Thêm ma sát cho má phanh ngân hàng
“Khủng hoảng qua đi, nhưng các quốc gia trên thế giới nên nhìn lại hệ thống tài chính của mình. Chúng ta cần xem xét lại chính sách tài chính an toàn như cha ông chúng ta đã làm trước đây. Bởi chính sự lỏng lẻo, dễ dãi và lòng tham trong chính sách và thực thi hoạt động tín dụng vừa qua đã dẫn đến cuộc khủng hoảng toàn cầu hiện nay”, Giáo sư Krugman - Chủ nhân giải Nobel Kinh tế năm 2008 đã nhắc đi nhắc lại cảnh báo này khi đến Việt Nam nói chuyện về tình hình khủng hoảng kinh tế.
Yêu cầu nghiêm khắc về dự trữ vốn, không được đầu tư mở rộng cho vay quá trớn và một hệ thống kiểm soát hiệu quả là những biện pháp được nhà kinh tế này đề xuất đối với chính sách tài chính của mỗi quốc gia. Giáo sư Paul Krugman cho rằng, những quy định trên cần được chuẩn hóa mang tính phổ quát cao để áp dụng trên toàn thế giới; việc xử lý sẽ hiệu quả hơn khi sự cố xảy ra.
Những khuyến nghị này không mới, nhưng thực tế cho thấy nó luôn đúng cho các nền kinh tế. Với Việt Nam, các doanh nghiệp cũng như nhà hoạch định chính sách hẳn không thể quên được những liều thuốc “giảm sốt” khá mạnh mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) buộc phải tung ra để trị lạm phát khi năm 2007 lạm phát tăng cao, vì tổng dư nợ tín dụng tăng quá mạnh so với năm trước đó. Chính sách thắt chặt tiền tệ thời điểm đó đã khiến lãi suất cho vay bị đẩy lên đến 20%/năm khiến nhiều doanh nghiệp lao đao và nền kinh tế suy giảm một thời gian.
Lạm phát và giảm phát hiện đã được đẩy lùi, nhưng nguy cơ lạm phát cao có thể tái diễn khi một khối lượng lớn tiền đang được tung ra thông qua các gói kích cầu. Theo Tiến sỹ Trần Du Lịch, Viện trưởng Viện Kinh tế TP. HCM, nếu không kiểm soát được khối lượng tiền tệ khiến tổng cầu bị đẩy lên thì nguy cơ lạm phát tác động trở lại giống tình hình năm 2007 và 2008 là khó có thể tránh khỏi. Thống kê của NHNN cho thấy, tổng phương tiện thanh toán chỉ trong tháng 4/2009 đã tăng khoảng 3,43% so với tháng trước và tăng 11,4% so với cuối năm trước; trong đó, tiền mặt lưu thông ngoài hệ thống ngân hàng tăng 0,6% so với tháng trước và tăng 19,37% so với cuối năm trước.
Thực tế, những cảnh báo về tình hình lạm phát cao và tăng trưởng thấp đã sớm được đưa ra. Theo Tiến sỹ Ngô Trí Long, Viện Nghiên cứu khoa học thị trường giá cả, trong xu thế kinh tế đang suy thoái mà lại có những dấu hiệu của lạm phát, nếu không điều hành tốt thì mầm mống của khủng hoảng sẽ lớn dần và đe dọa những thành quả của nền kinh tế. Vì thế, biện pháp quan trọng lúc này là phải kiểm tra, giám sát tốt nguồn tiền chi ra.
Mới đây, một chỉ thị siết lại hoạt động tín dụng đã được NHNN đưa ra, theo đó nới lỏng điều kiện cấp tín dụng sẽ bị nghiêm cấm.
Trong một chiến lược dài hơi hơn, NHNN đang soạn thảo và lấy ý kiến dự thảo Thông tư về hoạt động kiểm soát đặc biệt đối với tổ chức tín dụng, vì quy chế kiểm soát cũ đã bộc lộ những bất cập so với thực tế. Quy chế mới sẽ tạo hành lang pháp lý cho việc kiểm soát đặc biệt đối với tất cả các loại hình tổ chức tín dụng.
Theo Giáo sư Krugman, nếu ngân hàng trung ương có công cụ bình ổn thị trường thực sự hiệu quả thì những vấn đề của nền kinh tế bắt nguồn từ vấn đề tiền tệ sẽ được giải quyết dễ dàng hơn rất nhiều.
Gia Linh
Đầu tư chứng khoán
|
