Loại hai thủy điện Đồng Nai 6 và 6A ra khỏi quy hoạch
Khi có thông tin Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương rà soát lại và xem xét đưa ra ngoài quy hoạch hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A (DA ĐN6&6A) thì gần như tất cả những người liên quan đến Vườn Quốc gia Cát Tiên (VQG.CT), những người có ý thức bảo vệ môi trường, những người có ý thức gìn giữ không gian sống cho thế hệ cháu con đều cảm thấy vui mừng. Họ đặt niềm tin vào Chính phủ, đặt niềm tin vào sự thật, sự công bình và lẽ nhân văn cho một sự sống an lành.
Mừng như trời hạn được mưa
Tại một quán nước ven đường ngay tại ngã ba vào cổng VQG.CT, người dân như vỡ òa khi được biết thông tin VQG.CT sắp được cứu thoát khỏi DA ĐN6&6A.
Anh Ch., một người con của một đại gia đình có 3 thế hệ sinh sống ở Cát Tiên cho biết lý do anh và bà con xung quanh vui mừng về việc này là do “nếu làm thì rừng sẽ bị ảnh hưởng ghê gớm lắm anh ạ. Mà rừng ở đây là nguồn sống của người dân từ bao đời nay”. Ông D., một hàng xóm của anh Ch. cũng chia sẻ thêm về nỗi lo nếu triển khai DA ĐN6&6A: “Rừng đầu nguồn sẽ bị phá. Lúc đó sẽ không tránh khỏi việc xã lũ đột ngột. Và nếu xấu thì tràn đê vỡ đập. Đại họa chứ chẳng chơi”.
Ở bìa rừng, cách cổng vào VQG.CT 12km, chị K’Rỉn, 42 tuổi người dân tộc Mạ rất mừng khi nghe thông tin DA ĐN6&6A sắp được xem xét để xóa khỏi quy hoạch. Gia đình chị K’Rỉn từ bao đời tổ tiên đã sống ở nơi hiện tại và bây giờ là phía dưới đập thủy điện Đa Nhim. Chị cho biết lần nào đập này xã lũ thì mùa màng ở khu vực chị sinh sống cũng đều úng lụt. “Sợ thủy điện lắm rồi” – chị bộc bạch.
Hầu hết những người dân mà phóng viên Pháp Luật Việt Nam tiếp xúc đều bày tỏ sự vui mừng trước thông tin trên. Ở một địa hạt khác, sự vui mừng cũng không kể xiết.
Những người thuộc giới trí thức đã dành trọn tâm huyết vào công cuộc bảo vệ VQG.CT hẳn nhiên là biết tin trước người dân khu vực VQG.CT và họ cũng vui mừng khôn tả. Ngay sau khi biết được thông tin, Một thành viên Ban tư vấn Mạng lưới sông ngòi Việt Nam (VRN) hồ hởi loan tin cho anh em đồng nghiệp: “Niềm tin đã thành sự thật.”. Và đáp từ là những lời hân hoan không kém.
Tuy nhiên, tất cả những người mà phóng viên Pháp Luật Việt Nam tiếp xúc cũng đều có một sự dè chừng nhất định về kết quả cuối cùng.
Nín thở chờ phút 90
Bà con ở xã Nam Cát Tiên rất vui mừng nhưng họ cũng chưa chắc ăn hoàn toàn. Họ vẫn lo ngại “Lỡ bộ Công Thương không kiên quyết loại bỏ DA ĐN6&6A ra ngoài quy hoạch thì cũng như không. Bao đời nay dòng họ tôi sinh sống ở bản quán này nên tôi rất mong kết quả cuối cùng là kết quả đẹp” – ông D. cho biết.
Chị K’Rin nói: “Chỉ riêng đập thủy điện Đa Nhim không thôi thì cánh đồng Tà Lài 60 hecta năm nào cũng bị mất mùa vì xả lũ. Nhà nước mà cho xây thêm 2 con đập ĐN6&6A thì chắc nóc nhà cũng không còn mà leo lên nữa”, anh Ch., em Ká Thủy Tiên và các bạn học đồng hương của em cũng cho biết rất hy vọng dự án này có thể kết thúc tại đây để cuộc sống được an lành.
