|
Tự do trong đầu tư chứng khoán!
Nghỉ hè, về quê, đi gặt! Da đen đi, tay chai lại, người lúc nào cũng ướt đẫm mồ hôi… nhưng lại cảm thấy thoải mái hơn khi được hít thở hương đồng gió nội. Xa rời bảng điện chứng khoán vài ngày, thấy đôi lúc bứt rứt không nguôi. Nhưng nghĩ về cảnh mỗi sáng mắt không rời bảng điện, chiều đi học còn kè kè điện thoại theo dõi tăng giảm, tối lại dán mắt đọc báo chứng khoán… mà đôi lúc mình thấy sợ!
Chẳng phải ngẫu nhiên mà ở Việt Nam người ta so đầu tư chứng khoán với cờ bạc. Có thời vứt tiền vào chứng khoán, sau vài ngày thành triệu phú, sau vài tháng thành tỷ phú; cờ bạc có khi còn kém xa anh chứng khoán về khoản lời lãi. Trên cái chợ chứng khoán này là cuộc chơi kim tiền, ranh giới giữa được-mất, giàu- nghèo và cả tự do-tù tội mong manh như sợi tóc…
Chính điều ấy làm nên sức hấp dẫn chết người của chứng khoán!
Và cũng chính nó tạo ra một căn bệnh mới trong xã hội. “Nghiện” chứng khoán!
Triệu chứng của “bệnh” thì cũng nhiều lắm…
Nhẹ là ngày nào cũng lên sàn theo dõi bảng điện. Dù bây giờ với internet hay điện thoại thì đều có thể đặt lệnh, nhưng có nhiều NĐT đã bày tỏ cảm xúc bứt rứt, khó chịu khi… không lên sàn. Lên sàn để đặt lệnh, lên sàn để theo dõi tâm lý của NĐT, lên sàn để nghe phân tích khuyến nghị… nhưng nhiều nhất có lẽ lên sàn để “buôn chuyện”. Một NĐT tâm sự, chỉ ở trên sàn, anh mới cảm thấy mình thực sự là… chuyên gia chứng khoán, vì trên đó anh phân tích và “chém gió” mới có… người nghe.
Từ hồi người viết còn chưa vào đại học, đã nghe kể về một giai thoại: khi Hà Nội lụt to năm 2008; kẻ thì lo cho thức ăn nước uống sinh hoạt hàng ngày, lo cho sức khỏe của con trẻ; người thì sợ ra đường gặp… hố ga mắt nắp; cả thủ đô sốt vó lên vì chống lụt. Ấy thế mà trong hoàn cảnh như vậy, vẫn có NĐT… xắn quần lội nước lên sàn…
Còn triệu chứng nặng hơn nữa là “nghiện giao dịch”. “Con nghiện” cứ mua bán liên tục, tiền bán chứng khoán vừa về là đặt lệnh, có khi còn ứng trước tiền bán chứng khoán. Họ nghĩ rằng luôn có sự luân phiên tăng giá giữa các cổ phiếu, lúc nào cũng có thể kiếm lời từ thị trường- dù là trong thời kỳ “chứng ung” như năm 2010, 2011; nên không lúc nào tài khoản của họ trống cổ phiếu!
Trong con sóng tăng năm nay, một chuyên gia cũng cảnh báo về hiện tượng “nghiện giao dịch” của NĐT vào tháng 5, khi mà VN-Index đã tăng một mạch hơn 30%. Chuyên gia khuyến nghị, khi nào có sóng lớn thì NĐT mới nên tham gia, khi giá đã tăng được một khoảng dài, đủ để chốt lời thì cần mạnh dạn đặt lệnh bán; một năm có khi chỉ tham gia đầu tư hai ba lần là đủ. Ngay trong sóng tăng này, những cái bẫy luôn được các tay chơi lớn giăng ra để “lùa” đám NĐT nhỏ lẻ như chúng ta. Chính từ thói nghiện giao dịch, mà nhiều người vẫn thua lỗ ngay trong con sóng tăng của thị trường, hoặc là đánh mất toàn bộ thành quả trong con sóng điều chỉnh vừa qua.
 |
| “Nghiện” chứng khoán! (ảnh minh họa, nguồn: Internet) |
Nhưng có lẽ không nên phân loại triệu chứng của căn bệnh “nghiện chứng khoán” theo hai mức độ nặng nhẹ, mà nên thêm một mức độ nữa… đó là “điên rồ”.
