Xuất khẩu vàng của Thái Lan tăng vọt lên mức kỷ lục trong năm 2020 do giá vàng lên cao và người dân nước này đua nhau mang trang sức, vàng thỏi và tiền xu vàng đi bán lấy tiền mặt. Các công ty kinh doanh vàng ở Thái Lan dự báo xu hướng này sẽ tiếp diễn trong năm tới, khi virus corona tiếp tục kéo tụt ngành du lịch và sản xuất - hai trụ cột chính của nền kinh tế.

XUẤT KHẨU VÀNG TĂNG MẠNH

"Vàng dễ bán hơn là đất hay căn hộ", Giám đốc điều hành (CEO) Pawan Nawawattanasub của YLG Bullion International, một trong những công ty kinh doanh vàng hàng đầu Thái Lan, phát biểu. "Người dân Thái Lan vẫn còn giữ nhiều vàng, vì Thái Lan đã nhập khẩu ròng vàng là chủ yếu trong nhiều năm qua".

Mang vàng đi đổi lấy tiền mặt tại hơn 1.800 cửa hiệu kim hoàn trên toàn quốc là một trong những phương thức phổ biến nhất để người Thái Lan ứng phó với sự suy giảm kinh tế đang diễn ra, bên cạnh những biện pháp như vay ngắn hạn, xin giãn nợ hoặc tìm một công việc thứ hai.

Kết quả là xuất khẩu vàng của nước này tăng lên mức 237,4 tấn trong 10 tháng đầu năm nay, so với mức 170 tấn trong cả năm 2019, theo số liệu chính thức. Cũng trong 10 tháng đầu năm, lượng vàng mà Thái Lan xuất khẩu ròng đạt 135 tấn, cao nhất kể từ ít nhất năm 2010.

Tuy nhiên, xuất khẩu vàng tăng cao khiến thặng dư tài khoản vãng lai của Thái Lan tăng, đẩy đồng Baht tăng giá, đặt ra rào cản đối với triển vọng phục hồi kinh tế. Đồng nội tệ của Thái Lan đã tăng giá hơn 9% kể từ mức đáy thiết lập vào tháng 4. Nguyên nhân khiến Baht tăng giá mạnh còn do đồng USD suy yếu.

Trong khi đó, giá vàng thế giới đã tăng khoảng 25% trong năm nay và lần đầu tiên trong lịch sử vượt qua mốc 2.000 USD vào tháng 8 vừa qua.

Ngân hàng Trung ương Thái Lan (BOT) đang khuyến khích sử dụng tiền gửi ngoại tệ để giao dịch vàng, một nỗ lực nhằm ngăn đồng Baht khỏi chịu ảnh hưởng từ biến động giao dịch vàng mỗi khi giá vàng tăng mạnh. Một chương trình như vậy, do ngân hàng Bangkok Ban phối hợp với công ty kinh doanh vàng Hua Seng Heng thực hiện, đã khởi động trong tháng 12 này.

"Đồng Baht mạnh sẽ còn duy trì, bởi điều này xuất phát từ những vấn đề mang tính cơ cấu như thặng dư tài khoản vãng lai cao và mức đầu tư thấp", theo chuyên gia kinh tế trưởng Somprawin Manprasert của Bay of Ayudhya phát biểu. "Những biện pháp dự kiến áp dụng liên quan đến vàng chỉ có thể giúp giảm bớt sự biến động tỷ giá trong dài hạn".

THẾ KHÓ CỦA THÁI LAN

Thái Lan, nền kinh tế lớn thứ nhì Đông Nam Á, được BOT dự báo tăng trưởng 3,2% trong năm 2021, sau khi giảm 6,6% trong năm nay. Với lãi suất đã ở mức thấp kỷ lục, tâm điểm chú ý của BOT hiện nay là sự tăng giá mạnh mẽ của đồng nội tệ, bởi đây là một rủi ro lớn đối với khu vực xuất khẩu.

Gần đây, BOT đã công bố một loạt biện pháp nhằm khuyến khích dòng vốn chảy khỏi Thái Lan để làm dịu "sức nóng" của đồng Baht. Tuy nhiên, nhiệm vụ này càng trở nên khó khăn hơn khi đồng USD yếu khuyến khích các quỹ đầu tư rót vốn vào các thị trường mới nổi trên toàn cầu.

Diễn biến giá vàng và tỷ giá đồng Baht Thái Lan so với USD năm nay - Nguồn: Bloomberg.

Trong vòng 5 năm trở lại đây, dự trữ ngoại hối của Thái Lan tăng khoảng 100 tỷ USD, đạt kỷ lục 257 tỷ USD, tương đương 47% tổng sản phẩm trong nước (GDP), chủ yếu do những nỗ lực ngăn tỷ giá Baht leo thang. Nỗ lực này của Thái Lan khiến Mỹ chú ý, và Washington đầu tháng này đã đưa Thái Lan vào danh sách theo dõi vì nghi thao túng tỷ giá đồng tiền.

Thái Lan hiện đang đối mặt một làn sóng Covid-19 mới. Ngày 28/12, nước công bố ca tử vong vì Covid-19 đầu tiên sau 2 tháng và 144 ca nhiễm mới trong đó có 115 ca nhiễm trong cộng đồng, nâng tổng số ca nhiễm từ đầu dịch lên 6.285 ca. Khoảng 1/5 số ca mắc Covid-19 ở Thái Lan là những ca được phát hiện trong 2 tuần trở lại đây. Hơn 1.300 ca có liên quan đến một ổ dịch ở Samut Sakhon, tỉnh giáp ranh với thủ đô Bangkok.

Với dịch bệnh còn diễn biến phức tạp không chỉ ở Thái Lan mà còn ở nhiều quốc gia khác trên toàn cầu, đói nghèo và thất nghiệp sẽ còn tăng trong ngắn hạn. Điều này đồng nghĩa với người dân Thái Lan có thể tiếp tục bán vàng trong năm tới, theo dự báo của công ty xuất khẩu vàng MTS Gold Group.

Suvirat Namvicha, 22 tuổi, một nhân viên ngân hàng ở Bangkok, vào tháng trước phải bán một sợi dây chuyền vàng để trả tiền thuốc và các chi phí khác. Suvirat đang chuẩn bị đón đứa con đầu lòng, trong khi công ty nơi cô làm việc vừa cắt giảm tiền làm thêm giờ.

"Tôi cần phải thanh toán các hóa đơn, và bán vàng là lựa chọn tất nhất của tôi", cô nói. "Tôi có thể sẽ phải bán sợi dây chuyền vàng cuối cùng của mình sau khi con tôi ra đời. Nhìn về phía trước, tôi chỉ thấy chi tiêu tăng mà thu nhập lại có hạn".