|
Văn phòng trống trên khắp thế giới
Nhu cầu về không gian văn phòng đã giảm trên khắp thế giới trong bối cảnh nhiều người làm việc tại nhà hơn và doanh nghiệp mạnh tay cắt giảm nhân sự để đối phó với tình trạng tăng trưởng trì trệ.
Vào cuối tháng 3 năm nay, tỷ lệ văn phòng còn trống ở 10 trong số 17 thành phố lớn trên thế giới đạt mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.
Không chỉ phân khúc văn phòng ghi nhận nhu cầu yếu ớt, mà các khách sạn và bất động sản thương mại khác cũng đang phải đối mặt với sự sụt giảm về tỷ lệ hoạt động. Điều này dấy lên lo ngại về nguy cơ bất ổn tài chính khi các khoản vay bất động sản quá thời hạn trả nợ.
Trên thực tế, một số nhà đầu tư lớn đã rút khỏi mảng kinh doanh khách sạn tại Mỹ. Park Hotels & Resorts, chủ sở hữu của Hilton San Francisco Union Square, ngày 05/06 thông báo rằng họ đã ngừng thanh toán khoản vay thế chấp trên bất động sản này, đồng thời giao khách sạn cho ngân hàng xử lý. Tổng số nợ phải trả liên quan đến Hilton San Francisco và một bất động sản khác của họ là 725 triệu USD.
Giám đốc điều hành của Park Hotels & Resorts, Thomas Baltimore, đổ lỗi cho việc vỡ nợ là do nhu cầu công tác và hội nghị suy yếu khi các doanh nghiệp tái cơ cấu. Ông Baltimore cho biết tỷ lệ văn phòng trống xung quanh khách sạn này đang ở mức cao kỷ lục, vì tỷ lệ người lao động quay trở lại văn phòng làm việc ở San Francisco thấp hơn các thành phố tương đương.
Tỷ lệ văn phòng trống tại khu vực San Francisco đạt gần 20% vào cuối tháng 3 năm nay, theo CBRE. Thị trường được hỗ trợ bởi nhu cầu từ các công ty công nghệ thông tin như Salesforce và Twitter (nay là X Corp). Tuy nhiên, nhu cầu vẫn trên đà giảm kể từ mùa thu năm 2022 do nhiều công ty công nghệ thông tin cắt giảm lực lượng lao động trong bối cảnh tăng trưởng chậm lại.
Bên ngoài nước Mỹ, thị trường văn phòng cũng trong tình trạng ảm đạm. Tỷ lệ văn phòng trống trên tổng nguồn cung văn phòng cho thuê có sẵn ở Hồng Kông (Trung Quốc) đã tăng trên 15% lên mức cao kỷ lục. Các công ty ở Trung Quốc đại lục cũng cắt giảm diện tích văn phòng, còn doanh nghiệp Mỹ và châu Âu chuyển đến Singapore và những nơi khác. Tỷ lệ văn phòng trống ở Tokyo thấp hơn những nơi khác nhưng cũng ở gần 5%, mức được coi là ngưỡng giữa tăng trưởng và suy giảm.
Trên toàn thế giới, tỷ lệ văn phòng trống là 12.9% vào cuối tháng 3 năm nay, thấp hơn mức 13.1% được công bố trong giai đoạn 2009 - 2010 sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, theo CBRE. Trong bối cảnh lưu lượng người qua lại ở các trung tâm thành phố giảm xuống, trung tâm mua sắm, khách sạn và các cơ sở thương mại khác đều ghi nhận tỷ lệ hoạt động giảm.
|
Tỷ lệ văn phòng trống ở các thành phố lớn trên thế giới (tính đến tháng 03/2023, đvt: %)
 |
Các cơ quan quản lý tài chính ngày càng lo ngại về tác động của tình trạng này đối với hệ thống tài chính. Tại phiên điều trần trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện Mỹ vào tháng 5, Michael Barr, phó chủ tịch giám sát của Fed, bày tỏ lo ngại về sự suy yếu của thị trường văn phòng đô thị. “Chúng tôi đang xem xét khá cẩn thận các rủi ro liên quan tới bất động sản thương mại”, ông nói.
Dư nợ cho vay do khối ngân hàng thương mại Mỹ cấp cho chủ sở hữu văn phòng và các cơ sở thương mại khác đã lên tới gần 3,000 tỷ USD, với 70% trong số đó là từ những ngân hàng vừa và nhỏ. Các ngân hàng hạng trung, vốn “ngập” tiền mặt nhờ chính sách nới lỏng tiền tệ, đã đổ tiền vào bất động sản thương mại. Việc giá trị bất động sản thế chấp ngày càng tăng cũng kích thích nhu cầu cho vay của họ.
Nhưng cho vay quá mức đối với lĩnh vực bất động sản có thể đẩy các ngân hàng đến đường cùng. Giá bất động sản thương mại tại Mỹ đã giảm 15.3% trong tháng 4 năm nay so với một năm trước đó, ghi nhận mức giảm lớn nhất kể từ tháng 09/2009, theo công ty nghiên cứu Green Street. Nhiều bất động sản trở nên ít sinh lời hơn khi người thuê nhà chuyển đi, trong khi việc huy động vốn mới cũng rất tốn kém đối với các doanh nghiệp.
Khi chủ sở hữu bất động sản gặp khó trong việc tái cấp vốn cho khoản nợ, họ phải bán tài sản, khiến giá và giá trị bất động sản thế chấp càng giảm, đồng thời ngân hàng cũng khó thu hồi khoản nợ hơn.
Điều này có thể trở thành một vấn đề lớn, khiến các ngân hàng e ngại trong việc cung cấp các khoản vay mới. Đây là kịch bản mà các nhà quản lý lo sợ nhất, vì nó sẽ cản trở nền kinh tế tăng trưởng.
Châu Âu đã không tránh khỏi nguy cơ này. Ngân hàng Trung ương châu Âu hồi tháng 5 bày tỏ lo ngại về lượng tiền mà các quỹ đầu tư đổ vào bất động sản. Giá bất động sản đã giảm ở châu Âu. Nếu các quỹ đầu tư sụp đổ, điều đó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến giới nhà băng.
Thời kỳ nới lỏng tiền tệ kéo dài đã khiến thị trường bất động sản bị thổi phồng lên. Tại Nhật Bản, nhiều cá nhân và quỹ hưu trí rót tiền vào bất động sản thông qua các quỹ đầu tư. Nhưng việc thắt chặt chính sách tiền tệ nhanh chóng ở Mỹ và các nơi khác khiến cục diện thay đổi một cách chóng mặt.
Khi các thành phố trở nên yên tĩnh hơn, nguy cơ khủng hoảng tài chính cũng sẽ xuất hiện, mà nguyên nhân là do nhu cầu về không gian văn phòng yếu ớt.
Kim Dung (Theo Nikkei Asia)
FILI
|
