“Ném đá ao bèo”
Ngày 7-6, Thông tư 08/2013/TT-BCT của Bộ Công Thương quy định chi tiết về hoạt động mua bán hàng hóa và các hoạt động liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hóa của DN FDI tại Việt Nam chính thức có hiệu lực.
Một trong những điểm được đánh giá là mới trong Thông tư này là, DN FDI đã được cấp phép quyền XK chỉ được trực tiếp mua hàng hóa của thương nhân Việt Nam có đăng ký kinh doanh hoặc có quyền NK, quyền phân phối hàng hóa đó để XK; không được tổ chức mạng lưới mua gom hàng hóa tại Việt Nam để XK, bao gồm việc mở địa điểm để mua gom hàng hóa XK, trừ trường hợp pháp luật Việt Nam hoặc điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định khác.
Đây được coi là động thái tích cực của các cơ quan chức năng, đặc biệt là Bộ Công Thương trong việc chấn chỉnh hoạt động của DN FDI. Bởi thời gian qua, nhiều ngành hàng nông sản trong nước đang bị các DN FDI thâu tóm, gây lũng đoạn thị trường.
Nhiều DN cũng như hiệp hội, ngành hàng đồng tình với “lệnh cấm” của Bộ Công Thương. Tuy nhiên, sự kỳ vọng vào Thông tư này dường như là quá sớm vì trên thực tế, có rất nhiều DN FDI không trực tiếp thu mua nông sản, nguyên liệu mà họ chủ yếu “núp bóng” đội ngũ thương nhân trong nước để thu mua.
Không bàn nhiều đến những lời cảnh báo của các chuyên gia cũng như các cơ quan chức năng về “mối họa” khi làm ăn kiểu “chộp giật” với các thương nhân, DN FDI bởi tình trạng này xuất phát từ một thực tế là, khi tham gia sản xuất, do không có đầu ra nên buộc nông dân phải bán cho thương nhân nước ngoài. Trong khi đó, người dân không được hưởng lợi mà phần lợi lại thuộc về khâu trung gian, tức các thương nhân, DN FDI.
Như vậy, nếu chưa giải quyết được bài toán quy hoạch kênh lưu thông phân phối thì e rằng việc quản lý các DN FDI như quy định của Thông tư 08 sẽ lại rơi vào tình trạng “ném đá ao bèo”, có nhưng không thực hiện được.
Hơn nữa, chúng ta mới có “lệnh cấm” các DN FDI, thương nhân nước ngoài còn thương nhân Việt Nam dường như vẫn đang “nằm ngoài” vòng pháp luật. Bởi vậy, cần có những quy định để kiểm soát hoạt động của cả thương nhân Việt Nam khi tham gia hợp tác với thương nhân nước ngoài để họ không “tiếp tay” cho kẻ xấu làm thiệt hại tới nông dân và ảnh hưởng tới DN làm ăn chân chính, gây xáo trộn trật tự tại địa phương.
Phan Thu
Hải Quan
|