Rủi ro lãi suất... tái hiện nỗi lo
Trước xu hướng tăng trưởng tín dụng 3 tháng gần đây, các ngân hàng đã điều chỉnh tăng lãi suất tiền gửi nhằm thu hút tiền nhàn rỗi trong dân cư. Lãi suất tiền đồng tiếp tục tăng mạnh trong những ngày cuối tháng 5 khiến nhiều người liên tưởng đến giai đoạn khởi đầu cho một cuộc đua lãi suất tiết kiệm sẽ lặp lại như hồi đầu năm trước. Các dự báo về nguy cơ lạm phát sẽ tái bùng phát trong tương lai gần đang được nhắc tới nhiều, khi nguồn tiền đẩy ra thị trường để thực hiện chủ trương kích cầu ngày càng mạnh hơn.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa có chỉ thị yêu cầu các NHTM tăng cường huy động vốn, mở rộng tín dụng có hiệu quả đối với nền kinh tế, nhưng phải có biện pháp đảm bảo cân đối giữa nguồn vốn và sử dụng vốn; kiểm soát chặt chẽ quy mô, cơ cấu tín dụng ngắn hạn, trung và dài hạn bằng VND và ngoại tệ phù hợp với khả năng, kỳ hạn và cơ cấu vốn huy động. Các ngân hàng phải thường xuyên đảm bảo an toàn khả năng thanh toán; tỷ lệ an toàn hoạt động kinh doanh… Các ngân hàng ấn định lãi suất huy động VND và ngoại tệ phù hợp với tình hình cung - cầu vốn thị trường.
Ông Lý Xuân Hải, Tổng giám đốc ACB cho rằng, rủi ro lãi suất đúng là rất lớn trong bối cảnh hiện tại. Tuy nhiên, theo ông Hải, lãi suất huy động tăng trong thời điểm hiện nay có 2 đặc điểm cơ bản là do năm 2008 các ngân hàng phải thắt chặt hoạt động tiền tệ, hạn chế phát triển tín dụng, tăng cường thanh khoản cũng như đáp ứng yêu cầu của Chính phủ và NHNN về kiểm soát lạm phát; sang năm 2009, do các chương trình kích cầu và hỗ trợ lãi suất cũng như việc nới dần chính sách tiền tệ đã làm tăng mạnh nhu cầu về tín dụng. Do vậy, các NHTM phải đẩy mạnh việc tìm kiếm vốn đầu vào để cho vay, dẫn đến lãi suất tăng là điều dễ hiểu theo quy luật cung cầu.
Song ông Hải cũng cho biết, năm 2008 có thời điểm lãi suất huy động tăng bất hợp lý do các ngân hàng cạnh tranh huy động nhằm đảm bảo tính thanh khoản. Còn hiện nay, tăng huy động là để phục vụ cho vay, tức có hiệu quả mới huy động. Thực tế, tốc độ tăng trưởng tín dụng đạt 11% trong 4 tháng đầu năm.
“Từ 2 đặc điểm trên, chúng tôi cho rằng, việc lãi suất huy động có tăng cũng chỉ ở mức cạnh tranh thông thường để tăng thị phần và phục vụ tăng trưởng tín dụng, không thể bùng nổ và lên mức cao bất hợp lý như năm trước”, ông Hải nói và cho rằng, rủi ro lãi suất cho đến hết quý III hoặc có thể đến quý IV năm nay là có thể dự báo và quản lý được.
Vẫn theo ông Hải, dấu hiệu lạm phát có thể tái bùng phát như dự báo của các chuyên gia đưa ra là có cơ sở trong bối cảnh chính sách tiền tệ đang dần nới lỏng, cung tiền tăng cao và nhiều chương trình kích cầu đồng bộ đang được triển khai. Tuy nhiên, để ngăn chặn đà suy giảm kinh tế thì Chính phủ không thể không thực hiện.
Do đó, rủi ro về lạm phát tái bùng phát là có, nhưng khi nào sẽ xảy ra, xảy ra ở mức độ nào thì vẫn chưa thấy các chuyên gia đưa ra một cách cụ thể. Mặc dù vậy, để tránh rủi ro trong hoạt động, nhất là với lĩnh vực ngân hàng thì cần có dự báo, phân tích để tận dụng cơ hội kinh doanh, vì trong “nguy” luôn có “cơ ” .
Theo một cán bộ ngành tài chính, không thể đưa ra dự báo liên quan đến các quyết định điều hành chính sách vĩ mô một cách cảm tính. Để có thể dự báo được tình hình kinh tế vĩ mô, mỗi chuyên gia kinh tế và các nhà hoạch định chính sách trong mỗi lĩnh vực cần có một hệ thống chỉ số mang tính dẫn dắt của nền kinh tế Việt Nam như một công cụ dự báo. Đồng thời, hệ thống cảnh báo phải có sớm trên dưới 6 tháng mới có thể dự báo đúng tình hình, giảm thiểu được rủi ro trong hoạt động của doanh nghiệp.
Vân Linh
Đầu tư chứng khoán
|