|
Thuế quan - tỷ giá - địa chính trị: 3 nhân tố tác động đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam
Đánh giá cao về tiềm năng tăng trưởng trong năm 2025, ông Pyon Young Hwan - Giám đốc phụ trách mảng giao dịch ngoại hối và phái sinh, Ngân hàng Shinhan Việt Nam chỉ ra 3 nhân tố cần chú ý có thể tác động lên kinh tế Việt Nam.
Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2024 vẫn đạt 7.09%. Ông đánh giá mức tăng trưởng này như thế nào so với các nước trong khu vực?
Ông Pyon Young Hwan: Theo tôi, mức tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2024 đạt 7.09% là một thành tích vô cùng ấn tượng, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu gặp khó khăn. Đây là mức tăng trưởng cao trong khu vực Đông Nam Á (trung bình dự kiến khoảng 4.5-5%), vượt mục tiêu 6.5% đã đề ra và vượt qua các quốc gia khác như Thái Lan (dự kiến 2.7%) và Singapore (4%). So với các quốc gia trong khu vực, Việt Nam hiện tại đứng ở top đầu về tỷ lệ tăng trưởng GDP.
Mức tăng trưởng này phản ánh sức mạnh của nền kinh tế Việt Nam, với sự phục hồi mạnh mẽ trong ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và xuất khẩu hàng hóa.
Dịch vụ là nhóm đóng góp nhiều nhất vào giá trị tăng thêm của nền kinh tế, trên 49.46% với mức tăng trưởng 7.38% nhờ sự phục hồi mạnh mẽ của các hoạt động thương mại, du lịch, bán buôn và bán lẻ, vận tải, kho bãi, dịch vụ lưu trú và ăn uống… Du lịch là điểm sáng trong bức tranh kinh tế năm 2024 của Việt Nam, tác động lan tỏa tích cực đến nhiều ngành, lĩnh vực khác. Tính chung cả năm 2024, khách quốc tế đến Việt Nam đạt gần 17.6 triệu lượt người, tăng 39.5% so với năm trước.
Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo cũng là yếu tố chính đóng góp vào tăng trưởng GDP năm 2024 với mức tăng 8.24%, đóng góp 45,17% vào giá trị tăng thêm của nền kinh tế. Chỉ số sản xuất công nghiệp năm 2024 ước tính tăng 8.4% so với năm trước, cao nhất kể từ năm 2020 đến nay.
Xuất, nhập khẩu hàng hóa là điểm sáng nổi bật và là động lực tăng trưởng kinh tế trong năm 2024 nhờ nhu cầu toàn cầu đang trên đà phục hồi. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa năm 2024 đạt 786.29 tỷ USD, tăng 15.4% so với năm trước, trong đó xuất khẩu tăng 14.3%; nhập khẩu tăng 16.7%. Cán cân thương mại hàng hóa năm 2024 xuất siêu 24.77 tỷ USD (năm trước xuất siêu 28.4 tỷ USD). Đây là năm thứ 9 liên tiếp cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam đạt xuất siêu, nhờ đó góp phần ổn định tỷ giá, tăng dự trữ ngoại hối của nền kinh tế.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng là điểm đến hấp dẫn thu hút các nhà đầu tư nước ngoài. Số vốn mà các doanh nghiệp FDI đã giải ngân trong năm 2024 đạt 25.35 tỷ USD - mức cao nhất từ trước tới nay. Những chính sách chủ động từ Chính phủ Việt Nam, bối cảnh chính trị ổn định, hạ tầng giao thông được tăng cường đầu tư, logistics, mạng lưới thương mại cùng các hiệp định thương mại tự do toàn diện đã góp phần thu hút vốn đầu tư FDI, đóng góp vào sự tăng trưởng mạnh của nền kinh tế.
Những nhân tố cần chú ý nào có sự tác động đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam cho năm 2025, thưa ông?
Có 3 yếu tố chính được cho là có thể tác động đến tăng trưởng kinh tế năm 2025.
Đầu tiên là chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Là quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, một khi mức thuế quan chung được áp dụng sẽ gây ra nhiều bất lợi cho kinh tế Việt Nam, xuất khẩu có thể sẽ giảm theo. Tuy nhiên, nếu chiến tranh thương mại Mỹ - Trung nổ ra, Việt Nam sẽ có thể có nhiều lợi thế từ việc xuất khẩu gián tiếp của Trung Quốc, tuy nhiên cũng cần cẩn trọng trước khả năng Mỹ sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ đối với hoạt động xuất khẩu gián tiếp này.
Thứ hai là biến động tỷ giá hối đoái. Do thặng dư thương mại giữa Việt Nam và Mỹ, Mỹ có thể cáo buộc Việt Nam là quốc gia thao túng tiền tệ và áp dụng các lệnh trừng phạt thương mại. Nhằm thúc đẩy xuất khẩu và giảm thâm hụt thương mại của Mỹ, ông Donald Trump đã bày tỏ mong muốn giảm giá trị đồng USD, do vậy tỷ giá USD/VND có thể chịu tác động giảm giá. Tỷ giá USD/VND giảm (tức là đồng VND tăng giá so với USD), có thể dẫn đến giảm xuất khẩu do sức cạnh tranh về giá của các sản phẩm Việt Nam trên thị trường Mỹ giảm.
