|
Ế gạo là do yếu kém dự báo thị trường
Tiêu thụ gạo 2 tháng đầu năm đã giảm tới gần 30% so với cùng kỳ năm ngoái, đặc biệt là gạo phẩm cấp thấp. Ông Nguyễn Trí Ngọc, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) cho rằng, xuất khẩu khó khăn một phần do yếu kém dự báo thị trường.
Thưa ông, giá lúa gạo trong nước đang sụt giảm do xuất khẩu gặp khó khăn. Hiệp hội lương thực đã đề nghị cho phép mua 1 triệu tấn gạo tạm trữ. Vậy ý kiến của Bộ Công thương và Bộ NN&PTNT như thế nào?
Bộ NN&PTNT và Bộ Công thương đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho doanh nghiệp vay vốn với lãi suất thấp để mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo từ 15/3, thời gian tạm trữ 3 tháng. Đây là chính sách cần thiết để giá lúa khỏi xuống thấp khi vụ đông xuân bước vào thu hoạch rộ trong tháng 3 và tháng 4 tới. Dĩ nhiên, doanh nghiệp sẽ dự trữ những loại gạo nào mà khả năng tiêu thụ của họ hiệu quả nhất.
Tạm trữ chỉ là giải pháp ngắn hạn trong khi xuất khẩu gạo năm 2012 dự báo khó khăn kéo dài. Vậy sau thời gian tạm trữ 3 tháng mà giá lúa gạo tiếp tục căng thẳng thì Bộ NN&PTNT và các bộ ngành liên quan sẽ có giải pháp nào hỗ trợ đầu ra cho doanh nghiệp?
Với Việt Nam chúng ta, nếu không có những chính sách hỗ trợ ngắn hạn đó, sẽ khó khắc phục những khó khăn đột biến xảy ra với sản xuất lúa gạo. Điều này cũng thể hiện yếu kém của chúng ta trong dự báo thị trường, dự báo những yếu tố tác động đến thị trường. Vì vậy, để điều hành xuất khẩu gạo hiệu quả hơn, công tác dự báo cần được nâng cao hơn nữa.
Về thị trường, mọi diễn biến đều có thể xảy ra. Năm 2012, xuất khẩu gạo dự kiến gặp nhiều khso khăn, nhất là gạo phẩm cấp thấp vì xuất hiện nhiều đối thủ cạnh tranh như Ấn Độ, Pakistan và Myanmar. Trước mắt, hai Bộ thống nhất thu mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo trong 3 tháng để giảm căng thẳng giá lúa lúc thu hoạch rộ và để người dân có vốn sản xuất vụ hè thu. Sau đó, tùy diễn biến thị trường sẽ có những giải pháp tiếp theo. Song về lâu dài, để tháo gỡ khó khăn thị trường, cần nâng cao chất lượng gạo xuất khẩu để đáp ứng các thị trường gạo phẩm cấp cao. Bên cạnh đó, phải tăng cường tiếp thị để mở rộng thị trường, trong đó có cả châu Á và châu Phi.
Thái Lan định hướng sản xuất gạo chất lượng cao từ rất lâu, trong khi ở Việt Nam, người dân vẫn đua nhau xuống giống chất lượng thấp. Bộ NN&PTNT có giải pháp điều chỉnh tình trạng này thời gian tới không, thưa ông?
Trước hết, Việt Nam không thể như Thái Lan. Chúng ta có dân số gần 100 triệu người, diện tích đất trồng lúa chỉ 7,3 triệu ha. Trong khi đó, Thái Lan dân số ít, diện tích đất lúa lên tới 10 triệu ha nên họ chỉ gieo cấy một vụ, có điều kiện sử dụng giống cổ truyền, dài ngày nên năng suất thì thấp nhưng chất lượng cao. Chúng ta không thể theo Thái Lan và cũng không chạy theo Thái Lan.
Dĩ nhiên, chúng ta cần khắc phục tình trạng xuống giống phẩm cấp thấp ngoài quy hoạch. Ngay từ đầu vụ đông xuân vừa qua, chúng tôi đã khuyến cáo các tỉnh chỉ sử dụng tối đa 15- 20% diện tích lúa phẩm cấp thấp. Thế nhưng, có địa phương, diện tích sử dụng lúa phẩm cấp thấp vẫn lên tới 50% do giống lúa này dễ tính, năng suất cao, ổn định. Đây là thực tế đáng lo ngại, gây khó khăn cho tiêu thụ lúa gạo. Để khắc phục tình trạng này, tôi cho rằng điều đầu tiên là phải điều chỉnh cơ cấu giống, giảm tối giống lúa phẩm thấp.
Ông có cho rằng, Việt Nam nên chạy theo mục tiêu mở rộng xuất khẩu gạo?
Như tôi đã nói, Việt Nam có dân số gần 100 triệu dân, bình quân đất trồng lúa trên đầu người thấp và đang có nguy cơ bị co hẹp do biến đổi khí hậu. Vì vậy, mục tiêu đầu tiên của sản xuất lúa Việt Nam là đảm abỏ an ninh lương thực quốc gia. Tuy nhiên, để đảm bảo nâng cao thu nhập cho người dân, hỗ trợ sản xuất, đảm bảo lúa gạo phát triển bền vững, chúng ta vẫn tiếp tục mở rộng thị trường xuất khẩu gạo.
Thùy Liên
đầu tư
|
