|
Nỗi lo khác nhau của hai ông bộ trưởng
“Nếu phát hành trái phiếu chính phủ, chúng ta mới làm được dự án lớn, còn trông vào đồng ngân sách còm cõi thì không thể làm được... Chúng ta phải xem xét khả năng trả nợ. Nếu có thể tăng thu ngân sách, đáp ứng khả năng trả nợ, thì chúng ta vẫn có thể thuyết phục Quốc hội nới trần nợ công”, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh nói tại Hội nghị hướng dẫn lập kế hoạch đầu tư công trung hạn năm năm 2016-2020 vào ngày 2-2 tại Hà Nội.
Thiếu hụt cơ sở hạ tầng đã được xác định là một trong ba nút thắt chính cản trở sự phát triển của đất nước. Ảnh: Minh Khuê
|
Là tư lệnh ngành kế hoạch và đầu tư, ông Vinh có lý do để lo lắng, khi vốn cho đầu tư ngày càng bé lại. Cơ cấu chi ngân sách nhà nước đã trở nên vô cùng lệch lạc: tới 72% để chi thường xuyên, tức chi ăn cho bộ máy; 28% còn lại là chi cho đầu tư phát triển, và chi trả nợ, theo tính toán của các đại biểu Quốc hội. Trong bối cảnh chi trả nợ ngày càng tăng, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ bố trí từ ngân sách nhà nước bằng 14,2% so với tổng số thu ngân sách nhà nước năm 2014, và sẽ đạt đỉnh năm 2016, như Bộ Tài chính báo cáo, thì chi đầu tư phát triển - nguồn nuôi dưỡng tài chính quan trọng nhất để trả lại nợ - chỉ còn lại vỏn vẹn vài phần trăm chi ngân sách. Chi đầu tư phát triển năm nay chỉ có 180.000 tỉ đồng, tức chưa được 8 tỉ đô la Mỹ, cũng chỉ bằng vài con đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai. Trong khi, lẽ ra, ngân sách phải bố trí 242.000 tỉ đồng cho đầu tư phát triển trong năm 2015 để hoàn thành chỉ tiêu chi đầu tư phát triển của cả nhiệm kỳ 2011-2016.
Trên thực tế, những biểu hiện của việc thiếu tiền cho đầu tư công đã trở nên rõ ràng. Tại Hà Nội, cảnh đường sá kẹt cứng đã xảy ra như cơm bữa, nhất là những ngày cận Tết. Ngay trên đường vành đai 3 trên cao, hàng đoàn xe nhích từng mét. Trên quốc lộ 1 đoạn Pháp Vân - Cầu Giẽ dài 40 ki lô mét, các đoàn ô tô dàn năm hàng ngang. Thiếu hụt cơ sở hạ tầng đã được xác định là một trong ba nút thắt chính cản trở sự phát triển của đất nước.
|
Bộ Tài chính khẳng định sẽ giữ mức trần nợ công đến năm 2020, nên lo lắng không đủ vốn cho đầu tư phát triển của Bộ trưởng Bùi Quang Vinh chắc chỉ được nói ra ở góc độ cá nhân.
|
Nhưng, bản thân các dự án đầu tư công đã và đang thực hiện cũng có nhiều vấn đề.
Dự án Giao thông đô thị thành phố Hà Nội do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ với tổng vốn gần 305 triệu đô la Mỹ đã bị tổ chức này xếp vào danh sách đen do quá chậm trễ về thời gian thực hiện và tốc độ giải ngân (bảy năm thực hiện mà mới giải ngân được vỏn vẹn 30% vốn). Một số dự án ODA do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tài trợ cũng đội vốn lớn. Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải cho biết trong một cuộc họp gần đây, số vốn ODA chưa giải ngân của các chương trình, dự án đang thực hiện còn rất lớn, khoảng 21 tỉ đô la Mỹ. Nếu tình hình giải ngân chậm được cải thiện, mỗi năm Việt Nam mất hàng trăm triệu đô la Mỹ chi phí cơ hội, ông Hải nói.
Trong khi đó, nhu cầu đầu tư ở các địa phương, bộ ngành vẫn vô cùng lớn. “Vừa rồi tôi tiếp nhận sơ bộ mà cảm thấy choáng váng!”, ông Vinh nói. Có những bộ trình dự án với nhu cầu vốn gấp 20-30 lần so với khả năng; có địa phương trình dự án xin vốn gấp 10 lần. Thực tế này cho thấy, Luật Đầu tư công và Chỉ thị 1792 đã không được quan tâm.
Đây là điều không hề lạ. Báo cáo kiểm toán năm công bố tháng 7-2014, tức hai năm sau khi có Chỉ thị 1792 cho biết, tổng số vốn kế hoạch 2012 chỉ đáp ứng được 60% nhu cầu (tổng hợp nhu cầu vốn cần thiết của các bộ, cơ quan trung ương, địa phương khoảng trên 300.000 tỉ đồng).
... đọc tiếp tại đây
Tư Giang
tbktsg
|
