|
Bấp bênh niềm tin kinh doanh
Chỉ số môi trường kinh doanh quý 2/2015 (BCI) do EuroCham thực hiện vào tháng 7, công bố vào đầu tháng 8/2015 cho thấy, triển vọng kinh doanh vẫn ở đà tăng, song tỷ lệ phản hồi tích cực vẫn giảm.
Số phản hồi phần tích đã giảm từ 57% của quý trước còn 55% ở lần công bố này. Số phản hồi trung bình cũng giảm giảm từ 30% xuống còn 27%.
|
Trong lần thứ 18 công bố BCI, niềm tin kinh doanh của các doanh nghiệp châu Âu đang hoạt động tại Việt Nam có chỉ số 77, tăng hơn 2 điểm so với quý trước. Điều đáng nói là mức tăng này đã tìm lại được xu hướng đã thiết lập từ đầu năm 2014 đến nay, sau khi có cú giảm nhẹ vào quý trước, từ điểm 78 của quý 4/2014 xuống điểm 75 của quý 1/2015. Mức điểm 77 cũng là mức gần sát với mức đỉnh (78) trong khoảng thời gian này.
Ông Micheal Behrens, Phó chủ tịch EuroCham cho rằng, kết quả này có liên quan tới việc kết thúc đàm phán Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU. Đây cũng là lý do có tới 57% doanh nghiệp tham gia nhận định tốt về tổng quan môi trường kinh doanh của Việt Nam, cao hơn đáng kể so với 45% của quý trước. Ngay cả nhận định trung bình cũng giảm từ 31% xuống còn 27%.
Tuy nhiên, đáng nói là những nhận định tốt về tổng quan này vẫn chưa đủ để giới đầu tư châu Âu tin vào triển vọng tích cực của môi trường kinh doanh trong tương lai. Số phản hồi tích cực đã giảm từ 57% của quý trước còn 55% ở lần công bố này. Số phản hồi trung bình cũng giảm từ 30% xuống còn 27%.
Thậm chí, những quan ngại về triển vọng kinh tế vĩ mô của Việt Nam vẫn còn không nhỏ khi số mong đợi triển vọng kinh tế vĩ mô ổn định và phát triển giảm so với 63% của quý trước, còn 52% trong quý 2/2015. Số lượng doanh nghiệp nhận đình tình hình “không thay đổi” tăng từ 25% lên 33%. Số lượng doanh nghiệp nhận định môi trường kinh tế vĩ mô tiếp tục “suy thoái” tăng nhẹ từ 12% lên 14%.
Cũng phải nhắc lại, trong quý trước, Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư dù chưa có hiệu lực nhưng cũng được đưa vào để khảo sát khả năng tác động, chỉ có 21% nắm bắt được những thay đổi của hai luật này và cho rằng, hoạt động kinh doanh tới đây sẽ được hưởng lợi. Số còn lại chủ yếu cho rằng ảnh hưởng đáng kể và không nắm bắt được những thay đổi này.
Rất có thể, những chậm trễ trong việc ban hành các văn bản hướng dẫn hai luật này, ảnh hưởng trực tiếp tới một số hoạt động của doanh nghiệp sau ngày 1/7/2015, đã tác động không nhỏ tới niềm tin kinh doanh của các nhà đầu tư châu Âu.
Tuy vậy, đa số doanh nghiệp (41%) tham gia khảo sát cho biết, họ dự định tăng nhẹ đầu tư vào Việt Nam. Sau đó là số lượng doanh nghiệp có kế hoạch duy trì mức đầu tư hiện tại, chiếm 39%.
Ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, trong sự phân vân này của giới đầu tư có phần lỗi của cơ quan ông. “Đáng ra môi trường kinh doanh Việt Nam đã phải có những thay đổi rất đáng kể theo hướng tích cực khi hàng loạt mục tiêu cụ thể được đặt ra trong Nghị quyết 19/2015/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Nhưng việc triển khai Nghị quyết này chưa đồng đều trên phạm vi toàn quốc. Có một phần lỗi của chúng tôi khi được giao trách nhiệm chủ trì phổ biến Nghị quyết này”, ông Cung nói.
Tương tự, sự chậm trễ trong việc ban hành các văn bản hướng dẫn Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư có một phần trách nhiệm của ban soạn thảo, như lời ông Phan Đức Hiếu, Thư ký Ban soạn thảo các văn bản hướng dẫn Luật Doanh nghiệp thừa nhận.
“Sự chậm trễ này ảnh hưởng rất lớn tới cảm nhận của giới đầu tư, kinh doanh vì các quy định rất tích cực, rất cải cách có đến được tới các nhà đầu tư hay không phụ thuộc phần lớn vào công việc thực thi ở các địa phương mà hiện nay việc này đang khá vướng mắc”, ông Cung thừa nhận.
|
Thủ tướng Chính phủ đang có kế hoạch tái lập Tổ công tác thi hành Luật Doanh nghiệp và Đầu tư để tháo gỡ những vướng mắc
|
Tuy nhiên, có điều ông Cung không nói thẳng, đó là sự chủ động của các địa phương cũng như các công chức liên quan trong việc thực thi các quy định mới là nguyên nhân chính khiến môi trường kinh doanh Việt Nam luôn ở thế bấp bênh.
Có thể thấy rất rõ khi so sánh kết quả của Nghị quyết 19/2014/NQ-CP và Nghị quyết 19/2015/NQ-CP về cùng nội dung. Năm 2014, kết quả cắt giảm thời gian nộp thuế, bảo hiểm, thông quan khiến các doanh nghiệp háo hức, tạo nên những đột phá trong cảm nhận về môi trường kinh doanh Việt Nam. Chưa bao giờ việc cắt giảm thủ tục hành chính có thể mang lại kết quả giảm tới gần 400 giờ nộp thuế. BCI của quý 4/2015 đạt mức 78. Đây là mức cao thứ hai về điểm số trong 18 lần khảo sát của EuroCham.
“Năm 2014, thành tích có được nhờ thay đổi văn bản, từ thông tư đến nghị định và cả luật. Năm nay, dư địa cắt giảm nhờ văn bản không còn mà trông cậy hoàn toàn vào thực hiện quy trình thủ tục cũng như trách nhiệm thực thi của các công chức. Nếu không có tư duy và cách tiếp cận mới về quan hệ nhà nước và doanh nghiệp, thì những phân vân của giới đầu tư về môi trường kinh doanh sẽ vẫn còn, song hành với khoảng doãng giữa các quy định và việc thực thi”, ông Cung nói.
Được biết, Thủ tướng Chính phủ đang có kế hoạch tái lập Tổ công tác thi hành Luật Doanh nghiệp và Đầu tư để tháo gỡ những vướng mắc này.
Minh Anh
dđdn
|
