|
Tách bạch tiền gửi NĐT: Có phải đánh trống bỏ dùi?
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) vừa ra quyết định xử phạt CTCK An Phát (APSI), CTCK Chợ Lớn (CLS) và CTCK Thái Bình Dương (APECS) do chưa thực hiện tách bạch tiền giao dịch chứng khoán của NĐT với tiền của chính công ty. Yêu cầu này đã được cơ quan quản lý đặt ra từ lâu, nhưng hiện các công ty đang thực hiện ra sao, việc tách bạch chi tiết đến từng tài khoản NĐT gặp những khó khăn gì?
Vì sao xử phạt?
Theo quyết định của UBCK, do lỗi chưa thực hiện quản lý tách bạch tiền giao dịch chứng khoán của NĐT với tiền của chính Công ty, CTCK APECS bị xử phạt 20 triệu đồng. Ngoài ra, công ty này còn bị phạt 20 triệu đồng do chưa thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ theo quy định (quy trình, nhân sự và báo cáo), vi phạm quy định tại Khoản 1 Điều 71 Luật Chứng khoán.
Trao đổi với ĐTCK, ông Hồ Xuân Vinh, Giám đốc tài chính APECS cho biết, Công ty đã quản lý tách biệt tiền gửi giao dịch chứng khoán của NĐT với tài khoản tự doanh của Công ty thông qua các tài khoản chuyên dùng thanh toán giao dịch chứng khoán của khách hàng mở tại ngân hàng theo quy định. Tuy nhiên, do số lượng tài khoản giao dịch chứng khoán mở tại các ngân hàng lớn (gần 100 tài khoản), mở tại nhiều ngân hàng khác nhau, vì sơ suất nên kế toán thanh toán đã chuyển tiền thanh toán nhầm 3 giao dịch trên tài khoản chuyên dùng. Mỗi giao dịch có giá trị vài chục triệu đồng. Theo nhận định của ông Vinh, sự việc này trên thực tế không ảnh hưởng đến quyền lợi của NĐT, nhưng đã vô ý vi phạm quy định tách bạch hoàn toàn.
Còn tại CTCK CLS, ông Nguyễn Văn Liệt, Phó tổng giám đốc Công ty cho biết, vào thời điểm tháng 9/2009, UBCK có triển khai kiểm tra định kỳ hoạt động một số CTCK trong đó có CLSC. Trong quá trình kiểm tra, UBCK nhận thấy có việc thực hiện khoản chi hoạt động của Công ty trên tài khoản tổng theo dõi tiền của NĐT. Vấn đề này đã được CLS giải trình với UBCK, lý do là giai đoạn đầu năm 2009 khi mới thực hiện tách bạch tài khoản tiền NĐT và tiền của Công ty, nhân viên kế toán đã sơ suất thực hiện khoản chi thanh toán phí điện nước trên tài khoản theo dõi tiền của NĐT. Sau đó, Công ty đã kiểm điểm rút kinh nghiệm và đã nghiêm túc thực hiện việc tách bạch tiền của NĐT, không để sơ suất trên lặp lại.
Lỗi do cách hiểu?
Xung quanh việc yêu cầu tách biệt tài khoản của NĐT đến nay đã có khá nhiều văn bản pháp lý. Khoản 2, điều 71 Luật Chứng khoán quy định nghĩa vụ của CTCK: "Quản lý tách biệt chứng khoán của từng NĐT, tách biệt tiền và chứng khoán của NĐT với tiền và chứng khoán của CTCK". Ngoài ra, còn có Quyết định số 27/QĐ-BTC của Bộ Tài chính, Công văn số 1888/UBCK-QLKD, 1889/UBCK-QLKD của UBCK yêu cầu việc tách bạch tài khoản. Tuy nhiên, hiện vẫn còn những ý kiến khác nhau về yêu cầu tách bạch, do các văn bản trên chưa quy định rõ ràng. Có CTCK cho rằng, chỉ tách bạch tài khoản tổng là được, nghĩa là tài khoản của NĐT và của CTCK gộp chung một tài khoản tổng và mở tại ngân hàng. CTCK không thực hiện việc chi trả và nhận tiền của NĐT tại công ty. Tuy nhiên, trên thực tế tài khoản NĐT và CTCK chỉ thực sự tách biệt khi NĐT mở tài khoản tiền tại ngân hàng và mở tài khoản chứng khoán tại CTCK sau đó tiến hành giao dịch. Như vậy, CTCK sẽ không can thiệp được vào tài khoản của NĐT và đây là mục đích cuối cùng của việc tách bạch. Các CTCK vi phạm và bị UBCK xử phạt ở trên chủ yếu là do tài khoản NĐT và CTCK vẫn chung trong một tài khoản tổng. Và sẽ chỉ xử lý được gốc rễ vấn đề khi thực hiện tách biệt hoàn toàn. Tuy nhiên, đến nay phần lớn CTCK vẫn chưa làm được việc này. Càng CTCK lớn càng khó làm, khi số lượng NĐT lớn, đòi hỏi yêu cầu về hạ tầng công nghệ của cả ngân hàng và CTCK phải được đầu tư đồng bộ.
Một "đại gia" trên thị trường là CTCK SSI hiện có 40.000 tài khoản NĐT và đến nay cũng chỉ dừng ở việc tách biệt tài khoản tổng. Đại diện CTCK này cho biết, một cơ sở vật chất đủ chạy tải số tài khoản như vậy không chỉ phụ thuộc vào CTCK mà còn cả ở ngân hàng đối tác.
Theo đại diện APECS, do trở ngại trong việc đầu tư nâng cấp hệ thống phần mềm quản lý chứng khoán mới và đang trong giai đoạn hoàn thiện, nên Công ty vẫn chưa có điều kiện hoàn thành kế hoạch tách bạch. Hơn nữa, về mặt kỹ thuật, công nghệ và quản lý cũng có những khó khăn nhất định liên quan đến việc kết nối tự động thanh toán đa ngân hàng, đảm bảo thuận lợi cho các NĐT mở tài khoản tại các ngân hàng khác nhau. Để đảm bảo tính minh bạch, chấp hành các quy định của UBCK và thuận tiện cho NĐT trong năm 2010, Công ty đã có kế hoạch hợp tác triển khai thanh toán trực tuyến với một số ngân hàng.
Đại diện một CTCK cho biết, việc tách biệt tài khoản có thể thực hiện nhưng khi chuyển tiền sang ngân hàng quản lý, NĐT lại cảm thấy bất tiện hơn. Chẳng hạn, khi ứng trước, dùng đòn bẩy… phải làm thêm các thủ tục và mất đi cơ hội. Điều này là do công nghệ của ngân hàng và CTCK chưa kết nối trực tuyến. Vì thế, nhiều NĐT vẫn muốn để tài khoản tại CTCK thay vì chuyển sang ngân hàng.
Có vẻ UBCK đang chấp nhận việc tách biệt tài khoản tổng của CTCK sang ngân hàng và chỉ những CTCK vi phạm khi sử dụng tiền trên tài khoản NĐT mới bị xử lý. Tuy nhiên, để thực hiện tách biệt theo đúng nghĩa đòi hỏi cơ quan quản lý phải có lộ trình cụ thể và quyết liệt hơn trong việc yêu cầu các CTCK thực hiện.
Đông Hải
Đầu tư chứng khoán
|
