|
Thịt trâu lá trơng, món ăn mang hương vị chân mộc núi rừng
Đi đến các vùng miền khác, tôi thường được thưởng thức các món thịt trâu xào lá lốt, rồi thịt trâu quấn lá lốt nướng. Thịt trâu lá lốt, sự kết hợp đó tạo thành món ăn ngon làm hài lòng thực khách. Tuy vậy, món thịt trâu lá trơng mới là món ăn trứ danh, một lần được ăn nhớ mãi, chỉ có ở vùng đất Quảng Trị. “Lá trơng ướp với thịt xào/ Cay the đầu lưỡi mặn vào trong tim” (thơ Khê Giang).
Món thịt trâu lá trơng
|
Lá trơng (còn gọi lá trơơng) là lá của một loài cây mình thân dài, mọc um tùm, cây có gai mọc hoang dã ở vùng rừng núi Quảng Trị. Lá trơng sờ vào thấy cứng, có gai nhọn nhỏ ở rìa lá và phần gân sau. Lá trơng non có mùi thơm và chút cay nồng riêng biệt, thường dùng để cuốn với thịt trâu nướng, thịt trâu hấp hoặc cắt thái mỏng khi nấu món thịt trâu xào. Cây trơng còn mọc ở các vùng đồi, sống dưới các tán cây cao hay ở xen kẽ trong các bụi rậm hàng rào tre. Cây trơng thường sống gần cây mây – các loại cây có gai sắc; thuở chăn trâu tôi đã từng nhiều lần bị gai mây, gai trơng làm chảy máu tay, rách quần áo khi luồn lách hái trái mây, đọt trơng.
Lá trơng
|
Để có món thịt trâu thơm ngon, phải biết cách chọn nguyên liệu. Thịt trâu dùng để chế biến phải là thịt trâu non, đảm bảo độ mềm ngọt, tươi ngon, không dai. Lá trơng cũng là loại lá non, hoặc không quá già. Thịt trâu lá trơng có thể làm nhiều món nhưng đặc sắc nhất là hai món nướng và xào.
Đầu tiên là món nướng. Thịt trâu được cắt thành từng miếng lớn, được ướp thấm gia vị. Dùng vỉ sắt trải lá lốt đều hai mặt rồi đưa thịt trâu kẹp lại, nướng trên bếp than hồng. Nướng thịt là chuyện của lửa, còn ngon hay dở là “trình độ” trở sấp trở ngửa sao cho thịt vừa chín tới. Nướng đến khi lá lốt cháy lớp vỏ ngoài, thịt chuyển sang màu nâu, mỡ chảy ra phát tiếng xèo xèo rộn rã. Sau đó, cắt thịt trâu thành lát mỏng, bày ra đĩa cùng với lá trơng, rau cải và ớt, tiêu xanh. Miếng thịt trâu nướng mềm, ửng hồng bên trong và một màu nâu vàng bao phủ bề mặt thơm phưng phức, ăn cùng lá trơng và nước chấm cay thì có vị ngọt đặc trưng, vừa béo vừa cay, vừa đậm đà thơm nồng.
Thứ hai là món thịt trâu xào lá trơng. Thịt trâu được cắt mỏng, ướp gia vị tiêu, ớt, tỏi, nước mắm. Cho thịt trâu vào xào đến mức vừa chín tái thì lấy ra để riêng. Tiếp theo, cho hành tây vào xào đến mức chín tái thì cho thịt trâu và lá trơng vào đảo tiếp đến lúc vừa chín là được. Lá trơng có vị cay nhẹ, có mùi thơm đặc trưng, có tính ấm, chống hàn nên ăn vào những ngày mưa lạnh sẽ rất tốt. Thưởng thức món thịt trâu xào lá trơng, vị cay nhẹ của lá trơng non hòa quyện với cái ngọt bùi của thịt trâu non khiến món ăn trở nên hấp dẫn lạ lùng.
Thế nhưng, đặc sắc hơn vẫn là thịt trâu xào với đọt trơng. Ngày còn đi chăn trâu, tôi đã từng đi hái đọt trơng để ăn sống. Đọt trơng nằm ở đầu cây và có thêm ở vô số cành mọc ngang, ở nách lá. Đọt trơng chỉ to tầm chiếc đũa, màu đỏ sẫm, ăn có vị the the, tê ở đầu lưỡi, mùi rất thơm. Thịt trâu non, lâu nay được nhập khẩu từ nước bạn Lào. Thịt trâu non từ xứ sở Tây Trường Sơn được xào với đọt trơng của núi rừng Đông Trường Sơn thì sự hòa quyện này quả là… trời ban tặng, món ăn quá ngon, không có gì bằng. Ăn món này, ta được tận hưởng thứ hương tinh khiết, chân mộc và trong trẻo của núi rừng hoang dã. Chầm chậm nhai. Cả một vừng ký ức ngọt lành ùa về, tan chảy, thẩm thấu vào từng tế bào của kẻ tha hương.
Tiếc rằng, lá trơng non nay có được đã khó, tìm đâu ra đủ đọt trơng cho món thịt trâu xào?
Món ngon dân dã ngày một vời vợi xa…
Nhà văn Nguyễn Linh Giang – Hội Nhà văn TP.Hồ Chí Minh
FILI
|
