Cổ đông chiến lược làm gì?
ĐHCĐ năm ngoái của CTCP Cơ điện lạnh (REE) có sự góp mặt của 2 người đứng đầu 2 quỹ đầu tư nước ngoài nổi tiếng là Don Lam, Tổng giám đốc VinaCapital và Dominic Scriven, Tổng giám đốc Dragon Capital. Năm đó, REE là điểm sáng trên TTCK vì những thành công trong kinh doanh bất động sản và bắt đầu chuyển qua đầu tư tài chính, chứng khoán.
Hoạt động sản xuất - kinh doanh trên 3 lĩnh vực cơ điện, bất động sản và đầu tư tài chính theo tỷ lệ tương đối cân bằng được xem là chiến lược phát triển thế kiềng ba chân của REE. Lúc này, REE đã bắt đầu chuẩn bị bộ máy để thành lập CTCK REE. Hình ảnh của REE khi đó là khá điển hình cho một công ty đại chúng thành công, thu hút đầu tư của các quỹ đầu tư lớn và hoạt động kinh doanh đang trên đà phát triển. Sự có mặt của 2 cổ đông lớn trên bàn chủ tọa khiến cho các cổ đông khác thấy yên tâm về chiến lược REE đã đặt ra.
Nhưng diễn biến năm nay đã hoàn toàn ngược lại. Kế hoạch thành lập CTCK bị hủy bỏ vào phút cuối và được xem là quyết định dũng cảm của REE. Lĩnh vực đầu tư tài chính cũng chung số phận với cả thị trường khiến lợi nhuận 3 tháng đầu năm của REE bị âm, sau khi trích lập quỹ dự phòng tài chính. Hoạt động kinh doanh truyền thống phải gánh cho đầu tư tài chính.
TTCK sụt giảm là việc khôn lường với bất kỳ ai, kể cả đó là những nhà đầu tư nước ngoài giàu kinh nghiệm. Tuy nhiên, nguyên tắc DN không nên xa rời hoạt động sản xuất - kinh doanh truyền thống, mở rộng hoạt động sang những lĩnh vực thiếu kinh nghiệm như đầu tư tài chính, chứng khoán rất rủi ro là điều mà các tổ chức nước ngoài rõ hơn ai hết.
Câu hỏi đặt ra thời điểm này là sự tham gia của đại diện cổ đông chiến lược trong HĐQT của REE có vai trò như thế nào trong việc hoạch định chiến lược phát triển kinh doanh, nâng cao chất lượng của quản trị Công ty, quản trị rủi ro?
Cả năm ngoái, sự tham gia của các quỹ đầu tư lớn vào công ty đại chúng dường như là kim chỉ nam cho nhà đầu tư. Công ty nào được những quỹ lớn này đầu tư thì cổ phiếu có giá hơn trên thị trường. Quả thực, các quỹ đầu tư thường đánh giá kỹ DN Việt Nam trước khi bỏ vốn và tất nhiên, đó phải là những DN tốt mới được nhận vốn. Nhưng quá trình phát triển của DN tiếp theo thì sao? Sự tham gia của các quỹ lớn vào DN có còn là sự đảm bảo cho nhà đầu tư nhỏ lẻ? Các quỹ lớn có thật sự muốn đóng góp vai trò quan trọng trong tái cấu trúc DN, xây dựng chiến lược phát triển và họ có khả năng làm điều đó, có hết lòng làm điều đó hay chấp nhận tham gia trong vai trò tư vấn thông thường? Trước kia, khi mới thành lập, các quỹ đầu tư đều quảng bá rằng, ngoài khả năng về tài chính, sự tham gia của họ vào các công ty Việt Nam còn góp phần nâng cao quản trị DN, xây dựng chiến lược, sắp xếp tài chính tốt hơn cho DN.
Nhưng nhìn lại hướng đi của một số công ty đại chúng lớn thì thấy, dường như mọi chuyện có vẻ không như thế.
Tại một số ĐHCĐ, trong khi cổ đông nhỏ sẵn sàng tiếp xúc với báo chí, nói lên những vấn đề không bằng lòng với ban lãnh đạo DN thì chính đại diện của các quỹ đầu tư tên tuổi lại né tránh, muốn dấu tên ngay cả khi họ đã giơ lá phiếu biểu quyết không thông qua tờ trình của HĐQT.
Cũng phải nói thêm rằng, suy cho cùng, các quỹ là nhà đầu tư tài chính lớn, họ ngại đưa những vấn đề bất lợi của DN họ đang đầu tư ra trước công chúng, làm ảnh hưởng đến giá cổ phiếu cũng như khiến các DN khác e ngại về họ. Vì thế, tư tưởng coi các quỹ đầu tư lớn là kim chỉ nam để đầu tư của nhà đầu tư cá nhân trong nước cần phải được điều chỉnh lại.
đtck
|