|
Hướng đi mới cho thị trường UPCoM
Bổ sung phương thức khớp lệnh, tăng cường tính linh hoạt trong giao dịch là những việc cơ quan quản lý sẽ triển khai trong năm 2010, nhằm cải thiện tình trạng giao dịch èo uột của thị trường giao dịch cổ phiếu chưa niêm yết (UPCoM) hiện nay.
Trong bối cảnh thị trường OTC đang "chết lâm sàng", tạo một cơ chế giao dịch hấp dẫn để thu hút công ty đại chúng (CTĐC) chưa niêm yết lên sàn UPCoM là điều NĐT mong đợi.
Nguồn cung dồi dào
Theo đánh giá của HNX, sự ra đời của thị trường UPCoM đã góp phần thúc đẩy quá trình tham gia thị trường do Nhà nước quản lý của các CTĐC. Sau khi Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (VSD) tập trung triển khai nghiệp vụ đăng ký lưu ký chứng khoán cho các CTĐC và thị trường UPCoM đi vào hoạt động, nhiều công ty đã lựa chọn phương án đăng ký giao dịch sau khi đăng ký lưu ký chứng khoán.
Tuy nhiên, tính đến ngày 28/1/2010 mới có 38 CTĐC đăng ký giao dịch trên sàn UPCoM. Theo số liệu của UBCK, hiện có khoảng 600 công ty thông báo lộ trình đăng ký, lưu ký chứng khoán với cơ quan quản lý trong tổng số gần 1.000 công ty đã đăng ký là CTĐC với UBCK. Trong số này, có 50 công ty đã được chấp thuận đăng ký chứng khoán để lên giao dịch tại thị trường UPCoM, 100 công ty đang trong quá trình chỉnh sửa hồ sơ.
Trên TTCK tự do hiện nay, phần lớn là các CTĐC có quy mô nhỏ, kết quả kinh doanh ở mức độ trung bình. Chính vì vậy, không phải DN nào cũng đáp ứng được các tiêu chuẩn để lên niêm yết và phải lựa chọn UPCoM là nơi giao dịch sau khi đã lưu ký tập trung. Có thể nói đây chính là nguồn hàng dồi dào cho thị trường UPCoM.
Chờ cơ chế giao dịch hấp dẫn
Theo số liệu từ HNX, đến nay, đã có 83 công ty CTCK đăng ký làm thành viên hệ thống UPCoM, nhưng các công ty này chưa thật sự quan tâm đến thị trường do chưa có lợi ích thiết thực trước mắt. Điều này là do tính thiếu linh hoạt, không hấp dẫn của thị trường UPCoM hiện nay.
Theo phản ánh của nhiều CTCK và NĐT, một số quy định trên thị trường UPCoM chưa linh hoạt để thu hút NĐT, ví dụ như biên độ giao dịch thấp (10%), thời gian thanh toán T+3 là khá dài, NĐT không được vừa mua vừa bán cùng một loại cổ phiếu trong một ngày giao dịch… Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc nhiều NĐT, CTCK và CTĐC lựa chọn giao dịch trên thị trường tự do. Trong khi đó, cơ chế giao dịch của thị trường UPCoM còn mới, chưa nhận được sự ủng hộ tích cực của các đối tượng tham gia thị trường.
Theo phương án tổ chức thị trường UPCoM, phương thức giao dịch thoả thuận là phương thức cần thiết để có thể tổ chức thị trường theo mô hình tạo lập thị trường. Tuy nhiên, do chưa có sự quan tâm và chú trọng đầu tư cần thiết nên hầu hết các CTCK đều chưa tận dụng ưu thế của phương thức giao dịch thoả thuận một cách hiệu quả.
Nhiều công ty đã không chủ động trong việc chia lệnh để thực hiện lệnh với khách hàng, ảnh hưởng đáng kể đến tính thanh khoản trên thị trường. Thời gian gần đây, NĐT đã dần quen với phương thức giao dịch này và khối lượng giao dịch cũng đã tăng lên so với trước, tuy nhiên, vẫn còn rất khiêm tốn so với thị trường niêm yết.
Theo các CTCK, để UPCoM thực sự sôi động, thu hút các DN lên sàn và NĐT tham gia giao dịch, cần tạo ra sự khác biệt với hai sàn niêm yết hiện nay. Nếu không, NĐT sẽ chỉ chú tâm vào hai sàn niêm yết, nơi có các DN hoạt động tốt, công bố thông tin minh bạch hơn hoặc tham gia thị trường tự do bởi không bị giới hạn biên độ giao dịch, không bị hạn chế về thời gian thanh toán.
Theo các CTCK, về mặt nghiệp vụ, cần cải tiến phương thức giao dịch. Trước mắt, cần cải tiến hình thức thỏa thuận điện tử sang hình thức khớp lệnh liên tục để tăng tính thanh khoản của thị trường, giúp thành viên tiết kiệm được nhân lực phục vụ cho hoạt động giao dịch chứng khoán UPCoM.
Về lâu dài, HNX nghiên cứu để có thể áp dụng một số phương thức giao dịch mới, phù hợp với cơ chế nhà tạo lập thị trường khi thị trường đã có đầy đủ điều kiện để triển khai.
Để tăng tính hấp dẫn của thị trường UPCoM, khuyến khích các đối tượng tham gia thị trường, UBCK cần nới lỏng biên độ giao dịch từ 10% lên 20%, rút ngắn thời gian thanh toán vào sáng ngày T+3 (tạo điều kiện cho NĐT có thể giao dịch vào chiều ngày T+3); cho phép NĐT được đồng thời vừa mua vừa bán cùng một loại cổ phiếu trong một ngày giao dịch.
Bên cạnh đó, cho phép HNX mở rộng thời gian giao dịch hàng ngày từ 10h00 đến 15h00 thành từ 8h30 đến 15h00, thời gian nghỉ giữa phiên từ 11h30 đến 13h30.
Một thông tin đáng chú ý được đưa ra tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ ngành chứng khoán năm 2010 vừa qua, bên cạnh việc tổ chức đăng ký, lưu ký chứng khoán của CTĐC chưa niêm yết, UBCK sẽ xây dựng phương án đại lý chuyển nhượng, quản lý sổ cổ đông chứng khoán chưa niêm yết tại các thành viên lưu ký để có thể kết nối với VSD. Hoàn thành nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin của VSD, kết nối với thành viên lưu ký, tổ chức theo dõi đến tài khoản phụ của NĐT.
Trao đổi với ĐTCK, một số thành viên thị trường cho rằng điều này có thể cho phép các CTĐC lưu ký chứng khoán tập trung tại VSD nhưng không nhất thiết phải lên niêm yết hoặc vào UPCoM.
Việc giao dịch cổ phiếu sẽ được thực hiện thông qua các đại lý chuyển nhượng (là các CTCK) và báo kết quả về VSD.
Đây có thể là hướng mở để tạo thanh khoản cho thị trường OTC nếu các nút thắt trên thị trường UPCoM không được tháo gỡ.
Cần phải nói thêm rằng, việc các CTĐC chậm đăng ký lưu ký chứng khoán là do không muốn vào UPCoM (cơ chế giao dịch không hấp dẫn) hoặc lên niêm yết (do chưa đủ tiêu chuẩn). Vì vậy, nếu việc lưu ký chứng khoán tập trung và thực hiện giao dịch qua đại lý chuyển nhượng được cho phép, nút mở này sẽ thúc đẩy các DN tự do vào khuôn khổ.
Nguyên Thành
Đầu tư chứng khoán
|