TTCK được lập ra để thu hút tiền nhàn rỗi từ dân cư. Nếu không phải là những tổ chức chuyên nghiệp lấy hoạt động đầu tư chứng khoán làm nghề kinh doanh chính; thì đối với các NĐT nhỏ lẻ, đầu tư chứng khoán phải dùng tiền từ nguồn tiết kiệm.
Vậy sao vẫn có cảnh NĐT vay mượn CTCK, vay mượn bạn bè người thân, thậm chí là… cắm sổ đỏ, bán đất bán nhà; đặt cược sinh mệnh tài chính, đặt cược hạnh phúc gia đình và đặt cược cả… tính mạng của mình vào chứng khoán?
Chúng ta không xa lạ những câu chuyện của các… bác sĩ tâm thần về những trí thức trong xã hội, vì lao vào chứng khoán như thiêu thân mà mắc nợ gia đình bè bạn, giờ phải vào viện tâm thần để điều trị; chúng ta cũng không xa lạ những câu chuyện tự tử, nhảy lầu vì chứng khoán…
… đấy là chưa kể có biết bao cảnh vợ chồng chia ly, gia đình tan nát vì “nghiện chứng khoán” mà ra!
Tự do muôn năm!
Trong lần trao đổi với sinh viên chuyên ngành chứng khoán của Học viện Tài Chính về nguyên tắc, chiến lược đầu tư; một vị chuyên gia đã chỉ ra một nguyên tắc quan trọng và cũng là mục tiêu hướng đến khi dấn thân vào đầu tư chứng khoán, đó là: “Tự do muôn năm!”.
Có trải qua những thăng trầm của thị trường, mất bao nhiêu “học phí”; có chứng kiến được biết bao nhiêu mảnh đời trên TTCK… thì có lẽ mới thấu hiểu được được cái nguyên tắc đơn giản mà thâm sâu ấy!
Tham gia đầu tư chứng khoán nhưng không được để chứng khoán nó “vật” mình, nó gây nghiện cho mình. Đầu óc lúc nào cũng thoải mái chứ không phải ngập tràn những kháng cự, hỗ trợ, bull-trap, bear-trap… Đầu tư nhưng không để nó chiếm hết thời gian dành cho gia đình, cho con cái, cho các thú vui cá nhân khác; cũng không cay cú vay mượn bạn bè người thân hay cầm cố nhà cửa để đầu tư; và quan trọng nhất là làm sao kiềm chế được bản thân để quyết định không tham gia giao dịch trong thời kỳ ảm đạm, không rõ xu hướng!
Vị chuyên gia cũng thổ lộ: năm 2011 anh làm một cái trang trại nấm rơm 5000m2 ở ngoại thành Hà Nội, vừa có thu nhập lại vừa có nơi để cuối tuần về chơi, tạm xa chứng khoán trong thời gian khó, chứ không ham giao dịch để rồi chuốc lấy những khoản lỗ!
Tự do được trong đầu tư chứng khoán chỉ khi nào ta tìm được điểm cân bằng giữa lòng tham và nỗi sợ hãi. Trong cuộc hành trình ấy của lớp NĐT nhỏ lẻ chúng ta, có biết bao “chứng sĩ” đã ngã xuống để làm gương cho lớp hậu bối đi sau…chỉ có điều…
… trên TTCK, lịch sử luôn lặp lại…
Đoàn Xuân Thạo (Vietstock)
FFN
|
