|
Tổng rà soát tồn kho để ngăn xuất lậu khoáng sản
Việc xuất khẩu quặng đã được Chính phủ hạn chế từ vài năm nay với mục tiêu giữ nguyên liệu phục vụ sản xuất trong nước. Tuy nhiên, bất chấp các quy định ngặt nghèo, các đối tượng vẫn lách xuất lậu bằng cách khai kống tồn kho, xin giấy phép xuất khẩu, sau đó mua gom khoáng sản không nguồn gốc, hợp thức hóa giấy tờ để xuất đi. Lực lượng Công an đã phát hiện nhiều trường hợp với thủ đoạn này.
* "Chưa thể ngăn chặn triệt để xuất lậu khoáng sản"
Trong phiên trả lời chất vấn Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 29/9 vừa qua, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an đã chỉ ra một số trường hợp công ty có gian lận trong việc khai man tồn kho để xin giấy phép xuất khẩu.
Đó là trường hợp Công ty TNHH Phú Sơn Hà (Hòa Bình) đã xin xuất 91.005 tấn quặng sắt, nhưng thực tế kiểm tại kho của DN chỉ có 19.440 tấn, chênh 71.000 tấn phải đi mua gom. Trường hợp khác là Công ty CP Quốc tế Hưng Thái (Thái Nguyên) xin xuất 360.000 tấn quặng tồn kho, nhưng thực tế trong báo cáo tồn kho cũ của chính DN này kê khai đối với những khoáng sản được phép xuất (hàm lượng trên 54%) thì không đảm bảo con số này. Một số trường hợp khác xin xuất khẩu vì tồn kho nhiều, nhưng khi cơ quan chức năng đề nghị kiểm tra tồn kho thì vội vã xin… thôi không xuất nữa. Thủ đoạn của các DN này áp dụng là khai vống tồn kho để xin giấy phép xuất, sau đó mua gom của các đối tượng khác không được phép xuất khẩu (trên thực tế rất nhiều trong số đó là các đơn vị khai thác khoáng sản trái phép), hợp thức hóa giấy tờ rồi đàng hoàng bán qua biên giới. Mặc dù Chính phủ đã cấm việc xuất khoáng sản thô, nhưng do những bất cập trong cơ chế chính sách, nên việc xác minh mức độ thô – tinh của các lô hàng xuất khẩu rất khó khăn, khiến nhiều khoáng sản thô tiếp tục thất thoát qua các con đường bất chính.
Trên thực tế, thủ đoạn này không mới, bởi ít nhất từ năm 2012 đến nay, Thiếu tướng Nguyễn Quang Đạm, Tư lệnh Cảnh sát biển đã 2 lần đề xuất nên tổng rà soát tồn kho khoáng sản của các DN trên toàn quốc để ngăn chặn từ nguồn việc xuất lậu. Tuy nhiên, cho đến nay, cuộc tổng rà soát này vẫn chưa trở thành hiện thực. Do vậy, tình trạng doanh nghiệp “ma”, hóa đơn khống vẫn tiếp tục tồn tại, và đất nước vẫn tiếp tục “chảy máu” khoáng sản.
Phương tiện vận chuyển than trái phép
bị Bộ đội Biên phòng Quảng Ninh tạm giữ.
|
Trong cuộc họp mới đây với Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng Ban chỉ đạo Quốc gia về chống buôn lậu và gian lận thương mại, ông Nguyễn Văn Cẩn – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết, lực lượng này đã phát hiện những chiêu bài gian lận của Công ty CP Đầu tư Khoáng sản và Thương mại Bình Thuận với việc gian lận hóa đơn, có dấu hiệu lợi dụng tư cách pháp nhân của một số công ty để hợp thức hóa chứng từ với mục đích xuất bán hàng cho đối tượng không rõ địa chỉ, tổ chức... Lần lại đường đi của nhiều hợp đồng mua bán, lực lượng chức năng đã phát hiện một số trường hợp đơn vị mua hàng trên hợp đồng không phải là đơn vị thanh toán tiền, mà do tổ chức hay cá nhân khác tự nộp vào tài khoản, hợp thức hóa thanh toán qua ngân hàng để được khấu trừ thuế. Ngoài ra, một số khách hàng của Công ty Bình Thuận là các DN chỉ thành lập với thời gian ngắn và sau đó giải thể. Khi cơ quan Hải quan tiến hành xác minh thì giám đốc những DN trên chỉ là những nhân viên làm nghề cắt tóc, gội đầu, nhưng lại kí hợp đồng mua bán quặng với Công ty Bình Thuận, không có kê khai thuế tại cơ quan thuế địa phương. Số hàng hóa này hiện không rõ đã được bán tiếp cho đơn vị nào hay đã xuất lậu? Nhiều hợp đồng lòng vòng khác cũng đã được phát hiện, dù thực tế không có giao dịch.
Thiếu tướng Nguyễn Quang Đạm cho rằng, một trong những nguyên nhân của sự lộn xộn này là do các địa phương đã cấp phép cho các DN hoạt động khoáng sản quá dễ dãi, không bắt buộc các DN phải tuân thủ các điều kiện, mặc dù đây là lĩnh vực kinh doanh có điều kiện. Đơn cử về điều kiện kho bãi, phần lớn DN được kiểm tra đều không có kho bãi, mà đi thuê để hợp thức hóa hồ sơ. Nhiều công ty 7-8 năm không nộp thuế, không kinh doanh, nhưng cũng không bị “sờ gáy”.
Thiếu tướng Đạm lấy ví dụ TP Móng Cái (Quảng Ninh) có tới hàng trăm công ty kinh doanh than quặng, nhiều trong số đó là công ty “ma”. Bởi những thực tế này, việc Quảng Ninh tiếp tục nóng về tình hình buôn lậu than cũng không quá khó hiểu. Báo cáo của Bộ Công thương cũng nhận định: Hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép vẫn diễn ra phức tạp tại nhiều địa phương. Trên tuyến biên giới đường bộ, các chủ đầu nậu móc nối với đối tượng ở hai bên biên giới hình thành đường dây, tổ chức chặt chẽ trong ngoài mua bán, tập kết hàng hóa, sau đó sử dụng xe ôtô, xe cải tiến, ngựa thồ vận chuyển theo đường mòn, đường tắt, sông suối, hai bên cánh gà cửa khẩu, nhất là khu vực giáp ranh địa giới hành chính giữa các tỉnh (địa bàn trọng điểm là các tỉnh Lào Cai, Cao Bằng, Hà Giang). Tình trạng lợi dụng quy định được phép xuất khẩu khoáng sản đang tồn kho, một số doanh nghiệp "lách luật" như đã đề cập ở trên cũng đã được Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nhắc tới. Vấn đề hiện nay là một biện pháp đủ mạnh để ngăn chặn tận gốc thực trạng này
V. Hân
công an nhân dân
|
