|
Phân biệt đối xử với các nhà đầu tư
Theo Ban soạn thảo về dự thảo luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), nước ngọt có ga không cồn dễ gây các bệnh béo phì, ung thư nên cần thiết phải đánh thuế suất 10% để hạn chế người tiêu dùng sử dụng. Nhưng các phân tích khoa học về vấn đề này không cho kết luận như vậy.
Không chỉ tạo việc làm trong ngành, sản xuất nước giải khát còn tạo việc làm cho các lĩnh vực vận tải, bao bì và tiêu thụ - Ảnh: shutterstock
|
Không công bằng
Rà soát và phân tích 489 bài nghiên cứu về nước ngọt có ga của Viện Chiến lược và chính sách y tế cho thấy, kết luận CO2 và một số chất phụ gia gây tác động tiêu cực đến sức khỏe người tiêu dùng là chưa chính xác. Một cách bài bản và khoa học hơn, TS Nguyễn Thị Thu Nam đến từ viện này đã tổng kết tác động của ga trong nước ngọt lên 3 nhóm sức khỏe chính gồm men răng và xương, hệ tiêu hóa, hệ tiết niệu. Với nhóm 1, theo TS Nguyễn Thị Thu Nam ga không có tác động đáng kể lên men răng và hoàn toàn không có tác động gì đến xương. Thậm chí, ga sục trong nước còn có lợi cho hấp thụ can xi và cân bằng can xi nội môi. Với hệ tiêu hóa và hệ tiết niệu, nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng cho thấy ga trong nước giải khát có mối liên hệ tới hai nhóm tình trạng sức khỏe này. Nghiên cứu cũng cho rằng, chưa thể kết luận về tác động của các chất phụ gia tuy một số chất chứa a xít phosphoric, caffein có thể ẩn chứa tác động nhất định. “Từ lý do trên chúng ta chưa thể vội vàng kết luận CO2 và một số chất phụ gia trong nước uống có ga gây tác động tiêu cực tới sức khỏe con người. Để có thể đưa ra kết luận chính xác, cần có những nghiên cứu tách bạch về các thành phần trong nước giải khát, có thời gian quan sát và đánh giá lâu dài”, TS Nam nói.
Theo luật sư Sesto Vecchi, Giám đốc điều hành Công ty tư vấn Russin & Vecchi, đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Mỹ (Amcham), các quốc gia trên thế giới không lựa chọn ga (CO2) làm tiêu chí phân loại để đánh thuế. Nếu dự thảo được thông qua, VN sẽ là nước đầu tiên trên thế giới đánh thuế nước ngọt theo tiêu chí ga. Ông cũng bày tỏ quan ngại, nếu áp dụng sắc thuế này, VN sẽ gặp nguy cơ bị cáo buộc phân biệt đối xử giữa các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.
Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng phòng Pháp chế Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cũng cho rằng việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với nước ngọt có ga chỉ hợp lý khi có phân tích cụ thể và có căn cứ đầy đủ hơn về tác hại của các chất có riêng trong đồ uống có ga (như CO2, natri...); cũng như tác dụng cộng gộp của chúng khi đưa vào cùng một sản phẩm hoặc khi được sử dụng với tần suất cao hơn nhiều.
Thiệt hại kép
Trong khi chưa có căn cứ thuyết phục, theo nhiều chuyên gia kinh tế, việc đánh thuế TTĐB lên nước ngọt có ga có thể gây "thiệt hại kép": Doanh nghiệp và nền kinh tế đều thiệt hại. Tiếp cận từ phương pháp tính độ co giãn của giá, TS Nguyễn Đình Chúc, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, tính toán: tổng mức thu thuế hằng năm từ thuế TTĐB đối với nước ngọt có ga khoảng 8,46 triệu USD. Nhưng do giá tăng, cầu chắc chắn sẽ giảm xuống nên ngành công nghiệp nước giải khát sẽ thiệt hại 40,5 triệu USD và toàn bộ nền kinh tế giảm 12,1 triệu USD. Đó là chưa tính tới chi phí duy trì hệ thống thu thuế và chi phí xã hội của khả năng tạo việc làm, tạo thu nhập cho người lao động. Từ tính toán trên, nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng, cần có một cái nhìn toàn diện về tác động kinh tế khi tiến hành đánh thuế TTĐB lên nước ngọt có ga.
Theo luật gia Vũ Xuân Tiền, Chủ tịch VFAM, ủy viên Ban Chấp hành Hội Luật gia Hà Nội, việc xác định danh mục hàng hóa chịu và không chịu thuế TTĐB còn mang tính áp đặt, thiếu sức thuyết phục. Việc áp thuế nước ngọt có ga cần dựa trên cơ sở y tế khoa học. Ngoài ra, cần phải xác định rõ tiêu chí xác định hàng hóa, dịch vụ thuộc diện “tiêu thụ đặc biệt” để làm căn cứ xác định đối tượng chịu thuế, đảm bảo sự khách quan, minh bạch trong quản lý thuế.
Trên góc độ người dân trực tiếp tiêu thụ sản phẩm, Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vừa qua cũng đưa ra ý kiến rằng áp thuế nước ngọt có ga vào thời điểm này là không công bằng đối với người dân. Đại diện các doanh nghiệp sản xuất, vận tải, bao bì và tiêu thụ thuộc ngành công nghiệp nước giải khát có ga cũng đều thể hiện mong muốn việc cân nhắc kỹ lưỡng áp thuế TTĐB với mặt hàng này do các tác động trực tiếp và dây chuyền từ thuế đối với việc sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cũng như đời sống xã hội của người lao động.
Hương Giang
thanh niên
|
