Thúc đẩy xe điện: Bài học từ thủ phủ xe điện của Trung Quốc
Thúc đẩy xe điện: Bài học từ thủ phủ xe điện của Trung Quốc
Đến với thành phố Liễu Châu (Trung Quốc), một trong những điều mà du khách chú ý tới đầu tiên là sự yên tĩnh. Ở thành phố này, thiếu vắng cái tiếng động cơ va mạnh không ngớt và sự huyên náo thường có trong cuộc sống hàng ngày ở hầu hết các đô thị trên toàn cầu.
Nguyên do là gì? Gần 30% xe hơi được bán ở Liễu Châu trong năm 2020 là xe điện, gấp hơn 5 lần mức trung bình của Trung Quốc, theo WAYS Information Technology. Điều này giúp thành phố 4 triệu dân trở thành một trong những thủ phủ xe điện lớn nhất và hiệu quả nhất trên thế giới. Trên toàn cầu, Liễu Châu chỉ đứng sau Oslo về mức độ sử dụng xe điện.
Không chỉ vậy, chất lượng nước và không khí tại Liễu Châu cũng nằm trong nhóm tốt nhất tại một quốc gia đang bị ô nhiễm như Trung Quốc.
Bầu không khí xanh chính là phần thưởng bất ngờ từ nỗ lực thúc đẩy xe điện của chính quyền Liễu Châu. Ngoài ra, Liễu Châu cũng là minh chứng cho nỗ lực khắc phục nhược điểm về phạm vi hoạt động, độ tin cậy và sự an toàn về pin của xe điện – vốn là yếu tố đã kìm hãm sự phát triển của ô tô điện trên toàn cầu. Bắt tay với liên doanh sản xuất ô tô SAIC-GM-Wuling Automobile, chính quyền Liễu Châu tung ra một loạt các ưu đãi, từ thử nghiệm rộng rãi các chuyến xe đến bãi đậu xe miễn phí và hàng chục ngàn điểm sạc pin, khuyến khích người dân mua xe điện. SAIC-GM-Wuling Automobile bán những chiếc xe điện cỡ nhỏ với giá phải chăng và hiện dòng xe này đang là dòng xe điện bán chạy tại Trung Quốc trong 9 tháng qua, vượt mặt cả Tesla.
Đây là bài học cho các thành phố khác trên khắp thế giới nếu họ muốn thử và thuyết phục người dân chuyển sang xe điện để đạt mục tiêu xanh đầy tham vọng. Mặc dù các Chính phủ từ Đức đến Mỹ đã ra sức trợ cấp cho xe điện, nhưng doanh số bán hàng vẫn kém hơn so với doanh số bán xe hơi thông thường.
Chiến lược của Liễu Châu cũng có thể giúp ích cho các hãng xe hơi lâu đời như General Motors và Volkswagen trong cuộc đua xe điện. Theo BloombergNEF, các loại xe sử dụng năng lượng mới chỉ chiếm dưới 4.5% tổng doanh số bán xe chở khách trên toàn cầu trong năm 2020.
Doanh số bán xe điện tại các khu vực
“Lúc đầu, người dân có nhiều lo ngại về xe điện, chẳng hạn như độ an toàn hoặc sự tiện lợi của việc sạc pin”, Gou Yi, Phó Giám đốc chi nhánh Liễu Châu thuộc Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) – cơ quan hoạch định chính sách hàng đầu tại Trung Quốc, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. “Do đó điều cần phải làm là đảm bảo người dân cảm thấy rất thoải mái khi sử dụng xe điện. Người dân đã nhận ra rằng xe điện tiết kiệm và dễ sử dụng như thế nào, và không khí của chúng ta đã trở nên sạch hơn ra sao khi ngày càng nhiều xe điện chạy trên đường”.
Đầu tiên, Liễu Châu cho người dân chạy thử xe điện. SAIC-GM-Wuling – liên doanh giữa gã khổng lồ General Motors của Mỹ và tập đoàn SAIC (có sự hậu thuẫn của Chính phủ) và tập đoàn Guangxi Automobile – đã thực hiện chiến dịch lái thử miễn phí trong 10 tháng trong năm 2017. Hơn 15,000 người đã chạy thử Baojun E100 và mang lại cho công ty 12,000 phản hồi. Số người tham gia quá nhiều đến nỗi số slot chạy thử hết sạch trong vài phút và 70% người lái thử đã mua một trong những chiếc xe điện dùng trong chiến dịch.
Hãng Wuling sau đó nghiên cứu về nhu cầu và thói quen lái xe của người dân, điều chỉnh Baojun E100 cho những chuyến đi hàng ngày dưới 30 km. Chiếc xe hơi 2 chỗ cỡ nhỏ – chỉ bằng 1/2 độ dài của chiếc Tesla Model X – được bán với cái giá khá thấp khoảng 5,000 USD. Với mức giá thấp, nhiều người có thể sở hữu chiếc xe, đồng thời còn giúp giảm các chi phí vận hành như bảo hiểm.
