|
Đối phó với thủ thuật “chuyển giá”
Những ngày này là thời hạn cuối cùng của việc nộp báo cáo tài chính và lịch sử đang lặp lại với khoảng 60% DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) ở TP HCM tiếp tục kê khai làm ăn thua lỗ... Cục trưởng Cục Thuế TP HCM cho biết: Nhiều DN vẫn tiếp tục sử dụng thủ thuật chuyển giá.
Điều này được chứng minh từ thực tế bởi phần lớn các DN trong khi báo cáo làm ăn thua lỗ tới cả chục năm qua nhưng đây cũng là thời gian họ liên tục phát triển cả về doanh thu, quy mô hoạt động lẫn mở rộng chiếm lĩnh thị trường.
Ngày càng phát triển nhưng vẫn... lỗ
Nhiều DN FDI dùng “chiêu” chuyển giá để nâng khống chi phí đầu vào, giảm thiểu thu nhập thực tế để nộp thuế thu nhập DN ít đi. Tại những nước có mức thuế suất thuế TNDN thấp hơn VN, hoặc có ưu đãi cho thu nhập từ doanh thu xuất khẩu, thủ thuật này được khai thác tối đa. Cty “mẹ” ở nước ngoài và Cty “con” tại VN thông đồng tăng khống giá nguyên phụ liệu NK hoặc lợi dụng các quy định “không tương thích” giữa Luật của ta và Luật của họ về chính sách ưu đãi đầu tư nước ngoài, đẩy mạnh quảng cáo, tiếp thị chiếm lĩnh thị trường Việt Nam để hạch toán vào chi phí hợp lý. Nhờ đó, Cty “con” lỗ ảo, còn Cty “mẹ” lời thật.
Ông Nguyễn Trọng Hạnh - Cục phó Cục Thuế TP HCM cho biết: “Đã lãi lớn nhờ bán nguyên liệu đầu vào cho Cty con ở VN với giá cao, nhưng Cty mẹ ở nước ngoài còn lãi hơn khi mua lại thành phẩm làm ra ở VN với giá thấp. Điều này giải thích tại sao hầu hết các DN FDI liên tục lỗ ở VN chỉ bán hàng cho một vài đầu mối ruột của họ ở nước ngoài”.
Không chỉ trốn thuế, những hành vi này còn dẫn đến mối họa lớn hơn. Đó là một khi tình trạng thua lỗ ảo kéo dài, DN VN trong liên doanh bị kiệt sức, phải rút vốn, nhường sân cho đối tác. Thực tế cho thấy không ít DN “con” tại VN đã bị DN “mẹ” ở nước ngoài thôn tính theo kiểu này.
Nhiệm vụ... bất khả thi
Ông Nguyễn Văn Phụng – Phó vụ trưởng Vụ Chính sách Thuế - Bộ Tài chính cho biết: đối phó với thủ thuật này trước hết cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhằm nâng cao năng lực nội bộ. Đặc biệt, chúng ta cần tăng cường tham vấn giá để đưa ra bằng chứng xử lý các DN vẫn cố tình chống đối. Cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan cần có sự phối hợp và bổ trợ lẫn nhau trong việc thanh tra, kiểm tra quyết toán thuế, kiểm tra sau thông quan. Loại hình XNK đầu tư gia công hay sản xuất - xuất khẩu vừa không phải nộp thuế nhập khẩu trong thời gian ân hạn 275 ngày hoặc dài hơn, vừa được hưởng quy chế thông quan thuận lợi luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro trong chuyển giá so với các loại hình khác.
Về phía các DN, cần có sự hợp tác cung cấp cho các cơ quan quản lý những thông tin, bằng chứng mà các DN cùng ngành nghề, lĩnh vực nhưng cũng là “đối thủ cạnh tranh” đã và đang làm. Đây chính là biện pháp cần thiết và hữu ích để bảo vệ chính mình và cộng đồng DN “nội”. Hơn nữa, DN cũng phải đặt vấn đề đạo đức kinh doanh lên hàng đầu.
Tác hại của thủ thuật chuyển giá không chỉ là ngân sách nhà nước bị mất đi một khoản thuế lớn, mà hàng năm chúng ta còn phải cân đối một lượng ngoại tệ không nhỏ cho việc nhập về những nguyên liệu, máy móc cao hơn giá trị thực của nó. Ngoài ra, nguy hiểm hơn là còn tạo ra một môi trường kinh doanh, cạnh tranh không bình đẳng với các DN trong nước. Tuy vậy, kiểm soát giá nội bộ để chống gian lận qua chuyển giá là một thách thức lớn đối với các cơ quan chức năng hữu quan ở VN. Nên chăng chúng ta cần xây dựng một đạo luật về chống chuyển giá.
Hoàng Hà
diễn đàn doanh nghiệp
|
