|
Đua lãi suất và “cú sốc tương lai”
Cuộc đua lãi suất huy động của các ngân hàng diễn ra trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vẫn khẳng định giữ nguyên lãi suất cơ bản, đang tạo ra tình trạng “huy động cao nhưng cho vay thấp”. Điều này khiến nhiều người đặt ra lo ngại về “cú sốc tương lai”, khi thời hạn hỗ trợ lãi suất kết thúc lãi suất cho vay sẽ tăng đột ngột, gây cú sốc lớn cho doanh nghiệp.
Tăng lãi suất vì “đói” vốn
“Các ngân hàng thương mại đang có nhu cầu tăng vốn cho vay lên, nên họ phải tăng vốn huy động bằng cách tăng lãi suất”- TS Lê Đăng Doanh nhìn nhận về hiện tượng gần đây lãi suất huy động đang có xu hướng tăng cao hơn lãi suất cho vay trong bối cảnh rất nhiều dự án được cho vay vốn bù lãi suất.
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, mặt bằng lãi suất cho vay đang ở mức khá ổn định. Cụ thể, lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND của nhóm NHTM nhà nước phổ biến ở mức 8,5-10%/năm; trung và dài hạn từ 10-10,5%/năm; lãi suất cho vay VND của nhóm NHTM cổ phần phổ biến ở mức 10 – 10,5%/năm.
Lãi suất huy động đồng USD cũng ổn định, riêng NHTM cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) điều chỉnh giảm từ 0,1-0,3%/năm ở hầu hết các kỳ hạn cho phù hợp với mặt bằng lãi suất thị trường.
Đáng nói là lãi suất huy động VND của nhiều ngân hàng thương mại (NHTM) đang có xu hướng tăng nhanh. Cụ thể, ngân hàng Phát triển Nhà Tp.Hồ Chí Minh, NHTM cổ phần Sài Gòn- Hà Nội (SHB), NHTM cổ phần Đại Dương (Oceanbank) điều chỉnh tăng các kỳ hạn từ 12 tháng trở lên với mức tăng từ 0,2% đến 0,5%/năm. Lãi suất huy động trung bình của các ngân hàng này đang ở mức 8,5-9%/năm.
Để tăng thêm sức hấp dẫn, các ngân hàng còn đưa ra các chương trình khuyến mại cho khách hàng gửi tiết kiệm nhằm thu hút thêm nguồn tiền gửi. Chẳng hạn với sản phẩm “Tiết kiệm siêu hấp dẫn 3+” lãi suất huy động của SHB đã lên tới 9,3%/năm cho kỳ hạn 36 tháng và lãi suất cộng thưởng có thể thêm 0,25%.
Không chịu thua kém, ngân hàng ANZ cũng đưa ra chương trình “Tiền gửi tháp vàng” với mức lãi suất 10,5%/năm.
Việc các ngân hàng đồng loạt nâng lãi suất huy động là điều dễ hiểu, trong bối cảnh tập trung vốn cho chương trình kích cầu, hỗ trợ 4% lãi suất của Chính phủ. Bản thân đại diện các ngân hàng thì cho rằng tăng lãi suất nhằm cân bằng giữa lãi suất tiết kiệm và tiền cho vay nhằm giữ chân khách hàng khi lợi nhuận từ kênh chứng khoán đang hồi phục đáng kể. Các chuyên gia thì nhìn nhận, đây là kế lâu dài nhằm đón đầu của các ngân hàng khi kinh tế có dấu hiệu hồi phục. Với những cơ sở này, chắc chắn cuộc đua lãi suất tiết kiệm sẽ còn sôi động trong thời gian tới.
Doanh nghiệp “gánh”
Theo công bố mới nhất của NHNN, lãi suất cơ bản VND trong tháng 5 vẫn giữ nguyên mức 7%/năm. Tương ứng trần lãi suất huy động VND và cho vay biến động trong khoảng 10,5%/năm. Tuy nhiên, lãi suất huy động đang tiến tới sát trần và có nguy cơ “vượt trần”.
Một số quan điểm cho rằng, cuộc đua tăng lãi suất tiết kiệm sẽ gây áp lực khiến các ngân hàng phải điều chỉnh tăng lãi suất cho vay, gây bất lợi thêm cho doanh nghiệp và nền kinh tế.
Cuộc đua lãi suất diễn ra trong bối cảnh NHNN vẫn khẳng định giữ nguyên lãi suất cơ bản làm nảy sinh tình trạng huy động cao nhưng cho vay thấp (vốn huy động chủ yếu dùng cho vay các chương trình hỗ trợ lãi suất của Chính phủ). Đại diện một doanh nghiệp chia sẻ: khi thời hạn hỗ trợ lãi suất kết thúc, lãi suất cho vay chắc chắn sẽ tăng cao đột ngột do lãi suất đầu vào đã cao. Điều này đương nhiên sẽ gây cú sốc lớn cho doanh nghiệp.
Nhìn nhận sâu hơn, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, lượng vốn huy động tăng chậm hơn rất nhiều so với nhu cầu tín dụng, nên các ngân hàng đang đói vốn. Ngân hàng buộc phải tăng vốn huy động, nhưng điều này dễ dẫn đến tình trạng lãi suất (giá của vốn tăng lên) và gánh nặng lại rơi vào doanh nghiệp. “Liệu các doanh nghiệp nhỏ và vừa có đủ sức chịu đựng hay không?” – ông Doanh nêu ra câu hỏi./.
A.Đông
Tổ quốc
|