Trong một chính sách khuyến khích xe điện khác, chính quyền Liễu Châu trao thưởng tiền mặt lên tới 1,000 Nhân dân tệ/năm (160 USD) nếu như người dân dùng xe điện khoảng 10,000 km. Hua Yong, một quan chức phụ trách quảng cáo xe điện tại NDRC, cho biết anh ấy đã kiếm được 500 Nhân dân tệ trong năm đầu tiên mua xe điện và 400 nhân dân tệ vào năm tiếp theo, trong khi Gou nói rằng anh ấy nhận được phần thưởng tối đa mỗi năm.
Những chiếc xe điện cỡ nhỏ hiện đã có mặt ở khắp mọi nơi tại Liễu Châu. Kích thước nhỏ nhắn cũng giúp chính quyền địa phương này dễ dàng hơn trong việc xây dựng chỗ đỗ xe quy mô nhỏ. Hiện họ đã tạo ra 15,000 điểm đỗ xe xung quanh thành phố và cũng tiện lợi cho việc đỗ xe ở bên vệ đường.
Đó là điều lôi cuốn Zhang Jiageng, nhân viên ngân hàng 30 tuổi. Anh cho biết chi phí sử dụng Baojun E200 không đáng kể. Anh trả khoảng 0.1 Nhân dân tệ, tương đương 2 xu Mỹ, cho phí sạc mỗi km và được đỗ xe miễn phí không giới hạn tại các bãi đỗ xe điện được chỉ định hoặc hai giờ miễn phí tại các bãi đỗ xe thông thường. Zhang cho biết hầu như không dùng tới chiếc xe còn lại của anh, một chiếc SUV Subaru.
“Nếu có thể tạo ra những chiếc xe điện có giá cả phải chăng và tiện lợi, thì chúng sẽ thay thế xe đạp, xe tay ga hoặc bất cứ thứ gì khác mà họ có thể dùng để đi làm”, Bill Russo, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn Automobility ở Thượng Hải, cho biết.
Vì những chiếc xe này có thể cắm sạc bằng ổ cắm gia dụng thông thường, Wuling đã có thể lắp đặt các điểm sạc trên khắp Liễu Châu với một phần nhỏ chi phí của cơ sở hạ tầng xe điện điển hình. Hiện có khoảng 30,000 cửa hàng sạc điện trong thành phố. Trong một điểm thu hút khác đối với người mua, ô tô điện có thể được lái trên làn đường dành riêng cho xe buýt – một đặc quyền giúp tiết kiệm thời gian trong giờ cao điểm hoặc tắc đường.
Không giống như ở phương Tây, động lực chính của Liễu Châu trong việc thúc đẩy sử dụng xe điện là để củng cố ngành công nghiệp xe hơi địa phương. Ngành này đóng góp vào khoảng 50% sản lượng công nghiệp của thành phố. Trung Quốc đã coi việc thống trị kỷ nguyên mới của ô tô trở thành ưu tiên quốc gia và các nhà hoạch định chính sách địa phương đã tận dụng nỗ lực đó để kêu gọi sự hỗ trợ và tài trợ từ Bắc Kinh. Vẫn còn chưa rõ liệu đây có phải một chiến lược có thể được nhân rộng ở những nơi khác hay không. Tuy nhiên, chiến lược này mang lại hiệu quả cho Liễu Châu: Sản lượng công nghiệp ô tô tăng 64% trong quý đầu tiên nhờ nhu cầu tăng vọt đối với xe điện, tăng hơn gấp ba lần.
Cùng với đó là những lợi ích về môi trường. Liễu Châu vẫn giữ được ngành công nghiệp nặng lâu đời như thép - các nhà máy thép vẫn nằm rải rác và phả ra những làn khói trắng, đồng thời duy trì chất lượng nước ở mức cao. Chất lượng không khí hàng ngày được đánh giá ở mức rất cao trong 97% thời gian của năm 2020, so với mức chỉ 76% ở thủ đô Bắc Kinh.
Liễu Châu lên kế hoạch hỗ trợ thêm cho lĩnh vực này, bằng cách khuyến khích nội địa hóa chuỗi cung ứng, hỗ trợ đổi mới công nghệ và xuất khẩu. Theo Mo Chunyan, Phó Trưởng chi nhánh địa phương của Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin, mục tiêu là tăng gấp đôi giá trị sản lượng của ngành xe hơi lên 500 tỷ Nhân dân tệ vào năm 2030.
Jochen Siebert, Giám đốc điều hành tại JSC Automotive ở Singapore, cho biết việc hướng mọi người đến những chiếc xe điện mà không bắt buộc thật sự là một thách thức. Chính quyền tỉnh Quảng Tây, khu vực xung quanh Liễu Châu, đang cố gắng mở rộng chiến lược sang các thành phố khác, bao gồm cả các vùng khác của Trung Quốc.
Ông Siebert cho biết: “Các thành phố nên hỗ trợ các phương tiện trọng lượng nhẹ và nhỏ vào thành phố vì những phương tiện này có thể phù hợp với mọi nơi và không sử dụng quá nhiều năng lượng,” Siebert nói. "Đây chính là tương lai".
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)
FILI
|