Giới trí thức thì tỉnh táo hơn. Trong email báo tin cho anh em đồng nghiệp, thành viên VRN nói trên cũng không quên ghi thêm: "Nếu đúng như vây xin chúc mừng VRN. Hội nghị Thường niên sẽ "đỡ đau đầu" rồi!”. Tiến sĩ về sinh thái môi trường Nguyễn Thị Hải Yến, đang làm cộng tác viên nghiên cứu của nhóm sinh thái, ĐH Erlangen tại Đức và nhiều nhà khoa học khác chia sẻ với phóng viên Pháp Luật Việt Nam rằng “Chớ vội mừng”. Lý do là Thủ tướng mới yêu cầu bộ Công Thương rà soát lại và xem xét chứ chưa yêu cầu đưa DA ĐN6&6A ra ngoài quy hoạch. Mọi thứ có thể thay đổi sau khi bộ Công Thương rà soát lại và xem xét lại.
Tuy vậy, tất cả trong số họ đều có niềm tin rất lớn vào bộ Công Thương nói riêng và Chính phủ nói chung. Chia sẻ với Pháp Luật Việt Nam, T.S Đào Trọng Tứ cho biết: “DA ĐN6 & 6A có thể xem làm một thí dụ sinh động của việc quản lý nhà nước có sự tham gia bàn bạc, giám sát của người dân. Tiếng nói của người dân đã được lắng nghe. Tiếng nói tích cực, thành tâm và kiên trì của tất cả mọi người cho một sự thật, phần nào đã được đáp ứng. Việc dừng hẳn hay không là câu chuyện còn chờ, nhưng có lẽ theo mình sẽ là kết cục có hậu.”.
Người được Ban tổ chức giải thưởng xanh ASEAN (ASEAN Green Award) trao giải thưởng (đại diện Việt Nam, country winer) ngày 29/11/2012 tại Malaysia vì những nỗ lực và thành tích bảo vệ môi trường, Th.s Nguyễn Huỳnh Thuật, nguyên cán bộ VQG.CT, thì đặt niềm tin gần như trọn vẹn: "Bảo vệ môi trường là sự nghiệp của toàn dân, toàn nhân loại. Cát Tiên được cứu vào giờ phút cuối cùng là nhờ vào sự tổng lực phản biện và phản đối của SCT, VRN, tỉnh Đồng Nai, báo chí,...
Đây là trường hợp điển hình tốt cho phong trào bảo vệ môi trường cả nước nói chung và chưa có tiền lệ cho một dự án phức tạp, đã được Chủ đầu tư bỏ ra hàng trăm tỷ (như một số báo đã đưa tin), 3 tỉnh Đồng ý, 7 bộ ngành liên quan đã có văn bản đồng ý, Thủ tướng đã phê duyệt quy hoạch... mà lại bị dừng lại vào phút cuối. Sự thật đã được lắng nghe và thấu cảm, công lý cuối cùng đã chiến thắng cho trường hợp Cát Tiên.”
Anh Ngô Đồng, một ủng hộ viên của nhóm Yêu quý Bảo vệ Cát Tiên (Love and Save Cat Tien Group – SCT) cho biết: “Cá nhân tôi thì đang nghĩ về tương lai, đó là làm sao rừng VQG.CT và các VQG khác phải được từ từ nhưng ngay lập tức bớt chảy máu, cầm máu, một cách vững chắc/bền vững trong tương lai”.
Khi Thủ tướng chính thức yêu cầu đưa DA ĐN6&6A ra ngoài quy hoạch thì quyết định ấy vừa là ý Đảng lòng dân, vừa là niềm vui, niềm tin cho dấu hiệu tiến bộ trong ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường chung đồng thời cũng là phần thưởng cho tư tưởng tiến bộ.
Võ Anh Tuấn
pháp luật vn
|