|
Nghịch lý ngành than
Sau khi xuất khẩu hàng chục triệu tấn than mỗi năm, ngành than giờ đang chật vật với các kế hoạch nhập khẩu, bao gồm cả việc mua các mỏ khai thác ở nước ngoài.
Tại lễ công bố quy hoạch ngành than ngày 23-2, Tổng cục trưởng Tổng cục Năng lượng Phạm Mạnh Thắng cho biết đến năm 2020, cả nước sẽ có 46 nhà máy điện chạy than và cần 77 triệu tấn than nguyên liệu mỗi năm. Trong số đó có 25 nhà máy sử dụng than nội nhưng chỉ chiếm 1/3 tổng sản lượng tiêu thụ than. 21 nhà máy khác sử dụng khoảng 48 triệu tấn than ngoại nhập, tương đương 2/3 tổng sản lượng tiêu thụ cả nước.
Rõ ràng điều này sẽ gây mất cân đối nghiêm trọng giữa cán cân cung - cầu trong nước và đe dọa đến an ninh năng lượng của Việt Nam, đặc biệt là từ năm 2015 trở đi. Bởi vậy, việc nhập khẩu than, theo dự kiến sẽ diễn ra trên diện rộng từ năm 2015 với kim ngạch nhập khẩu khoảng 15 triệu tấn/năm và có thể tăng trong những năm tiếp theo.
Cũng theo ước tính của Bộ Công Thương, đến 2025, lượng than thiếu hụt mà Việt Nam cần nhập có thể lên tới 45 triệu tấn.
Trước thực trạng trên, Bộ Công Thương, Tổng cục Năng lượng và Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) đã lên kế hoạch trình Chính phủ chuẩn bị cơ chế điều hành xuất nhập khẩu than, trong đó có hướng khuyến khích doanh nghiệp mua mỏ ở nước ngoài. Đồng thời bộ cũng khuyến khích các dự án nhà máy điện do tư nhân và nước ngoài đầu tư tự tìm đầu mối nhập khẩu than.
Kế hoạch này được coi là khả thi và sẽ giúp đảm bảo nhu cầu sử dụng than trong nước, đặc biệt là đảm bảo nhu cầu sử dụng của các nhà máy sản xuất điện. Tuy vậy, nó cũng đồng thời khiến “chảy máu” hàng trăm tỉ đồng chảy ra nước ngoài trong khi Việt Nam vốn là nước sản xuất than.
Bất chấp những nghịch lý và nguy cơ nhãn tiền đấy, Vincomin vẫn lên kế hoạch xuất khẩu khoảng 13,5 triệu tấn than trong năm 2012. Dù rằng kế hoạch này của Vinacomin đã “bóp mồm bóp miệng” hơn 3,3 triệu tấn so với năm 2011 nhưng vẫn chẳng khác nào chuyển “núi” ra nước ngoài và đẩy các nhà máy sản xuất điện vào tình trạng thiếu nguyên liệu. Tới thời điểm đó, đề xuất “tăng giá bán than cho điện” chắc sẽ được tái diễn nhiều lần.
Bằng Lĩnh
Pháp luật Thành phố
|
