
Chuyên gia kinh tế Trần Nguyên Đán: Còn nhiều khó khăn với thị trường bảo hiểm trong năm 2025
Năm 2025 sẽ tiếp tục khó khăn với thị trường bảo hiểm, vì các công ty bảo hiểm vẫn đang trên đà siết lại chất lượng tư vấn của đại lý cũng như hoạt động chăm sóc khách hàng.
Chuyên gia kinh tế Trần Nguyên Đán đã có những nhận định chung về thị trường bảo hiểm trong năm 2025 cũng như những động lực giúp thị trường này phát triển hơn.

Nhìn lại năm 2024, đâu là những vấn đề nổi cộm nhất của thị trường bảo hiểm, thưa ông?
Ông Trần Nguyên Đán: Thị trường bảo hiểm năm 2024 về cơ bản vẫn còn rất khó khăn với nhiều câu chuyện.
Thứ nhất, khi hoạt động bán chéo bảo hiểm qua ngân hàng bị siết lại, rõ ràng doanh số của các công ty bảo hiểm sụt giảm rất nhiều. Điều này cho thấy, việc bán bảo hiểm qua ngân hàng ở các năm trước không thực sự từ nhu cầu thực của khách hàng, nên khi có quy định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấm bán chéo bảo hiểm khi khách hàng vay vốn, số liệu lại sụt giảm.
Một khó khăn nữa là chất lượng tư vấn bảo hiểm. Khi Bộ Tài chính siết lại quy trình sát hạch chứng chỉ đại lý bảo hiểm thì một lượng lớn đại lý không đáp ứng được yêu cầu. Điều này làm dấy lên nghi ngờ rằng, phải chăng trong những năm vừa qua, khi bán bảo hiểm liên kết đầu tư (vốn là động lực chính tăng trưởng của thị trường), được triển khai thông qua kênh đại lý, lại bị những người không đủ kiến thức tư vấn không chính xác.
Những khó khăn này đã có từ rất lâu, bây giờ mới bộc lộ ra và các công ty bảo hiểm đang ráo riết vá lại lỗ hổng này, thay vì theo đuổi việc tăng trưởng doanh số.
Vấn đề thứ ba là những năm qua, lượng lớn khách hàng tiềm năng của các công ty bảo hiểm bị khủng hoảng niềm tin, trong trường hợp bị ép mua bảo hiểm nhân thọ khi có nhu cầu vay vốn tại ngân hàng. Điều này tạo ra “hiệu ứng cánh bướm”, khiến hầu hết người dân cảm thấy “không thoải mái” với bảo hiểm nhân thọ như trước.
Theo ông, những khó khăn trên sẽ ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của các công ty bảo hiểm như thế nào, nhất là khi trong năm 2024, mức chi trả quyền lợi bảo hiểm đạt gần 94 ngàn tỷ đồng?
Dù tỷ lệ chi trả quyền lợi bảo hiểm tăng lên gần 16%, kết quả kinh doanh của các công ty bảo hiểm lại không bị ảnh hưởng nặng nề. Phần lớn các công ty bảo hiểm có thu nhập từ hoạt động đầu tư, mà năm 2024 là năm tình hình đầu tư khá ổn trong lĩnh vực đầu tư tài chính.
Con số chi trả quyền lợi bảo hiểm lên tới gần 94 ngàn tỷ đồng cho thấy vai trò trụ cột của ngành bảo hiểm nhân thọ đối với thị trường, vì nếu như không có khoản chi trả này, có thể rất nhiều gia đình không có sự hỗ trợ cần thiết để vượt qua khó khăn.
Ngoài ra, trong gần 94 ngàn tỷ đồng này còn chi trả đáo hạn - thể hiện sự cam kết của công ty bảo hiểm đối với khách hàng. Nhưng có điều đáng lo là doanh thu phí khai thác mới suy giảm, dẫn đến nguồn vốn phục vụ cho hoạt động đầu tư các công ty bảo hiểm ở những năm sau chắc chắn sẽ bị thiếu hụt. Theo nguyên tắc dồn tích trong đầu tư tài chính của công ty bảo hiểm nhân thọ - dồn hợp đồng bảo hiểm mức phí 10 năm, 20 năm lại để đầu tư cho khách hàng, nếu hiện tại bị thiếu hụt thì sẽ ảnh hưởng những năm về sau.
Khi quy mô đầu tư giảm xuống, lợi nhuận suy giảm, dẫn đến kết quả kinh doanh không tốt. Điều này đã được dẫn chứng trong báo cáo tài chính của các công ty bảo hiểm lớn như Manulife hay Prudential… Các công ty này có mảng khai thác mới không được khả quan, nhưng lợi nhuận vẫn rất tốt, vì quỹ đầu tư của họ lớn. Do vậy, lợi nhuận này hoàn toàn có thể bù đắp chi phí hoạt động của công ty.

Ông đánh giá thị trường bảo hiểm năm 2025 có nhiều yếu tố hỗ trợ để tăng trưởng trở lại không?
Năm 2025 có vẻ như sẽ còn tiếp tục khó khăn, vì các công ty bảo hiểm vẫn đang trên đà siết lại chất lượng tư vấn của đại lý cũng như hoạt động chăm sóc khách hàng.
Bên cạnh đó, năm 2025 đánh dấu sự thay đổi đáng kể trong chính sách hoa hồng khi giảm hoa hồng năm thứ 1, chuyển một phần sang hoa hồng năm thứ 2. Một bộ phận lớn đại lý đã quen với mức hoa hồng cao nên khi chăm sóc khách hàng với khoản quà tặng lớn cho khách hàng ở năm đầu sẽ khó thích nghi.
Bên cạnh đó, dù Chính phủ đã đưa ra chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế với mức 8-10%, được xem như động lực hỗ trợ tăng trưởng cho thị trường bảo hiểm. Thế nhưng, những yếu tố đóng góp cho tăng trưởng GDP phần nhiều lại đến từ giải ngân đầu tư công. Việc này không ảnh hưởng nhiều cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhân thọ.
Động lực quan trọng nhất cho ngành bảo hiểm phát triển là từ khu vực sản xuất, vì nếu tình hình sản xuất tốt thì thu nhập của người dân tăng lên, họ sẵn sàng mua bảo hiểm nhiều hơn.
Một vấn đề nữa phụ thuộc vào hoạt động tạo nên ý nghĩa của bảo hiểm trong dân - làm thế nào cho người dân cảm nhận được ý nghĩa thực sự của bảo hiểm. Trong giai đạon khó khăn hiện nay, các chính sách phải hướng đến khách hàng, chăm sóc và giúp cho khách hàng hiểu được tầm quan trọng của bảo hiểm.
Song song đó, các công ty cũng cần nâng cao nghiệp vụ tư vấn khách hàng, không chỉ về bảo hiểm, mà còn về vấn về tài chính cá nhân, sẽ có thể giúp cho hoạt động bảo hiểm tốt hơn.
Trên đây là những động lực có thể giúp thị trường bảo hiểm phát triển hơn trong thời gian tới, nhất là trong năm 2025 khá phức tạp này.
Xin cảm ơn ông.

Cát Lam
Thiết kế: Tuấn Trần
FILI - 12:00:00 03/02/2025
|