|
Mua điện trên thị trường cạnh tranh hơn 50.000 tỉ đồng
Tập đoàn điện lực (EVN) cho biết, sau một năm vận hành thị trường phát điện cạnh tranh chính thức (7/2012 - 6/2013), EVN đã thanh toán cho các bên bán điện tổng số tiền 50,5 ngàn tỉ đồng. Số tiền này mua 50,87 tỉ kWh là tổng sản lượng thực phát của các nhà máy điện tham gia thị trường.
Thị trường phát điện cạnh tranh đã vận hành và sẽ tiếp tục được vận hành một cách minh bạch hơn. Ảnh:TL TBKTSG
|
Hiện có khoảng 37% tổng sản lượng điện của các nhà máy phát điện trong cả nước tham gia thị trường phát điện cạnh tranh. Trong một năm vận hành thị trường, sản lượng thực phát của các nhà máy thủy điện tham gia thị trường là 6,79 tỉ kWh, các nhà máy nhiệt điện là 44,08 tỉ kWh.
Có 89 nhà máy đang tham gia chào giá trên thị trường điện (ngoại trừ các nhà máy thủy điện nhỏ) có tổng công suất đặt là 25.565 MW. Các nhà máy có được huy động sản lượng điện phát hay không phụ thuộc vào giá chào và nhu cầu phụ tải của hệ thống trên thị trường điện. Ngoài ra, 62,7% các nhà máy không trực tiếp chào giá trên thị trường mà do Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) huy động, có tổng công suất đặt gần 16.042 MW do chưa hoàn thành hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ thị trường điện, chưa đăng ký hoặc không được tham gia thị trường (các nhà máy điện chạy dầu, các nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu...).
EVN đã phải trả hơn 50,5 ngàn tỉ đồng cho các nhà máy bán điện theo cơ chế mới, cao hơn so với thanh toán theo cơ chế cũ (giá ấn định cho cả đời dự án) gần 188 tỉ đồng. Tính theo giá thanh toán trung bình khoảng 993 đồng/kWh, cao hơn gần 4 đồng/kWh so với giá cũ.
Giá trần cao nhất mà bên mua phải trả cho bên bán điện trong một năm qua ở mức 1.015 đồng/kWh và có thời điểm cao nhất chỉ 846 đồng/kWh. Thời điểm giá mua điện tăng cao chủ yếu do giá than tăng. Thường giá mua điện thấp rơi vào khoảng từ tháng 7 đến tháng 10 (mùa lũ), có lúc giá điện rơi xuống dưới 500 đồng/kWh và cao ở thời điểm tháng 2 đến tháng 5 (80% số giờ đạt giá trần). Điều này cho thấy mức độ cạnh tranh trên thị trường điện ở mức thấp.
Sau năm đầu tiên vận hành thị trường cạnh tranh chính thức, EVN cho rằng một số nhà máy thủy điện chào giá chưa phù hợp dẫn đến vi phạm mực nước giới hạn (an toàn thủy văn) trong hai tuần liên tiếp. Do đó đã bị A0 tách ra ngoài thị trường theo đúng quy định.
Tuy nhiên, vấn đề không nằm ở chỗ cạnh tranh giữa các nhà máy phát điện tham gia thị trường. Hiện có trên 60% công suất đặt hệ thống đang nằm ngoài thị trường điện. Nhưng dù có tham gia hay không tham gia thị trường, tất cả các nhà máy điện trên hệ thống đều tham gia vào một hệ thống vận hành quốc gia, do vậy quyết định vận hành nhóm nhà máy này đều liên quan đến nhóm nhà máy kia.
Đối với nhóm các nhà máy tham gia thị trường, do thị phần phụ thuộc vào thực tế khai thác các nhà máy không tham gia thị trường dẫn đến giá thị trường điện bị phụ thuộc rất lớn vào thực tế vận hành các nhà máy điện không tham gia thị trường.
Muốn minh bạch trong vận hành thị trường phát điện cạnh tranh, quy định thị trường điện cho phép các biểu đồ huy động của các nhà máy điện ngoài thị trường điện sẽ được A0 công bố trước khi các nhà máy chào giá cho ngày tới. Tuy nhiên, để xác định biểu đồ các tổ máy ngoài thị trường, A0 vẫn phải tính toán tối ưu toàn hệ thống trên cơ sở phải giả sử trước giá chào của các nhà máy tham gia thị trường. Cách làm như vậy sẽ dẫn đến kết quả biểu đồ các nhà máy không tham gia thị trường sẽ không còn tối ưu nữa khi vào ngày khác, giá chào của các tổ máy tham gia thị trường khác với giá chào dự kiến.
Ngọc Lan
Thời báo kinh tế sài gòn
|