Cuối cùng là cuộc chiến tranh Nga - Ukraine kết thúc. Sau khi Tổng thống Donald Trump bước vào nhiệm kỳ mới, chiến tranh Nga-Ukraine có thể sẽ kết thúc. Với khả năng này, Nga và Ukraine sẽ cần tập trung vào tái thiết đất nước sau chiến tranh, mở ra cơ hội cho Việt Nam có thể gián tiếp tham gia vào quá trình tái thiết này.
Theo ông, Việt Nam cần chuẩn bị gì để đối mặt với các nhân tố tác động này?
Việt Nam có thể chú trọng vào các lĩnh vực sau đây để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Đầu tiên là phải thúc đẩy ngành du lịch và dịch vụ. Đây là ngành đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Do vậy cần tiếp tục đẩy mạnh các chính sách hiện tại của chính phủ nhằm phát triển các sản phẩm du lịch đa dạng, chất lượng, phù hợp với xu hướng và nhu cầu của du khách trong và ngoài nước.
Thêm vào đó, cần tăng cường chính sách nhằm thu hút dòng vốn FDI, đây cũng là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh cho nền kinh tế Việt Nam. Hiện nay có rất nhiều chính sách được triển khai nhằm cung cấp các ưu đãi cho dòng vốn FDI, đặc biệt là dòng vốn FDI vào các ngành công nghiệp công nghệ cao.
Một điều không kém phần quan trọng là tham gia vào lĩnh vực tái thiết sau chiến tranh. Sau khi kết thúc chiến tranh, cả Nga và Ukraine sẽ cần tập trung nguồn lực để tái thiết đất nước. Khi đó, Nga và Ukraine sẽ sẽ phải đối mặt với một quá trình phục hồi dài hạn và cần sự hỗ trợ từ nhiều nguồn lực quốc tế, từ tài chính, công nghệ cho đến hàng hóa và dịch vụ. Do vậy, Việt Nam cần chuẩn bị trước kế hoạch và tận dụng cơ hội để thúc đẩy xuất khẩu và tham gia vào quá trình tái thiết sau chiến tranh của Nga và Ukraine.
Ông đánh giá về tiềm năng xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2025?
Triển vọng xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam trong năm 2025 được cho là rất tích cực, nhờ nhiều yếu tố hỗ trợ tăng trưởng.
Việt Nam đang tăng cường việc hội nhập với các thị trường quốc tế thông qua các hiệp định thương mại tự do (FTA). Các hiệp định như CPTPP, EVFTA, RCEP sẽ tạo ra cơ hội xuất khẩu lớn hơn, đặc biệt là vào các thị trường châu Âu, châu Á và Mỹ. Thị trường xuất khẩu mở rộng sẽ là một yếu tố quan trọng giúp đa dạng hóa thị trường và giảm thiểu sự phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống.
Các yêu cầu về môi trường ngày càng khắt khe trên thế giới sẽ thúc đẩy Việt Nam đầu tư vào các sản phẩm thân thiện với môi trường và bền vững. Chuyển đổi sản xuất theo hướng bền vững sẽ giúp Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là vào các quốc gia EU và Mỹ, nơi yêu cầu các sản phẩm xuất khẩu phải đáp ứng tiêu chuẩn cao về bảo vệ môi trường.
Nâng cao giá trị gia tăng xuất khẩu. Việt Nam đang tiến hành chuyển mình từ xuất khẩu nguyên liệu thô sang xuất khẩu các sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Điều này có thể thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm như điện tử, dệt may, da giày và sản phẩm chế biến nông sản. Các ngành công nghiệp chế tạo, đặc biệt là trong lĩnh vực điện tử và công nghệ cao, đang có tiềm năng phát triển mạnh mẽ.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý các thách thức về giá cả nguyên vật liệu, sự cạnh tranh quốc tế gia tăng và yêu cầu về chất lượng ngày càng khắt khe từ các thị trường lớn như EU và Mỹ.
Năm 2024, xuất khẩu Việt Nam tăng trưởng hơn 14% và dự kiến năm 2025 sẽ có những dấu hiệu khởi sắc hơn. Hiện tại, tình hình xuất khẩu của Việt Nam tương đối tốt, dù có nhiều khả năng thương mại toàn cầu sẽ chậm lại hoặc xuất khẩu bị hạn chế do áp lực thuế quan và tỷ giá hối đoái do chính sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, ở khía cạnh khác, Việt Nam được dự báo sẽ hưởng lợi từ xung đột thương mại Mỹ - Trung Quốc. Nếu duy trì được đà hiện tại, tôi nghĩ Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12%.
Xin cảm ơn ông.
Cát Lam
Thiết kế: Tuấn Trần
FILI - 12:00:00 11/02/2025
|
