Thị trường ôtô luẩn quẩn theo vòng quay của thuế
Đại diện Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô VN (VAMA) vừa có văn bản gửi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành, đề nghị hoãn thi hành thuế tiêu thụ đặc biệt mới (áp dụng từ ngày 1.4.2009) cùng trong khoảng thời gian tổng sản lượng bán hàng tháng tư của VAMA vừa được công bố, theo đó giảm gần 47% so với tháng ba.
Thị trường ôtô VN vẫn đang luẩn quẩn chạy theo vòng quay của thuế.
Nóng - lạnh theo thuế
Tháng 12.2008, lượng xe bán ra của VAMA đạt mức khá cao là 9.293 chiếc. Tuy nhiên, sức cầu của thị trường đã sụt giảm mạnh ở tháng liền sau đó tới 58,5%, còn 3.852 chiếc, một phần do sự tác động của việc tăng thuế trước bạ lên gấp đôi - từ mức 5% trước đó lên 10% phổ biến trên cả nước. Có nghĩa với những người tiêu dùng (NTD) mua ôtô với mức giá trung bình từ 25.000-30.000USD, họ phải chi thêm từ 1.250-1.500USD. Cũng trong tháng 1.2009, thành phố Hà Nội còn đẩy mức thuế trước bạ lên 12%, càng khiến sức bán xe chậm lại.
Thế nhưng, từ tháng 2.2009, lượng ôtô bán ra của VAMA tăng dần trở lại khi NTD có nhu cầu mua xe trong tương lai ngắn hạn muốn lách thuế. Cụ thể, theo Luật Thuế TTĐB sửa đổi, mức thuế suất đối với một số loại xe, dòng xe tăng lên ít nhất 10%, có dòng xe bị tăng lên tới 25%. Lượng xe bán ra tháng hai tăng 173% - lên 6.671 chiếc, tháng ba sau đó tăng tiếp 170% - lên 11.316 chiếc.
Trong 2 tháng này, sức cầu có tiêu điểm từ loại xe 6-9 chỗ ngồi tăng mạnh. Tuy nhiên đến tháng tư, sau khi Luật Thuế TTĐB mới có hiệu lực, lượng xe bán ra giảm mạnh gần 47%, chỉ còn 7.711 chiếc.
Bi kịch đã thực sự xảy ra với loại xe 7 chỗ khi phải chịu mức tăng thuế TTĐB cao hơn trước từ 12%-23%: Lượng bán sụt giảm đến 83% - từ hơn 4.000 chiếc tháng trước rớt xuống chỉ còn 720 chiếc vào tháng tư.
Có thể kể ra một số "thảm kịch": Innova của Toyota từ con số bán ra hơn 1.000 chiếc tháng ba đã tuột không phanh xuống còn 268 chiếc tháng tư; trường hợp Captiva và Vivant, mỗi dòng chỉ bán được vỏn vẻn 3 chiếc.
Làm sao hình thành ngành công nghiệp ôtô?
Thị trường ôtô VN phát triển đỉnh điểm vào năm 2008 với lượng xe tiêu thụ khoảng 140.000 chiếc, nhưng chừng ấy là quá nhỏ bé để nói đến việc hình thành ngành công nghiệp (CN) ôtô VN - cần đến dung lượng thị trường cả triệu chiếc/năm. Và với chính sách thuế hết thắt lại mở, hết mở lại thắt như hiện nay, còn lâu thị trường mới đạt được dung lượng cần thiết dù nhu cầu về ôtô trong xã hội luôn tăng.
Không thể bước lại vết xe đổ của tư duy bảo hộ sâu đầy sai lầm trong những năm qua, nhưng các chính sách - trong đó có chính sách thuế - phải được xây dựng phù hợp với chiến lược hướng đến ngành CN ôtô lấy dung lượng thị trường làm tâm điểm.
Trong kiến nghị của mình, VAMA cho rằng hiện không dòng ôtô nào tại VN đủ dung lượng để phát triển ngành CN phụ kiện thúc đẩy nội địa hoá để giảm giá thành. Vì thế, điều cần làm là tập trung hỗ trợ đối với những dòng xe được tiêu thụ khá trên thị trường để làm đòn bẩy phát triển ngành CN phụ kiện. Thế nhưng lại quá nghịch lý, loại xe 7 chỗ được tiêu thụ mạnh nhất lâu nay lại đang phải hứng chịu mức tăng thuế TTĐB nặng nề nhất từ ngày 1.4.2009.
Một vấn đề nữa cần được thẳng thắn, đó là các nhà làm chính sách thuế ôtô lâu nay cứ ngại sợ dư luận khi bị cáo buộc "tiếp tay" cho tình trạng ùn tắc giao thông. Dư luận vốn dĩ đã không công bằng, vì "thủ phạm" trực tiếp gây ùn tắc giao thông đâu chỉ có ôtô. Nguyên nhân sâu xa, đó là sự ùn tắc về tư duy và năng lực xây dựng, điều hành, quản lý hệ thống giao thông của chính quyền. Sự e sợ của các nhà làm chính sách thuế dường như lo cho sự an toàn của chính mình để tránh điều tiếng dư luận hơn là dám bản lĩnh chịu trách nhiệm, nhằm phát triển một ngành CN xương sống của đất nước. Vậy thì còn lâu VN mới có được một ngành CN ôtô!
Thẩm Hồng Thuỵ
Lao Động
|
