|
Kinh nghiệm xử lý nợ xấu của Malaysia
Vietstock đã có một chuỗi bài về chương trình xử lý nợ TARP của chính phủ Mỹ. TARP còn gây một số tranh cãi nhưng về tổng thể đó vẫn là một thành công của chính phủ Mỹ trong việc giải cứu nền kinh tế. Một trong những chương trình thành công khác mà chúng ta có thể tham khảo là của Malaysia.
Qua biểu đồ GDP, chúng ta có thể thấy Việt Nam may mắn không rơi vào khủng hoảng năm 1997. Tuy vậy, chúng ta lại không đạt được tăng trưởng tốt như Malaysia và Thái Lan từ 1998 cho đến nay, và sẽ thật bất ngờ khi biết rằng cả hai nước nay đều phải hứng chịu suy giảm kinh mạnh từ 1997- 1998. Trong đó, bài học từ Malaysia rất đáng được ghi nhận khi nền kinh tế nước này nhanh chóng thoát khỏi suy thoái và hồi phục (Thái Lan sau khi hồi phục lại mất một thời gian suy giảm) nhờ những giải pháp về xử lý nợ.
Giải pháp chính phủ Malaysia đã thực hiện để giải quyết nợ xấu chính là thành lập một công ty mua bán nợ quốc gia (AMC), một công ty đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước.
Danaharta
Malaysia đã thành lập ra Danaharta (một AMC) vào tháng 6/1998. Nhiệm vụ chính là loại bỏ các NPLs (non-performing loans) khỏi bảng kế toán của các định chế tài chính với mức giá hợp lý và tối đa hóa giá trị có thể phục hồi của các khoản nợ. Hoạt động này giúp cho các tổ chức tài chính thoát khỏi gánh nặng nợ đang ngăn cản chức năng trung gian tài chính.
Danaharta đã thành công trong việc xử lý NPLs. Danaharta đã mua 23.1 tỷ RM, tương đương 31.8% nợ xấu trong hệ thống ngân hàng, đưa nợ xấu của Malaysia về khoảng 12.4% vào giữa năm 2009.
Việc mua bán nợ được thực hiện trong vòng 6 tháng, nhanh hơn cả mục tiêu đề ra. Các tổ chức tài chính chấp nhận lỗ khi bán nợ cho AMC. Mức chiết khấu bình quân là 57%, tức là các ngân hàng buộc phải chấp nhận mất hơn nửa các khoản nợ. Sau khi thực hiện bán nợ cho AMC, các tổ chức này có thể tập trung vào hoạt động trung gian tài chính của mình.
Bước thứ hai của Danaharta là quản lý tài sản, bước vô cùng quan trọng vì Danaharta phải cân bằng các mục tiêu: không thở thành nhà kho (warehouse) của nợ xấu, tối đa hóa giá trị phục hồi, không làm rối loạn thị trường khi bán ra các tài sản, tạo ra lợi nhuận trên vốn.
Danaharta thiết lập một cơ chế minh bạch và rõ ràng trong việc xử lý các tài sản, chỉ định các chuyên gia quản lý và xem xét các chuyên viên này, cơ chế chào bán mở và được thực hiện bởi các hãng chuyên nghiệp.
Danamodal
Bên cạnh Danaharta, Malaysia còn lập ra Danamodal, một công ty đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước. Danamodal đã bơm 6.4 tỷ RM vào 10 tổ chức tài chính để loại bỏ đi rủi ro hệ thống trong ngành ngân hàng. Kết quả, hệ số an toàn vốn tối thiểu (CAR) tăng lên 12.7%.
Song hành với việc bơm vốn là việc các cổ đông ngân hàng chấp nhận việc giảm cổ phần trong tổ chức tài chính, thay đổi hội đồng quản trị, ban lãnh đạo. Danamodal chỉ định đại diện vốn trong các tổ chức tài chính để giám sát quản lý một cách cẩn thận và tiến hành những thay đổi cần thiết.
Ngoài ra, Malaysia còn đưa ra kế hoạch sáp nhập 58 tổ chức tài chính vào 6 nhóm. Kế hoạch này được sự hỗ trợ của Ngân hàng Trung ương Malaysia và được thực hiện dựa trên những cam kết với WTO trong lĩnh vực tài chính.
Sau khi tiến hành những các bước trên, Malaysia đã tập trung xây dựng thị trường trái phiếu để tránh cho việc thị trường tài chính bị mắc kẹt trong nợ xấu. Đây là điều mà Việt Nam sẽ rất cần tiếp thu từ Malaysia trong việc phát triển thị trường tài chính trong thời gian tới. Phát triển thị trường trái phiếu là ưu tiên vì nó là một kênh huy động vốn thay thế cho ngân hàng. Thị trường trái phiếu còn thiếu sót và khiếm khuyết là nguyên nhân quan trọng của tình trạng nợ xấu của Malaysia năm 1997 (và cả Việt Nam trong thời gian vừa qua). Một số chính sách thực hiện thúc đẩy thị trường trái phiếu:
- Đơn giản quy trình đăng ký phát hành trái phiếu để các doanh nghiệp có thể phát hành nhiều loại trái phiếu theo mức độ chấp nhận rủi ro của nhà đầu tư, các loại trái phiếu với kỳ hạn dài.
- Tập trung phát triển thị trường repo và mở rộng đối tượng khách hàng.
- Kế hoạch dài hạn phát triển để thị trường trái phiếu sôi động với nhiều nhà phát hành, nhà đầu tư, trung gian tài chính.
- Bảo hiểm cho thị trường trái phiếu để hỗ trợ hồ sơ tín dụng của doanh nghiêp.
Malaysia có nhiều đặc điểm tương đồng với Việt Nam về kinh tế, văn hóa, lịch sử, cơ cấu dân số… Với những chính sách hợp lý, đất nước này đã có những bước tiến mạnh mẽ trong thời gian qua. Điều đó, có nghĩa là kinh nghiệm của Malaysia rất hữu dụng với nền kinh tế Việt Nam.
Anh Danh (Vietstock)
FFN
|
