|
Việt Nam vừa thừa, vừa thiếu ngân hàng
Một phụ nữ có thể huy động được hơn 14 tỷ đồng từ 200 người tham gia chơi hụi. Trong khi đó, một tổ chức tín dụng với bộ máy điều hành, quản trị được cấp phép hoạt động lại chỉ có nguồn vốn hơn 3 tỷ đồng, theo bài viết từ báo Diễn đàn Doanh nghiệp. Điều gì đang diễn ra?
Việt Nam vừa thừa, vừa thiếu ngân hàng. Hiện nay, sau hơn 10 năm, nhận định này vẫn không thay đổi
|
Theo các diễn giả tại các buổi hội thảo có bàn về vấn đề tái cơ cấu các tổ chức tín dụng (TCTD) giai đoạn 2011- 2015 đồng loạt diễn ra cuối tháng 10/2015, công bằng mà nói, trong ba trụ cột tái cấu trúc nền kinh tế là doanh nghiệp nhà nước, đầu tư công và hệ thống ngân hàng thương mại thì tái cơ cấu hệ thống ngân hàng đang thành công nhất. Nợ xấu giảm, thanh khoản được cải thiện, lãi suất giảm, kỷ cương, kỷ luật trên thị trường được chấn chỉnh…
Thực tế tái cơ cấu các TCTD được tiến hành tổng thể trên các nhóm vấn đề: Các quỹ tín dụng nhân dân (QTDND); các NHTM nhà nước; các NHTM hoạt động bình thường; các TCTD phi ngân hàng (công ty tài chính và cho thuê tài chính); các tổ chức tín dụng vi mô; TCTD và chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các ngân hàng liên doanh yếu kém. Trong 7 nhóm đối tượng này thì nhóm QTDND lại nhiều nhất, tính về số lượng.
Tính đến thời điểm cuối tháng 8/2015, toàn hệ thống có 1,146 QTDND và ngân hàng hợp tác xã (vốn xuất thân là QTDND Trung ương) tại cả 56 tỉnh, thành phố với hơn 2 triệu thành viên. Theo số liệu thống kê của Ngân hàng Nhà nước, tổng tài sản của các QTDND hiện vào khoảng trên 75 ngàn tỷ đồng; nguồn vốn hoạt động bình quân là 65.6 tỷ đồng. Tuy nhiên, quy mô vốn hoạt động của một quỹ có thể lên đến hơn 800 tỷ đồng, nhưng có quỹ chỉ hơn 3 tỷ đồng. Song, điểm đáng chú ý là nợ xấu trong hệ thống QTDND rất thấp. Tại thời điểm cuối tháng 8/2015, khi nợ xấu của toàn hệ thống ở mức trên 3% thì của QTDND chưa đến 1%. Theo đánh giá của Ngân hàng Nhà nước, kết quả kinh doanh của các QTDND có xu hướng cải thiện. Vậy có nên mở rộng mô hình này để giảm thiểu hình thức huy động vốn, góp vốn kiểu chơi hụi?
Bài viết cũng không định so sánh hoạt động của QTDND với hụi – một hình thức góp vốn lâu đời đến mức thành thói quen của nhiều người dân. Thực tế là, vào những năm 1988 -1999 đã có hàng trăm QTDND đổ vỡ. Kể cả những năm gần đây, đâu đó vẫn xảy ra những vụ vỡ QTDND.
Quay trở lại vấn đề số lượng ngân hàng. Trong quá trình tái cơ cấu các TCTD, NHNN chủ trương giảm về số lượng, tăng chất lượng. Tính đến thời điểm tháng 10/2015, toàn hệ thống đã giảm được 17 thành viên. Trong đó, giảm nhiều nhất là số các NHTM qua sáp nhập, hợp nhất. Tiếp đến là trào lưu mua lại các công ty tài chính của các NHTM nhằm chuyên nghiệp hóa mảng tín dụng tiêu dùng. Thời hạn cho tái cơ cấu các TCTD là cuối năm nay, nhưng vẫn sẽ có một số NHTM tiếp tục sáp nhập, hợp nhất sau mốc thời gian này.
Trước đây các chuyên gia nhận định: Việt Nam vừa thừa, vừa thiếu ngân hàng. Nay sau hơn 10 năm, nhận định này vẫn không thay đổi. Thực tế là cho dù các sản phẩm tài chính – ngân hàng ngày càng phong phú, hiện đại; chất lượng dịch vụ ngày càng tăng… nhưng tín dụng đen vẫn không ngừng phát triển, hụi (họ) vẫn diễn ra phổ biến, chứa đựng nguy cơ rủi ro, bất ổn và mất trật trự an ninh xã hội cao. Vậy vấn đề nằm ở đâu? Một trong những nguyên nhân có thể là từ cách thức tiếp cận, phục vụ khách hàng của các TCTD chưa đủ sáng tạo, chưa thực hiện đầy đủ những quy định, trách nhiệm của một đơn vị được pháp luật thừa nhận và bảo vệ.
Có điểm mà các doanh nghiệp nói chung và ngân hàng nói riêng cần phải lưu ý là nguy cơ thua ngay trên sân nhà khi hội nhập kinh tế sâu, rộng. Xác định cụ thể Việt Nam nên có bao nhiêu ngân hàng là điều không cần thiết. Chúng ta cần những ngân hàng tầm khu vực, nhưng cũng cần những TCTD – nơi mà người dân có thể vay nóng vài trăm ngàn đồng.
Hoàng Phương
|
