người bán chấp nhận tiền mà không cần phải tốn chi phí thuê một thiết bị thanh toán đầu ra, và đem lại cho khách hàng sự tiện lợi từ việc thanh toán bằng ứng dụng điện thoại, chúng có thể là một lợi thế dễ dàng thấy được. Khả năng thu thập lượng dữ liệu lớn từ người sử dụng – kết hợp giữa địa điểm, thói quen đi lại và lịch sử mua hàng – có thể trở thành yếu tố thay đổi cuộc chơi. Xét trên tình hình hiện nay, cũng không ngạc nhiên lắm khi Grab muốn chuyển sang lĩnh vực bảo hiểm và cho vay.
Các công ty taxi sẽ phải cạnh tranh với ngân hàng để có cơ hội cung cấp thanh toán điện tử – một dịch vụ có vẻ khả thi hơn so với vài năm về trước. Tại thời điểm này, đây là một thông tin tuyệt vời đối với khách hàng, đặc biệt là những người không có khả năng tiếp cận tới thị trường dịch vụ tài chính truyền thống. Cuộc cạnh tranh giữa các công ty taxi và ngân hàng có thể làm giảm chi phí tham gia vào nền kinh tế số, tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các dịch vụ như thanh toán hóa đơn, buộc ngân hàng phải chú tâm đến các khách hàng có thu nhập thấp, và gia tăng áp lực lên các công ty thẻ tín dụng phải hạ thấp phí và tiền phạt. Ở Singapore và một số nơi khác, các ngân hàng đang đua nhau thiết lập các tiêu chuẩn thanh toán điện tử cho riêng mình./.
|
